Vaals. Ook lokale politiek heeft baat bij kopmannen en een koersplan, bleek maandagavond tijdens een behoorlijk onnavolgbare raadsvergadering in Vaals. De discussie over het gemeentelijk wielerbeleid ontaardde in nauwelijks te volgen chaos rond een voorstel dat eigenlijk niemand wilde.
De afgelopen weken leek het erop dat Vaals alle grote toertochten voor wielerrecreanten (vijfduizend tot vijftienduizend) binnen de gemeente zou gaan verbieden. Het was onderdeel van aangescherpt beleid van de gemeente die vindt dat te veel en te grote wielerevenementen inbreuk maken op de leefbaarheid voor haar inwoners, op de natuur, op de bedrijfsvoering van agrarische ondernemingen en op „de toeristische kernkwaliteiten van de regio” (rust, stilte, landschap).
Richting de vergadering van maandagavond, waarop dit voorstel zou worden besproken, leek er mogelijk meer ruimte te komen voor de grote toertochten. Alle drie evenementen van omvang op dit gebied, de amateurversie van de Amstel Gold Race in april, Limburgs Mooiste in mei en de Mergelheuvelland 2-daagse in september, kennen verschillende routes met variërende lengtes. Alleen de langste daarvan doen het grondgebied van de gemeente Vaals aan. En enkel de amateurversie van de Gold Race komt daarbij met negenduizend van de vijftienduizend deelnemers boven de gestelde grens van vijfduizend uit. Daar zou dan een uitzondering voor kunnen worden gemaakt.
Maar tijdens een tumultueuze gemeenteraad maandagavond met een overvolle publieke tribunes en voor het oog van een batterij tv-camera’s leek zo’n beetje alles op de helling te gaan. Wethouder Jean-Paul Kompier (Lokaal!, Toerisme en Evenementen) zei dat hij met zijn voorstel een zo goed mogelijke vertaling van een besluit van de raad van vorig jaar zomer had willen maken. Maar de Vaalser volksvertegenwoordiging vond dat juist niet. Die zei dat ze alleen het aantal middelgrote tochten en de overlast voor bepaalde kernen en gebieden wat had willen beperken. Waarom de fractievoorzitters het voorstel van de wethouder dan niet hadden tegengehouden voor de vergadering, bleef maandagavond onduidelijk.
Zorgen over de recreatieve druk op het Limburgse Heuvelland bestaan al langer. Daarbij gaat het niet alleen om de overlast van georganiseerde tochten, maar ook om de wielrenners en motorrijders, die de geaccidenteerde en fraaie streek – al dan niet in groepsverband – op andere momenten aandoen.
In september 2013 tekenden de Nederlandse gemeenten Valkenburg aan de Geul. Eijsden-Margraten, Gulpen-Wittem, Voerendaal en Vaals en het Belgische Voeren al een overeenkomst om de zaak wat betreft fietsers al een beetje in balans te houden. Daarin ging het al over maximering van het aantal tochten, onderlinge afstemming van de plaatselijke verordeningen, één aanvraagformulier voor een vergunning voor alle gemeenten tegelijk voor organisatoren van evenementen en een centraal coördinatiepunt. Huub Broers, destijds burgemeester van Voeren, sprak in NRC destijds van „een fenomenale overlast”.
Zes insprekers benadrukten maandagavond voor de raadsvergadering in Vaals het economisch belang van de grote toertochten. „Na Valkenburg zijn we de gemeente met relatief het hoogste aantal mensen werkzaam in de horeca”, zei Monique Troc, voorzitter van Koninklijke Horeca Nederland, afdeling Vaals. „De dagen rondom de toertochten zijn de hoogtijdagen, de ups om de downs op te kunnen vangen.” Oud-wielrenner Tom Dumoulin wees op de wervende kracht van de Amstel Gold Race: „Die wedstrijd heeft bij mij het zaadje voor het wielrennen geplant en kan dat ook doen voor de kinderen van nu”. Koersdirecteur Leo van Vliet van de Amstel Gold Race waarschuwde dat het verbieden van de toerversie de gelijknamige wielerklassieker in gevaar zou brengen „en daarmee wordt een topevenement en zestig jaar wielerhistorie op het spel gezet”.
Met een door een meerderheid van de gemeenteraad aangenomen motie werd aan het einde van het debat het raadsbesluit van afgelopen zomer nog eens dunnetjes overgedaan. Alleen is nu wel duidelijk vastgelegd wanneer een toertocht groot is (alleen het aantal deelnemers dat over Vaalser grondgebied rijdt, telt daarbij) en dat één groot evenement mogelijk moet blijven.
Een raadsmeerderheid nam ook nog een motie van treurnis richting college van B en W aan. Fractievoorzitter Alain Hamaekers van Nuj Lies Vroemen zei „ontstemd” te zijn „over de wijze waarop dit dossier is aangevlogen. Het college is niet in staat gebleken om de mening van de raad in een voorstel te vatten. Dat leidde tot een optelsom van misverstanden, enorme mediaophef en negatieve publiciteit voor de gemeente Vaals.”
