Eigenlijk zijn ze helemaal nog niet zo oud, want wat zijn ze helemaal? 74! Dat is de leeftijd waarop je in de Verenigde Staten nog president kan worden. Misschien komen er andere eigenschappen bij met leeftijd, zoals onbuigzaamheid; want stijfkoppig zijn ze, Vincent en Hannigan (welke scenarist bedenkt zulke namen?!). Wat ze zelf voor koelbloedigheid aanzien, is in feite halsstarrigheid. En dat is voor niemand een goede karaktertrek, en al helemaal niet voor twee kruimelcriminelen die een familiekwestie moeten oplossen.
Ze worden gespeeld door acteerveteranen Ed Harris en Bill Murray (voor het eerst samen in een film) en die kunnen elkaars bloed wel drinken. Ze zijn elkaar jarenlang zorgvuldig uit de weg gegaan het afgelopen decennium, iets met verraad en dubbele agenda’s. Maar nu brengt het noodlot ze weer samen. Het eerste wat Murray’s Hannigan tegen aartsvijand Vincent zegt als ze elkaar na jaren weer zien is: „Je bent oud geworden. Als ik jou zie, dan zie ik hoe oud ik ben.” Hun leeftijd is een terugkerende grap in de plot.
Harris en Murray zijn waarschijnlijk de laatste twee acteurs in Hollywood die hebben kunnen ontsnappen aan botox en fillers. En het is niet omdat ze oud zijn geworden, dat het fascinerend is om naar hun acteerwerk te kijken, maar omdat hun gezichten leven. Je kunt achter al die koelbloedigheid zien wat er zich in hun hoofd afspeelt. Dat is niet fraai overigens. Een en al wraakzucht en verraad.
Lees ook
Bill Murray, boomer die geen trieste hond wil zijn
Oudtestamentisch
Riff Raff, zo heet de film, een mooi ouderwets woord dat zoiets als tuig van de richel betekent. Kruimelcriminelen die voor een bord pasta nog hun schoonmoeder zouden vermoorden. En dat zijn ze. Vincent en Hannigan. Maar het gedonder is oudtestamentisch: de zoon van de één heeft de zoon van de ander gedood.
Voor Murray, de ster van klassiekers als Ghostbusters en Groundhog Day, maar ook als huisacteur van Wes Anderson (The Grand Budapest Hotel), is misdaadkomedie Riff Raff een beetje een comeback. De acteur die niet alleen bekend staat om zijn onvoorspelbare rolkeuze, maar ook om zijn grillige gedrag, was namelijk even gecanceld en toen weer niet.
Dat klinkt luchthartiger dan bedoeld. Wat was namelijk het geval? In 2022 zou hij op de set van Being Mortal (wat het regiedebuut had moeten worden van de populaire komiek Aziz Ansari) een vrouwelijke medewerker hebben klemgezet en hebben geprobeerd te kussen. De productie werd stilgezet, de vrouw en Murray schikten. Wat de boel extra gênant maakt is dat Murray in interviews uitgebreid de gelegenheid krijgt om uit te leggen dat het allemaal op een misverstand berustte. Ze zouden namelijk als gevolg van Covid-maatregelen allebei een neus- en mondmasker hebben gedragen. Dat vond hij een grappig idee, vertelde hij onder meer aan The New York Times, iemand door een gezichtsmasker heen kussen. Dan is het net alsof je iemand niet kust. Hij had het eerder gedaan en toen vond iedereen het grappig.
Het is makkelijk om te denken: echt net iets voor Murray. Is dat niet de acteur die een socialemedia-fenomeen werd doordat hij plotseling werd gespot terwijl hij in Brooklyn aan het barkeepen was? Of opduikt op de bruiloft van een volslagen vreemdeling en dan vraagt of hij even met de bruid mag dansen? Zich voordoet als berggids? De verhalen zijn talloos, soms vergezeld van foto’s die meestal alleen bewijzen dat hij graag met zijn fans op de foto gaat. Dat iemand impulsief is en ervan houdt om een stunt of geintje uit te halen, verklaart misschien waarom Murray ook sneller over de schreef gaat als hij denkt iemand een poets te bakken. Een excuus is dat eigenlijk niet.
Bovendien heeft de acteur al een veel langer track record van lomp, vervelend en soms ronduit grensoverschrijdend gedrag. Voor ons toeschouwers blijft het worstelen. De ene keer blijf je kijken, de andere keer wil je vergeven, het volgende moment vraag je je af waarom de filmindustrie zichzelf bijna tien jaar na #MeToo niet beter tot de orde roept. Even los van het feit dat een volwassen man zo idioot toondoof is, wat deden de anderen op die set? Dan zie je het opeens: Murray is in Riff Raff waarschijnlijk gewoon getypecast om zijn stijfkoppigheid.
