Europese Rekenkamer: Europa niet goed voorbereid op nieuwe gascrisis

De Europese Unie is niet goed genoeg voorbereid op een mogelijke gascrisis in de toekomst, oordeelt de Europese Rekenkamer (ERK) in een maandag verschenen rapport . Als reactie op de Russische invasie in Oekraïne schroefde de EU de Russische gastoevoer drastisch af en nam het maatregelen om de leveringszekerheid en betaalbaarheid van ander gas veilig te stellen. Die maatregelen, concludeert de ERK, hebben onvoldoende meetbaar effect gehad om te stellen dat die een oplossing kunnen zijn voor toekomstige momenten van crisis of schaarste.

De EU slaagde er op het hoogtepunt van de gascrisis in de vraag naar gas, conform haar eigen doelstellingen, met 15 procent te verminderen. Maar volgens de rekenkamer is niet vast te stellen of dit lukte door ingevoerde maatregelen, of doordat burgers en bedrijven minder stookten door de hoge gasprijzen en relatief zachte winter. Het Europese prijsplafond werd pas ingevoerd nadat de gasprijzen weer ruim onder de plafondprijs waren gezakt. Ook dat effect is dus niet vast te stellen. En de Europese gasopslag werd volgens de afspraken voor meer dan 90 procent gevuld, maar dat komt overeen met de normale opslagniveaus van vóór de Ruslandcrisis.

Geen solidariteit tussen lidstaten

Maatregelen zoals solidariteitsafspraken tússen lidstaten — gaslevering aan een buurland als de nood hoog is — komen tot op heden niet van de grond. Integendeel, sommige lidstaten overwegen zelfs om tijdens een noodsituatie de gastoevoer naar buurlanden helemaal te stoppen.

Ook de klimaatdoelstellingen kunnen de leveringszekerheid van gas in de weg staan, waarschuwt de rekenkamer. Wil de EU haar eigen doelstelling van een netto-nul uitstoot in 2050 waarmaken, dan zal er meer CO2 afkomstig van gasverbruik moeten worden afgevangen. Zonder die CO2-afvangst staat de levering van gas op gespannen voet met de klimaatdoelen. De EU zal in dat kader ook meer moeten gaan inzetten op de invoer van vloeibaar aardgas.