Heel Gaza was in Rafah samengepakt – en nu weer vertrokken

Ondanks wereldwijde verontwaardiging over een bombardement op een vluchtelingenkamp, een bindend bevel van het Internationaal Gerechtshof om de aanvallen te stoppen en druk van bondgenoten om het offensief terug te schroeven, voerde Israël vrijdag opnieuw luchtaanvallen uit Rafah. Donderdag waren er al twaalf Palestijnen bij een Israëlisch bombardement om het leven gekomen.

De afgelopen maanden was Rafah het toevluchtsoord voor meer dan een miljoen ontheemden uit de rest van de Gazastrook. Met deze vluchtelingen voor Israëlische bombardementen en grondinvasies groeide de stad van ruim 250.000 naar 1,4 miljoen inwoners.

Maar nu er naast de bombardementen ook een grondoffensief is begonnen in Rafah, zijn er in de afgelopen weken meer dan een miljoen mensen de stad weer ontvlucht. Dit is bijna de helft van de totale bevolking van de Gazastrook. De meesten van hen waren al eerder in de oorlog ontheemd geraakt. Zo’n 300.000 mensen zijn volgens de Verenigde Naties in Rafah achtergebleven.

Nieuwe ontheemden

De nieuwe ontheemden zoeken hun toevlucht in geïmproviseerde tentenkampen en andere door de oorlog geteisterde gebieden. Honderdduizenden van hen leven nu in een evacuatiezone in Al-Mawasi, een kuststrook bij Rafah waar humanitaire hulp moeilijk kan komen. Weer anderen zijn terug naar het noorden gevlucht.

Mohammed Mansur Subeita komt oorspronkelijk uit Shujaiyya, een wijk in Gaza-Stad. De afgelopen maanden is hij al vier keer gevlucht. Hij was met zijn uit dertig mensen bestaande familie in het westen van Rafah terechtgekomen. Maar nu het Israëlische offensief in Rafah zich verder uitbreidt en de bombardementen aanhouden, is de familie opnieuw gedwongen gevlucht, deze keer naar Deir al-Balah, in het midden van de Gazastrook.

Dit was natuurlijk niet de eerste keer dat we ontheemd zijn, maar de zesde of zevende keer
Abu Ihab Eid gevlucht naar Deir al-Balah

„Israël heeft ons gebruikt als drukmiddel in de oorlog, en als menselijk schild om zijn doelen te bereiken, en druk uit te oefenen op Hamas”, zegt Subeita. „Israël heeft ons steeds weer gedwongen tot ontheemding, en de wereld – de Arabische wereld en het buitenland – sluit haar ogen ten gevolge van de Israëlische en zionistische lobby.”

Hamas, zegt Subeita, heeft Israëls „ware gezicht” onthuld: „Het doden van kinderen, ouderen, gehandicapten, uithongering, onthouding van medicijnen. Israël heeft ook ontziltingsinstallaties en waterwerken gebombardeerd. Zijn dat militaire doelen?”

Het Israëlische leger meldde vrijdag dat zijn commando’s, gesteund door tanks en artillerie, het centrum van Rafah bereikt hebben. Daar heeft het naar eigen zeggen raketwerpers en tunnels van Hamas onschadelijk gemaakt en een wapenarsenaal van de groep ontmanteld.

Volgens Israël zouden er sinds het begin van het grondoffensief in Rafah, op 6 mei, driehonderd Hamas-strijders gedood zijn. Inmiddels heeft Israël de gehele grens tussen Gaza en Egypte in handen. Het meent hiermee een route te hebben afgesneden die Hamas gebruikte voor wapensmokkel.

Elke dag hetzelfde eten

Volgens de VN ontbreekt het de ontheemden aan onderdak, voedsel, water en sanitaire voorzieningen. Als er al voldoende voedsel voorhanden is, raken mensen soms ondervoed doordat ze vrijwel elke dag hetzelfde moeten eten. De ene na de andere humanitaire voorziening in Rafah wordt bovendien gedwongen om te sluiten. Nog maar één ziekenhuis in Rafah is operationeel – zij het gedeeltelijk, meldt de Wereldgezondheidsorganisatie.

Abu Ihab Eid is na het geruchtmakende Israëlische bombardement op een tentenkamp bij Rafah naar Deir al-Balah gevlucht. Het Israëlische leger had het gebied waar hij verbleef als veilig aangeduid, zegt hij: dat werd gecommuniceerd via telefoontjes en via de app al-Munaseq, waarmee Israël in het Arabisch aanwijzingen geeft aan de Palestijnse bevolking. „Dit was natuurlijk niet de eerste keer dat we ontheemd zijn, maar de zesde of zevende keer. Ik kan het me eerlijk gezegd niet eens meer herinneren, zo vaak zijn we ontheemd.”

Eid: „Uiteindelijk zijn we mensen. De Israëlische vijand classificeert ons als terroristen, als antisemieten, en eist dat we de Holocaust erkennen. Maar begrijpt de Israëlische bezetter de betekenis van deze termen?”

Internationaal humanitair recht

„Deze maand werden ongeveer een miljoen Gazanen als vee naar een kleine strook land gedreven onder valse beloften van veiligheid en humanitaire hulp”, zegt hoofd operaties Suze van Meegen van hulporganisatie Norwegian Refugee Council in een update aan de media. Bovendien hebben zij „geen enkele garantie gekregen op het gebied van veiligheid, goede huisvesting of terugkeer zodra de vijandelijkheden eindigen”. Dit zijn wel vereisten volgens het internationaal humanitair recht, aldus Van Meegen, die stelt dat de „gedwongen verplaatsing” van Palestijnse burgers neerkomt op „een ernstige schending van het internationaal recht”.

Van Meegen merkt op dat de hulpverlening wel iets wegheeft van het spel Slangen en ladders: het is erg ingewikkeld om de ontheemden van hulp te voorzien, door een gebrek aan brandstof, contant geld, kapotte wegen, personeel dat noodgedwongen op de vlucht slaat en zeer beperkt geopende grensovergangen. En dit, zegt ze, is de situatie ondanks alle verontwaardiging over het Israëlische bombardement op een vluchtelingenkamp. „Als dit is waar we ons midden in de wereldwijde verontwaardiging bevinden, hoe zou onverschilligheid er dan uitzien?”

Hele Gazastrook samengepakt

Muhammad Khalil vertrok eerst van het noorden van Gaza naar het zuidelijke grensdorpje Al Qarya as Suwaydiya en vanuit daar naar Rafah. „De hele Gazastrook was in Rafah samengepakt. Ze zeiden dat het een veilige plek was. Maar ze richtten een bloedbad aan. Dit is een genocide, geen oorlog.”

Net als Subeita en Eid is Khalil afgelopen week naar Deir al-Balah gevlucht, waar hij opnieuw in een tentenkamp verblijft. Opnieuw is hij alles kwijt: hij heeft amper geld, kleding of eten. „Er is geen kip, geen vlees. De vis die er is kost 150 shekel (37 euro). Wie koopt dat?”

De inwoners van de Gazastrook, zegt Khalil, willen stabiliteit en vrede. „We willen dat de Arabische landen de oorlog een halt toeroepen. We zijn allemaal moe, hebben zo veel opgeofferd. Maar we leven nog steeds in tenten, in hutjes. We willen dat de oorlog ophoudt, op elke mogelijke manier.”

Correctie (31 mei 2024): In een eerdere versie werd de naam van Mohammed Mansur Subeita verkeerd gespeld. Dit is aangepast.

Delen





Mail de redactie