Grieks afluisterschandaal blijft na twee jaar nog altijd voor nieuwe raadsels zorgen

Op de naamdag van Grigorios, 25 januari 2021, kreeg Grigoris Dimitriadis talloze felicitaties. Dat is gebruikelijk in Griekenland: je naamdag is voor velen nog belangrijker dan je verjaardag. En Dimitriadis is een populaire figuur: hij is de neef – en was op dat moment ook rechterhand – van premier Kyriakos Mitsotakis. In die hoedanigheid had hij rechtstreeks toegang tot de Griekse geheime dienst.

Een dag later kregen elf prominente Grieken, onder wie het toenmalige hoofd van de politie en de officier van justitie belast met de geheime dienst, een berichtje dat afkomstig was van Dimitriadis’ telefoon. Het bericht bevatte een digitaal bedankkaartje: ‘Hartelijk dank voor uw felicitaties. Ook voor u het allerbeste’. Wie erop klikte, verloor onmiddellijk de controle over zijn telefoon.

Rol van de premier

De details over het bedankkaartje komen naar voren in documenten die het Griekse onderzoeksportaal ‘Reporters United’ heeft ontvangen en die het gedeeld heeft met internationale partners van het onderzoeksnetwerk European Investigative Collaborations (EIC), waaronder NRC. De gang van zaken werpt nieuw licht op de rol van premier Mitsotakis in het afluisterschandaal dat Griekenland al jaren in de greep houdt.

De elf slachtoffers werden via het besmette bedankkaartje van zijn neef aangevallen met spyware, Predator genaamd, die was ontworpen om gegevens en afbeeldingen van hun telefoons te stelen. Ook kunnen van afstand de microfoons van besmette telefoons bediend worden om gesprekken af te luisteren. Bovendien kunnen de telefoons in kwestie via GPS getrackt worden.

De zaak kwam aan het rollen toen de Griekse verslaggever Thanasis Koukakis vorig jaar bekendmaakte dat zijn telefoon tien weken met Predator besmet geweest was. Hij bleek lang niet de enige: ook de telefoons van andere journalisten, een Europarlementariër, de minister van Buitenlandse Zaken en prominente zakenlieden raakten besmet. De Griekse autoriteit voor gegevensbescherming heeft in totaal 92 gevallen geïdentificeerd.

Sommigen van hen bleken ook al eerder door de geheime dienst bespioneerd te zijn. Dit voedde het vermoeden dat de Griekse staat achter de spywarebesmetting zat. Een regering die haar eigen burgers bespiedt, onder wie haar eigen critici – de vergelijking met het Amerikaanse Watergate was gauw gemaakt.

Prepaidkaarten

Maar het definitieve bewijs is lastig te vinden. Niet voor niets is de Griekse gegevensbeschermer al een jaar met onderzoek bezig. Zo gebruikten de afzenders van de spionagesoftware ontraceerbare prepaidkaarten. Het telefoonnummer van Dimitriadis werd weergegeven op de telefoondisplays van de elf ontvangers van de bedankkaarten. Als de doelwitten zijn telefoonnummer in het telefoonboek van hun telefoon hadden opgeslagen, verscheen diens naam zelfs op het scherm. Er was niets wat erop wees dat het bericht niet rechtstreeks van Dimitriadis kwam.

De vraag is nu of de neef en rechterhand van de premier daadwerkelijk zelf de aanval uitgevoerd heeft. Zelf ontkent hij elke betrokkenheid, en de premier geeft geen commentaar.

Der Spiegel, een van de partners in het journalistenconsortium, vraagt zich af: „Zelfs als een onbekende derde partij de aanval op de elf doelwitten zou uitvoeren zonder enige tussenkomst van DImitriadis, hoe zouden deze mensen dan geweten hebben wie Dimitriadis de dag ervoor met zijn naamdag feliciteerde? Waar kan het anders vandaan komen dan van Dimitriadis zelf?”

Uitsluitsel wordt nog altijd niet snel verwacht: de hoogste aanklager heeft de zaak overgenomen van de eigenlijke aanklagers in de zaak. En die functionaris wordt rechtstreeks door de regering benoemd.


Lees ook
Griekenland weigert openheid over afluisteren journalisten en politici

In het Griekse parlement is in augustus een onderzoek aangekondigd naar het afluisterschandaal.