Nederlandse jongeren gebruiken minder anticonceptie dan elf jaar geleden. Met name de pil is minder populair, zo concluderen het kenniscentrum voor seksualiteit Rutgers en SOA Aids Nederland in hun maandag gepubliceerde en omvangrijke rapport Seks onder je 25ste. Hiervoor werden bijna 8.000 jongeren ondervraagd. Het aantal zwangerschappen en soa’s nam de afgelopen elf jaar niet toe.
Uit het onderzoek blijkt ook dat de mediane leeftijd waarop jongeren aan seks beginnen de afgelopen jaren hoger is geworden. De helft van de jongeren had vorig jaar met 18,7 jaar voor het eerst vaginale seks gehad, terwijl datzelfde elf jaar eerder gold voor de leeftijd van 17,0 jaar. Een eerste tongzoen had de helft van de jongeren in 2023 op 16,4 jarige leeftijd gehad. Mogelijk ervaren jongeren meer druk om „goede keuzes” te maken, waardoor ze met seks voorzichtiger worden. Ook kan de stap naar fysiek contact groter zijn, omdat jongeren gewend zijn online te communiceren met elkaar.
Jonge vrouwen hebben bovendien nog altijd minder seksueel plezier dan jonge mannen. Driekwart heeft pijn tijdens de eerste keer dat ze vaginale seks hebben en er bestaat een zogeheten „orgasmekloof”: vrouwen komen minder vaak klaar (bijna de helft met de laatste sekspartner) dan jongens (85 procent). Vrouwen zeggen bovendien vaker met seksueel grensoverschrijdend gedrag te maken hebben. Zo’n 85 procent van de jongens zegt „erg” te genieten van seks, tegenover 75 van de vrouwen. Tegelijkertijd geven meiden hun seksleven met een 7,0 een iets hoger cijfer dan mannen: daar is het gemiddelde een 6,9.
Pilgebruik
Terwijl in 2012 nog 76 procent van de vrouwen tussen 13 en 25 jaar de pil gebruikte, is dit in 2023 gedaald tot 46 procent. Meer jonge vrouwen hebben daarentegen een spiraal. Vorig jaar was dat 21 procent, 15 procentpunt meer dan negen jaar eerder. Het percentage vrouwen uit deze leeftijdsgroep dat geen anticonceptie gebruikt, is in dezelfde periode toegenomen: van een op de tien naar een op de elf. Het totaal aantal jongeren dat met de laatste persoon met wie ze seks vaginale seks hadden anticonceptie gebruikte, is met een op de vijf ongeveer gelijk gebleven.
Van de jonge vrouwen die geen anticonceptie meer gebruiken, geeft meer dan de helft als reden op dat ze geen hormonen meer willen gebruiken. Dit verklaart niet waarom het gebruik van hormoonspiraal is toegenomen of het gebruik van condooms juist afgenomen. Toch worden niet meer jonge meisjes zwanger terwijl ze dat niet wilden. Zo’n 18 op de 1.000 jongeren van 16,5 jaar en ouder kregen te maken met een onbedoelde en ongewenste zwangerschap – ongeveer evenveel als tijdens het vorige onderzoek, uit 2017. Bij meisjes nam het aantal ongewenste zwangerschappen zelfs licht af.
Het aantal soa-diagnoses nam ook niet toe. Mogelijk komt dat, aldus het rapport, omdat de groep jongeren met meerdere sekspartners is afgenomen, waardoor deze ziektes zich minder snel verspreiden. Ook laten jongeren zich pas testen wanneer ze klachten hebben, terwijl seksueel overdraagbare ziektes niet altijd symptomen hebben. Mogelijk ligt het aantal daadwerkelijke soa’s dus hoger dan het aantal diagnoses.
Lees ook
Stoppen met de pil is populair. ‘Natuurlijke anticonceptie’, zonder hormonen, wint aan invloed onder jonge vrouwen. Waarom?