De zaak
De rechter vindt de zaak van vandaag „toch wel bijzonder”. „Het mooie van mijn vak is dat je altijd weer dingen leert”, zegt hij. In de voorbereiding op deze zitting denkt hij bijvoorbeeld te hebben geleerd dat iemand een stuk grond heeft gekocht in Ameide, midden in de polder, om daar te jagen. „Klopt dat?”
Tegenover de rechter zit de 61-jarige verdachte, Antonie de K. Hij draagt een donkergroene trui en een grijze jas van fleece. Zijn handen rusten op zijn buik. Wat de rechter zegt, klopt. Alleen: iemand anders is eigenaar van het perceel. De K. is de beheerder en verantwoordelijk voor het onderhoud. „Mijn hobby.”
De grond in Ameide is net een natuurgebiedje, begroeid, met een waterplas vol vogels en wat schuren en loodsen. Er is ook een jachthut met daarin machines om eieren uit te broeden. Vaak doet De K. dat in opdracht van anderen, zegt hij. „Ik heb altijd beesten gehad, ben tussen de beesten opgegroeid.” Naast de K. zit zijn advocaat Peter van Schooten, die zelf jaagt en juridisch is gespecialiseerd in het onderwerp.
Het is de vraag of wat gebeurde op het terrein wel legaal was. Vogels houden en op ze jagen, is aan strenge regels gebonden.
Maar de politie klopte in het voorjaar van 2024 bij De K. aan vanwege een heel ander onderzoek. Was op dit terrein sprake van ondermijning, van criminaliteit in relatie tot drugshandel, wilden ze weten. Op het terrein werd geen drugslab aangetroffen, maar wel andere zaken die uiteindelijk tot een bezoek van de inspectie en tot deze zitting hebben geleid.
De K. heeft volgens de officier van justitie „zonder vergunning een perceel in stand gehouden dat bedoeld was om wilde watervogels aan te trekken”. En dat, zegt hij, is „een kwalijke zaak want het gaat niet goed met de wilde eend in Nederland”.
De K. wordt ervan verdacht dat hij zonder vergunning wilde vogels heeft gevangen: twee kraaien, zes eksters, een kauw, vier fazanten en veertig eenden. En dat hij eieren heeft geraapt zonder vergunning. Ook werden op het terrein geleewiekte fazanten aangetroffen, waarbij een vleugeldeel is geamputeerd, wat grotendeels verboden is. En de inspectie trof verwaarloosde dieren aan: eendenkuikens met een kale rug en een „matige voedingstoestand”, een fazant met „bloed bij de neusdoppen”.
De officier van justitie begint bij het houden van watervogels afkomstig uit het wild, zonder vergunning. „Dat is verboden”, zegt hij. Bij gefokte en geringde dieren ligt het anders, maar bij De K. werden vogels zonder ring aangetroffen. In de plas en in een volière.
Een ander vraagstuk dat speelt, gaat over het rapen van eieren. De broedmachines in de jachthut waren gevuld met eieren. Volgens De K. kwamen die van de gedomesticeerde eenden rondom de plas. Maar hoe wist De K. zeker dat de eieren die hij raapte alleen van die tamme eenden waren? Van wilde eenden, die de inspectie ook op de plas aantrof, mogen de eieren namelijk niet geraapt worden. Tamme eenden herken je aan het ringetje om hun poot. Ze zijn geregistreerd.
De K. had nooit verwacht dat zijn hobby hem in de rechtszaal zou doen belanden. Het is de eerste keer dat hij in aanraking komt met justitie. De K.: „Ik ben gewoon een Hollandse jongen die normaal doet. Geen drugs gebruikt. Wel drank.”
De verdachte werkt drie dagen per week in het magazijn van een dakdekkersbedrijf, woont alleen met zijn honden en heeft een relatie met iemand in het buitenland, zegt zijn advocaat. Zijn droom is om met een van zijn twee honden mee te doen aan de Nimrod, het Nederlands Kampioenschap voor jachthonden.
Die fazanten, zegt De K., heeft hij een paar dagen voor het bezoek van de politie via Marktplaats gekocht. Hij had niet gezien dat ze geleewiekt waren. „Het ging in goed vertrouwen.”
En de verwaarloosde toestand van de dieren? De K. zegt dat eendenkuikens vaak boven op elkaar klimmen wanneer ze stress hebben, en dat dat misschien is gebeurd na het bezoek van de agenten en de inspectie. Hij gaf ze iedere dag meermaals drinken en eten.
Het oordeel
De advocaat van De K. wijst de officier van justitie en de rechter erop dat iedere verdachte onschuldig is totdat het tegendeel is bewezen. En aangezien bij de geraapte eieren niet is vast te stellen of die van wilde of tamme eenden waren, moet hij van dat feit worden vrijgesproken. Daar gaat de rechter in mee.
De advocaat wijst de rechtbank er ook op dat kraaien gevangen mogen worden als in de omgeving schade dreigt. En het gebied rondom Ameide staat vol met fruitbomen, die door de kraaien worden aangevallen. Daarom, zegt de rechter, wordt hij daar niet voor gestraft.
Ook van het leewieken wordt De K. vrijgesproken, omdat „niet kan worden bewezen” dat hij dat heeft gedaan.
Wel staat volgens de rechter vast dat De K. niet goed voor de vogels heeft gezorgd en dat hij zonder omgevingsvergunning vogels ving.
De rechter legt De K. een taakstraf op van 120 uur, waarvan 60 uur voorwaardelijk. Dat is een lagere straf dan die de officier van justitie eiste (180 uur, waarvan 80 voorwaardelijk).
De vogels en broedmachines die in beslag werden genomen, krijgt De K. niet meer terug. „Zo gaan we het doen”, besluit de rechter.
