Amélie K. komt dinsdag als een van de laatsten de rechtbank van Parijs binnen, waar uitspraak gedaan wordt tegen de Franse steracteur Gérard Depardieu (76) die K. en een andere vrouw beschuldigen van aanranding. Amélie K. – een elegante parisienne van in de vijftig – gaat naast haar advocaat zitten op een wit bankje, haar blonde haar rust op haar schouders, ze kijkt strak vooruit. Depardieu en de tweede aanklaagster zijn niet aanwezig.
Terwijl de rechter voorleest, kijkt K. geconcentreerd naar zijn gezicht. Soms knikt ze voorzichtig. Als ze het woord coupable (schuldig) hoort, raakt ze haar advocaat even aan. Aan het einde van de drie kwartier durende uitspraak loopt K. zichtbaar opgelucht de rechtszaal uit. Alle feiten zijn „perfect bewezen” verklaard. Depardieu is veroordeeld tot een voorwaardelijke gevangenisstraf van 18 maanden. De acteur mag zich bovendien twee jaar niet verkiesbaar stellen en wordt opgenomen in een database voor zedendelinquenten.
Lees ook
Lees ook: Als Depardieu begint te praten bij zijn proces wegens seksueel wangedrag, verkruimelt zijn stevige uiterlijk
Depardieu verdwijnt niet achter de tralies – zijn gevorderde leeftijd en gezondheidsproblemen zijn meegenomen in de strafmaat – maar deze uitspraak zal niet snel vergeten worden. Het is voor het eerst dat in Frankrijk een acteur met sterrenstatus wordt veroordeeld voor seksueel geweld. Een sterrenstatus die hem volgens veel collega’s uit de filmwereld lang beschermde: al decennialang gaan er verhalen rond over seksueel overschrijdend gedrag van Depardieu, maar klachten werden altijd weggewuifd.
En de uitspraak is maar een begin. Er komt een hoger beroep, zo kondigde Depardieus advocaat dinsdag aan. En naar verwachting komt er ook een rechtszaak over de aanklachten van actrice Charlotte Arnould. Zij beschuldigt Depardieu ervan haar tweemaal te hebben verkracht in 2018 – volgens Depardieu vond de seks met wederzijdse instemming plaats. Zij was toen 22, een beginnend actrice, een dochter van een familievriend van Depardieu. Hij was 70 en het monstre sacré van de Franse filmwereld.
‘Secundair slachtofferschap’
De dinsdag afgeronde zaak draaide om aanrandingen op en rondom de set van Les Volets verts (2022). Volgens de rechter is bewezen dat Depardieu de nu 54-jarige decorontwerpster Amélie K. op de set heeft vastgeklemd tussen zijn benen en haar vervolgens aanraakte op haar schaamstreek, billen en borsten. Onderwijl zou hij dingen hebben gezegd als „raak mijn dikke parasol aan, ik ga hem in je kut steken” – een verwijzing naar een eerder gesprek over parasols. Ook is bewezen verklaard dat Depardieu de 34-jarige regieassistente Sarah (een pseudoniem), die hem destijds begeleidde van zijn loge naar de set, driemaal op haar billen en borsten heeft betast.
Depardieu heeft de aanklachten altijd ontkend, maar was verre van consistent. Zo zei de acteur aanvankelijk dat hij K. niet had aangeraakt, terwijl hij later stelde haar „bij de heupen” te hebben vastgepakt „om niet om te vallen”. „Deze uitleg is weinig overtuigend”, zegt de rechter. „Het was niet nodig om heupen vast te grijpen, want meneer Depardieu was gezeten op een krukje.” Over Sarah stelde Depardieu dat hij haar niet herkende, terwijl zij vele dagen samen hadden gewerkt en hij zelf een andere assistent had gevraagd omdat zij „een verklikster” was toen ze had geklaagd over zijn wangedrag.
De rechter neemt Depardieu ook de wat agressieve houding van zijn advocaat Jérémie Assous in de rechtbank kwalijk. Hij noemde de slachtoffers abject, dom, zei dat zij „een vervelende stem hadden” en dat niemand hen gelooft. De rechter noemde de uitspraken „buitensporig en vernederend” en verplichtte Depardieu duizenden euro’s schadevergoeding te betalen vanwege „secundair slachtofferschap”.
Lees ook
Lees ook: De bekendste acteur van Frankrijk blijft het straatschoffie uit Châteauroux – maar de kritiek klinkt steeds luider
Botsende wereldbeelden
Sowieso botsten wereldbeelden de afgelopen maanden vaak in de rechtbank van Parijs. Claude Vincent en Carine Durrieu-Diebolt, de advocaten van de slachtoffers, spraken Depardieu aan op zijn macho-gedrag. Ze werden woedend als hij hen aansprak met ‘jongedame’, gebruikten termen als „seksueel geweld” en trokken bredere conclusies over in de Franse maatschappij ingebed seksisme. Ze voelden zich gesteund door feministische activisten die zich geregeld voor de rechtbank verzamelden.
Assous en Depardieu schilderden de slachtoffers en hun advocaten juist af als geldbelust of zwak. Advocaat Assous riep de verdediging eens toe: „Leugenaars, hystériques, ga huilen!”. Hij onderstreepte dat Depardieu „geen Guy Georges” (een massamoordenaar) is en hun ervaringen dus „relatief” waren. Depardieu zelf zei dat hij „uit een ander tijdperk komt”. Een tijdperk „waarin vrouwen geen aangifte deden en niet praatten”, vulden de advocaten van de slachtoffers aan.
/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data132172542-48f26d.jpg|https://images.nrc.nl/6idtaMHrvBByTOkhg0ORRIcv3qo=/1920x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data132172542-48f26d.jpg|https://images.nrc.nl/Ny0mq8oPf3fLUbTIgfl5vpHWbuI=/5760x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data132172542-48f26d.jpg)
