Even was het Binnenhof open voor bezoek

Stoffige bende. Het lijkt op het eerste gezicht heel even een veehal, zanderige vloer, fel licht, het vee misschien net weg. Of een concerthal voor aanvang: linten klaar, dranghekken in positie. De plenaire zaal van de Tweede Kamer in het parlementsgebouw op het Binnenhof is gestript. Het vale, mintgroenige tapijt is weg. De blauwe zetels overgebracht naar de Bezuidenhoutseweg even verderop in Den Haag, waar het parlement huist tot de renovatie van het Binnenhof voorbij is.

De zaal is leeg, al sinds 2021. Er zijn wel mensen die de zaal in de tussentijd hebben gezien: de bouwlieden, projectleiders, Splinter Chabot (voor de NPO-serie Ondertussen aan de Hofvijver). Maar voor de meeste mensen is de zaal tot nader orde verdwenen.

Zaterdag ging de Binnenhofbouwplaats even open. Het was de Dag van de Bouw. Die is voor de rest van bouwend Nederland op 21 juni, maar Den Haag loopt voor vanwege de aankomende NAVO-top. Bezoekers liepen onder begeleiding door gebouwen van de Eerste Kamer, de Tweede Kamer en het ministerie van Algemene Zaken.

Bezoekers in zomerse kleding tijdens openstelling van het Binnenhof.

Als je in de Trêveszaal naar boven kijkt, zie je de plafondschildering uit 1698 van Theodoor van der Schuer, een Haagse schilder die vooral werkte met plafonds en schoorstenen.

Foto Bart Maat

Bezoekers in de Trêveszaal tijdens openstelling van het Binnenhof voor de Dag van de Bouw.

De Trêveszaal uit 1697 was de vaste vergaderruimte van de ministerraad. Het is, in tegenstelling tot de vergaderzaal van de Tweede Kamer, een ruimte waar bezoek zeldzaam is. Zo ongeveer waar de mensen zaterdag stonden, stond een lange tafel. Als de tafel er nu nog zou staan, zou ‘ie tot buiten het frame van de foto reiken. Aan het midden van de lange zijde van de tafel zat de premier, met zijn gezicht naar de ramen. Om hem heen: de ministers. En daar weer omheen: geschilderde portretten van stadhouders.

Die portretten zijn de zaal uit. Dat is eerder gebeurd, rond 1880, toen het Binnenhof ook een grote renovatie onderging, zo ontdekte het Rijksvastgoedbedrijf. Nu staan de schilderijen in depots, tot ze terug kunnen

Bezoekers in de oude zaal van de Tweede Kamer, de parlementszaal werd tot 1992 gebruikt.

Op de pilasters in de oude zaal van de Tweede Kamer (of spreken we inmiddels van ‘vorige oude zaal’?) is wat informatie geplakt. De zaal was in gebruik tot 1992, er hadden groene bankjes gestaan die nog tegenover elkaar waren opgesteld, als in het Britse Lagerhuis, in plaats van in een halve cirkel.

De bezoekers zien een foto van hoe het was kort voor de huidige verbouwing. Groot tapijt, met dertig gekleurde blokken. Grote lichtarmaturen die de ruimte de Moderne Tijd in hielpen.

Bezoekers in de wandelgangen rondom de plenaire zaal, in de nieuwbouw aan het Binnenhof uit 1992.

Foto’s Bart Maat

De bedoeling van architect Pi de Bruijn, de man die het parlementsgebouw ontwierp dat in 1992 in gebruik werd genomen aan het Binnenhof, was dat het een beetje transparant moest zijn. Vanaf buiten, had hij bedacht, moesten mensen naar binnen kunnen kijken, zo de wandelgangen in turen, zien wie wat besprak, met wie.

De komende jaren zullen de gesprekken in de wandelgangen nog gaan over bedrading, isolatie, installeringen, ventilatie. Maar ook deze verbouwing zal eindig zijn.

Zo’n gordijn hoeft een ruimte niet aan het zicht te onttrekken.

De Hofvijver is onderdeel van de grote verbouwing.

De Amerikaanse democratie is nog niet dood. En Rick Johnson (60) heeft het protestbord in zijn handen om het te bewijzen. ‘Steun onze militairen. Bestrijd Agent Orange’, heeft hij erop geschreven. Met ernaast een karikatuur van Donald Trump als opgeblazen koning. Johnson bevindt zich zaterdag niet op een van de ongeveer tweeduizend demonstraties tegen de president, maar langs de route van de militaire parade die Trump zelf in Washington heeft laten organiseren. Om hier te komen moest hij langs de militaire beveiliging van het evenement.

Johnson is met zijn vrouw wel eerst bij een anti-Trump protest buiten de hoofdstad geweest en toen hiernaar toegekomen. Onzeker of ze de route van de parade van soldaten, tanks, en paarden zouden bereiken. „We hadden ons schrap gezet”, zegt hij.

Trump had gewaarschuwd dat iedereen die zijn parade met een protestboodschap durfde te verstoren met „zeer veel geweld” te maken zou krijgen. Maar dat bleek niet het geval. „Het enige wat ik moest doen is de stok waarmee ik het bord omhooghield er afhalen. Want er mogen – begrijpelijk – geen stokken in dit gebied. Ik ben aangenaam verrast. Onze vrijheid van meningsuiting is hier nog intact.”

Dan begint een man met een zwart petje met daarop het logo van het leger en in gele letters ‘gepensioneerd’ iets onverstaanbaars, maar duidelijk onvriendelijks, naar hem te roepen. „Het is de eerste negatieve openlijk negatieve reactie waar we mee te maken hebben gehad”, zegt Johnson, schouderophalend.

Rick Johnson langs de route van de militaire parade in Washington

De oud-militair, die niet met zijn naam in de krant wil, legt later uit: „Ik ben niet boos. Ik heb dertig jaar in het leger gediend, in twee verschillende oorlogen. Ik ken mensen die dood zijn om hun recht dit te doen te beschermen. Ik respecteer het. Ik vind het alleen ongepast, egoïstisch en zelfingenomen om dit vandaag te doen. Dit zou over de 250ste verjaardag van het leger moeten gaan.”

Meegezogen in polarisatie

Voor de meeste mensen gaat het dat ook. Vooraf is veel ophef geweest over de militaire parade met zesduizend soldaten, vijftig helikopters, tientallen tanks en gevechtsvoertuigen en historisch materieel. De Verenigde Staten hebben geen traditie van militair vertoon in de eigen straten. En juist in de week dat Trump militairen mobiliseerde tegen demonstranten in Los Angeles, laat hij ze op zijn eigen verjaardag door het centrum van Washington marcheren. De acties aan beide kusten worden door Trumps tegenstanders gezien als een manier om zijn eigen bevolking te intimideren.

Geen koning

Veel politieker, en met een landelijk veel hogere opkomst, zijn de protesten die volgens Amerikaanse media op tweeduizend locaties plaatsvonden onder de titel ‘No Kings’. Bezoekers daarvan bestempelen de militaire parade als dictatoriaal en Trump als een autocraat. Ze zijn boos, gefrustreerd en bang over de wijze waarop Trump instituties afbreekt, ambtenaren ontslaat, militairen inzet en per decreet en zonder proces migranten uitzet.

In Arlington, Virginia, net over de brug van Trumps militaire festijn in de hoofdstad, vormen demonstranten een lint langs een belangrijke verkeersader, waardoor niets zinnigs te zeggen is over de opkomst. Het is in ieder geval een minder divers publiek dan bij de parade. Net als bij een eerder protest overheersen witte, oudere mensen hier.

Auto’s rijden toeterend langs Laura Cohen (61), die een bord met de tekst: „De macht van het volk is sterker dan (die van) de mensen aan de macht.” Ze voelt zich „ziek” over alles wat Trump doet in zijn tweede termijn. Vooral over hoe hij en zorgminister Robert F. Kennedy de wetenschap, gezondheidszorg en het vaccinprogramma afbreken.

„Sommige mensen hebben het over een constitutionele crisis, maar volgens mij zijn we dat punt allang voorbij. We leven nu in een autocratische oligarchie”, zegt Cohen. „Onze rechters doen wat ze kunnen, maar het is te weinig en te traag.” Wat heeft het dan voor zin om te demonstreren? „Geen idee, maar het maakt me hoopvol om hier met gelijkgestemden te zijn. Anders lig ik maar thuis op de bank mijn weg door slecht nieuws te scrollen.”

Informatie-oorlog

Even verderop staat Nathan Dalton (27), met zijn vrouw Stephanie (28). Zij zijn de afgelopen maanden en jaren bij allerlei protesten en acties geweest. „Ik maak me echt zorgen over onze democratie. Historisch gezien, wanneer iemand probeert macht te grijpen of te behouden, hangt het succes altijd af van aan welke kant de krijgsmacht staat. De tekenen zijn de afgelopen tijd niet best”, zegt hij. „Maar wat me werkelijk bang maakt, is de informatie-oorlog. Zoveel mensen in dit land hebben geen idee meer wat er werkelijk aan de hand is. Dat probleem duurt waarschijnlijk langer dan Trump leeft.”

Toch is hij minder pessimistisch over de huidige staat van de Amerikaanse democratie dan vele andere demonstranten. „Je merkt dat Trump gevoelig blijft voor de publieke opinie. Hij is wat teruggekrabbeld in de bezuinigingen op de federale overheid toen hij merkte dat dat impopulair was. Er zitten barsten in onze democratie. Maar deze is nog niet gebroken.”

Related Posts

Zowel Trumps bewonderaars als vijanden bezoeken zijn militaire parade

Meegezogen in polarisatie

Geen koning

Informatie-oorlog

Luisterverhaal op zondag: Als de tuinman sterft

Iran en Israël voeren over en weer nieuwe aanvallen op elkaar uit

Oliedepots geraakt rond Teheran