N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.
Pulp Een handzaam boek is in de zomer essentieel ter ontspanning aan zee en zwembad. Gawie Keyser over de beste pulp-romans. Aflevering 8: Ed McBain, King’s Ransom. „Ik wil niemand helpen behalve mijzelf.”
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data104295238-98b088.jpg)
De detective speurt naar drie klassieke elementen in een misdaad: middelen, mogelijkheid en motief. Maar niet Steve Carella van de 87th Precinct. Als alle puzzelstukjes in elkaar vallen, scheppen ze een plaatje dat wat hem betreft ondoorgrondelijk blijft. Dus wat betekent het allemaal? Carella: „Beats the hell out of me.” (Al sla je me dood)
We zijn ten burele van het zeven-en-tachtigste politiedistrict in de gedroomde stad Isola (Manhattan), setting van de serie politieromans die de Amerikaanse schrijver Ed McBain, pseudoniem van Evan Hunter, tussen 1956 en 2005 schreef. Aan het woord is McBains hoofdpersoon, agent Steve Carella, die met collega Meyer Meyer, hij met de ongelukkige dubbele naam, slechte koffie zit te drinken.
Achter de banaliteit van setting en dialoog zit een visie verstopt van Carella: de vraag wat mensen echt motiveert is irrelevant, het enige dat telt is de procedure gebruikt om achter een raadsel te komen dat in feite onoplosbaar blijft.
Existentialist
Diep! Misschien zelfs: ‘levensles’. En dat in pulp-fictie? Jazeker, ook al lees je zo’n McBain-pocket op het strand met je tenen in het zand en met onwillekeurig in je gedachten de gewaarwording dat er niets beters is in het leven.
Carella’s ‘al sla je me dood’ is de noodkreet van een existentialist. Hoe verklaar je al het kwaad waar de mens toe in staat is? Is er sprake van verantwoordelijkheid?
In deze chaos vindt McBain een vruchtbare voedingsbodem voor zijn detectives. De agenten, voorop Steve Carella, hebben niet de illusie dat ze de oorzaken van misdaden kunnen achterhalen; het enige dat ze kunnen is de boel ordenen, de feiten op een rijtje zetten.
Hier was McBain grootmeester in. Hij was een van de uitvinders van de police procedural, een subgenre van misdaadfictie waarin de focus valt op het technisch uitvoeren van het onderzoek. Zijn invloed strekt vér, van de Zweedse Martin Beck-romans (zie aflevering twee van Pulp) tot iconische televisieseries zoals Hill Street Blues (1981 – 1987) en Law & Order (sinds 1990).
De puzzelstukjes leggen bloot dat er geen grand design is, geen logica in wat wij uitspoken
Een van McBains beste boeken is King’s Ransom (1959). Carella en Meyer Meyer onderzoeken de zaak van de schatrijke schoenenmagnaat Douglas King die weigert losgeld te betalen als blijkt dat booswichten het verkeerde zoontje hebben gekidnapt; niet dat van King maar van diens chauffeur. Het sociale en politieke commentaar (Carella: „Al deze rijkdom maakt mij kregelig.”) en de slimme, soepele plot leidden er in 1963 toe dat de Japanse regisseur Akira Kurosawa het verhaal op memorabele wijze verfilmde als High and Low.
De spanning draait om de vraag of er verlossing mogelijk is voor King, die nog liever ziet dat de gekidnapte jongen wordt vermoord dan dat hij een cent uitgeeft voor zulke minderwaardige mensen. In Kings woorden: „Ik wil niemand helpen behalve mijzelf. I am what I am, Mr Carella.’
Zo zijn mensen, laat McBain zien. De puzzelstukjes leggen samen bloot dat er geen grand design te bespeuren valt, geen logica in wat wij uitspoken.
In de 87th Precinct-romans is er wel één constante, de stad, poel van verderf. McBains verteller: „Schemer valt over de stad. Straks is het donker. Het is zaak snel naar huis te gaan.”
