GroenLinks en PvdA willen de mogelijkheden voor een vervolgstap in hun politieke samenwerking gaan onderzoeken, zoals een partijfusie of de oprichting van een nieuwe, gezamenlijke politieke partij. Dat hebben de twee partijen dinsdag aangekondigd. De partijbesturen leggen de congressen volgende maand een motie voor waarin zij „verschillende vormen” van samenwerking willen verkennen. In 2026 willen de partijen dan een definitief besluit nemen over hun toekomstige samenwerking.
De samenwerking tussen GroenLinks en PvdA werd de afgelopen jaren al steeds intensiever. Zo werd er gezamenlijk campagne gevoerd en kondigden de twee partijen voor de Provinciale Statenverkiezingen vorig jaar aan dat zij na de verkiezingen in de Eerste Kamer een gezamenlijke fractie zouden vormen. Bij de Tweede Kamerverkiezingen vorig jaar ging de samenwerking al een stap verder: er kwam een gezamenlijke kandidatenlijst, met één lijsttrekker (Frans Timmermans). Het leverde de twee partijen samen zetelwinst op, in de Tweede Kamer heeft de gezamenlijke fractie nu 25 zetels.
Lees ook
GroenLinks en PvdA trekken veel nieuwe leden, opgeteld vormen zij de grootste partij
Volledig gefuseerd zijn de twee partijen daarmee nog niet. De twee partijen zijn nog altijd aparte verenigingen, met eigen statuten. Dat heeft tot gevolg dat volgende maand, op zaterdag 20 april, GroenLinks en PvdA in Apeldoorn daarom twee korte eigen partijcongressen houden, waarna ze in de middag nog een gezamenlijk congres houden over de Europese verkiezingen.
Drie varianten
De partijbesturen willen nu de voor- en nadelen van verschillende toekomstige samenwerkingsvormen onderzoeken. Volgens de partijen is een volgende stap in de samenwerking nodig, omdat „de opkomst van extreemrechts vraagt om een krachtig links-progressief alternatief”. In de motie worden drie opties genoemd: een fusie, een nieuwe linkse politieke partij, of „een blijvende alliantie”, wat een voortzetting zou zijn van de huidige vorm van samenwerken. Alleen bij die optie blijven GroenLinks en PvdA als afzonderlijke partij bestaan. Volgens een woordvoerder van de PvdA willen de partijen „onderzoeken hoe de exacte opties eruitzien, en wat organisatorisch en juridisch de voor- en nadelen zijn”.
GroenLinks en PvdA willen op basis van zo’n verkenning volgend jaar met de leden in gesprek over hun voorkeuren. In de tweede helft van 2026 willen de partijen dan een besluit over de samenwerking nemen. Dat de partijen dat pas over ruim twee jaar willen doen heeft volgens de PvdA-woordvoerder te maken met de gemeenteraadsverkiezingen in maart 2026. In sommige gemeenten zijn GroenLinks en PvdA al gefuseerd, in andere gemeenten opereren ze nog sterk gescheiden. „Je wil landelijk geen beslissingen nemen die het proces van lokale afdelingen doorkruisen”, zegt de woordvoerder.
Als er vervroegde Tweede Kamerverkiezingen komen, beloven de partijbesturen van GroenLinks en PvdA „aan de leden voor te leggen in welke gezamenlijke vorm we daaraan deelnemen”. Het meest voor de hand ligt dan het opstellen van een gezamenlijke kandidatenlijst, zoals vorig jaar ook gebeurde.
