Afgelopen maand was de warmste februarimaand ooit gemeten. Dat blijkt uit woensdag gepubliceerd onderzoek van het Europese klimaatbureau Copernicus. Het oude record voor warmste februarimaand werd in 2016 geregistreerd, toen het 0,125 graad Celsius kouder was dan in februari dit jaar. Het is de negende opeenvolgende maand waarin een maandrecord werd gevestigd.
De gemiddelde temperatuur was afgelopen maand wereldwijd 13,54 graden, waarmee de temperatuur 0,81 graad hoger lag dan in de gemiddelde februarimaand in de periode tussen 1991 en 2020. Afgelopen februari was het 1,77 graden warmer dan eind 19e eeuw. Alleen afgelopen december registreerde een groter verschil met dezelfde maand in de pre-industriële periode.
Lees ook Klimaatverandering was over de hele wereld voelbaar, voor zowel mens als dier
Met name de temperaturen van de oceanen, die afgelopen jaar hoger dan gebruikelijk waren, hebben volgens het onderzoek een groot aandeel in de opeenvolgende warmterecords. Daarnaast bestaat er wetenschappelijke consensus dat de klimaatverandering die de wereld de afgelopen decennia onderging, veroorzaakt is door menselijke activiteiten, waaronder het excessief gebruik van fossiele brandstoffen.
Het Europese klimaatbureau berekende ook dat de afgelopen acht maanden — vanaf juli 2023 — de opwarming van de aarde de 1,5 graad heeft overschreden. Die maximumdrempel werd in 2015 door internationale beleidsmakers in het Klimaatakkoord van Parijs vastgesteld. Al hoort hier wel de kanttekening bij dat de overeenkomst uitgaat van cijfers over meerdere decennia, en niet van berekeningen die op maandbasis worden uitgevoerd, zoals bij het Copernicus-onderzoek.
De twee schepen die maandagochtend voor de Britse kust in de Noordzee op elkaar botsten staan nog steeds in brand. Dat meldt een woordvoerder van de Britse kustwacht aan de BBC. Een bemanningslid aan boord van het schip Solong is nog steeds vermist maar de kustwacht is gestopt met de zoektocht.
„Na een uitgebreide zoektocht is het vermiste bemanningslid niet gevonden. De zoektocht is beëindigd”, zei de woordvoerder tegen de BBC. De overige 36 bemanningsleden van de twee schepen zijn door de kustwacht gered. Eén persoon werd naar het ziekenhuis gebracht.
De botsing vond plaats tussen de olietanker Stena Immaculate, die onder Amerikaanse vlag vaart, en het Portugese vrachtschip Solong, dat vanuit Schotland onderweg was naar Rotterdam. De Stena Immaculate vervoerde vliegtuigbrandstof. Bij de botsing onstond brand waarna de tanker vliegtuigbrandstof begon te lekken.
De Solong, het Portugese vrachtschip zou vijftien containers met natriumcyanide aan boord hebben gehad. Dat is een giftige stof die kan leiden tot diverse gezondheidsklachten die kunnen ontstaan bij inname of huidcontact.
Er zijn nog veel vragen over hoe het ongeluk kon gebeuren, meldt de BBC. Volgens een bemanningslid van de Stena Immaculate botste de Solong „vanuit het niets” op de tanker.
‘Asha was de eerste uit haar dorp die een paspoort had en de eerste die naar het buitenland reisde. Dat heeft zoveel betekend voor de andere meisjes uit het dorp. Dat iemand dát kan bereiken, dat geeft hen hoop en perspectief.” De Italiaanse fotografe Chantal Pinzi spreekt vol lof over Asha Gond (25), de enige vrouwelijke skateboarder die India vertegenwoordigde op het WK skateboarden in 2018 in Nanjing, China.
Gond is een van de skateboardende meisjes en jonge vrouwen die Pinzi fotografeerde voor Shred the Patriarchy, de fotoserie waarvoor ze in 2024 meer dan 5.000 kilometer door India reisde. „Asha behoort tot de Adivasi, leden van de inheemse Indiase stammen uit een lage kaste. Toen ze met skateboarden begon in haar dorp Janwaar, in het midden van India, kreeg ze te maken met beledigingen en bedreigingen van mensen die vinden dat zij de tradities die aan de vrouwen in het dorp worden opgelegd, moet voortzetten. Als ze niet stopte met skateboarden, zouden ze haar verkrachten en verbranden. Ondanks dit soort gruwelijke bedreigingen tóch doorgaan, dat getuigt van karakter.”
‘Visueel activist’
Chantal Pinzi vertelt erover vanuit Ethiopië, waar ze werkt aan het derde deel van haar serie over skateboardende meisjes en vrouwen – het eerste deel maakte ze in Marokko, deel twee in India. „Mijn project laat zien hoe vrouwen en meisjes die in hun land te maken hebben met onderdrukking en ongelijkheid, en vaak ook met geweld, in opstand komen. Dat doen ze door te gaan skateboarden, iets wat lange tijd absoluut niet voor vrouwen bedoeld was. Ze gaan in tegen wat van hen verwacht wordt, zoals onderdanig zijn, braaf meegaan in de wens van hun familie voor een gearrangeerd huwelijk. ‘Dit is niet iets wat meisjes doen’, kreeg een van de Indiase meisjes te horen van haar oma. ‘Als je iets breekt, wie wil er straks dan nog met je trouwen?’”
Chantal Pinzi (Como, Italië, 28 jaar) noemt zichzelf ‘visueel activist’. Ze behaalde een bachelor fotografie aan de University of Europe for Applied Sciences in Berlijn, en richtte zich met haar documentairewerk eerder op gemarginaliseerde gemeenschappen. Zo maakte ze in 2023 een serie over de Wayuu-gemeenschap in Colombia. Haar werk was te zien in tentoonstellingen en won verschillende prijzen – Shred the Patriarchy is dit jaar genomineerd voor de Sony World Photography Award in de categorie sport.
Hoewel India zich graag afficheert als ‘de grootste democratie van de wereld’ – „Holle retoriek”, vindt Pinzi – is gelijkheid voor veel vrouwen geen realiteit. Plan International zet India op de eerste plaats van gevaarlijkste landen voor meisjes en vrouwen, in de media lezen we met regelmaat berichten over met name het seksuele geweld waar vrouwen mee te maken krijgen. En ondanks de strengere straffen die werden ingevoerd, registreerde de Indiase politie 31.516 verkrachtingszaken in 2022. Een stijging van 20 procent ten opzichte van 2021, melddeThe Guardian op 8 maart, Internationale Vrouwendag, naar aanleiding van weer een nieuwe verkrachtingszaak.
Pinzi ziet dat door de successen van de vrouwelijke skateboarders de ideeën over hen langzaam beginnen te schuiven. Er verscheen een aantal films met Indiase skateboarders (Kamali (2018), over een zevenjarig meisje; Skater Girl (2021), met een rol voor nationaal kampioen Shraddha Gaikwad). „En sinds skateboarden bij de Zomerspelen in 2021 in Tokio een olympische sport werd, wordt het serieuzer genomen.”
Asha Gond zette in haar dorp een programma op met steun van de Barefoot Skateboarders, een non-profitorganisatie die mede door haar is opgericht en educatie en ontwikkeling van kinderen uit het dorp wil bevorderen. Haar buurmeisje Puti neem vaak deel aan de activiteiten, onder andere het skateboarden.
Chantal Pinzi: „Skateboarden is oefenen, oefenen, oefenen. Vallen en opstaan. Doorzetten. Dat maakt de meisjes en vrouwen sterk en zelfstandig, voor enkelen brengt het zelfs financiële onafhankelijkheid. Daarmee is skateboarden ook een vorm van verzet tegen het patriarchaat.”
Elke keer als haar man op bezoek geweest is in het verzorgingshuis vraagt Toos of ze mee naar huis mag, ze heeft nu wel ‘lang genoeg in deze gevangenis’ gezeten zegt ze. Het stond in een stuk in de Volkskrant, en ik herkende de tekst meteen van mijn vader: ‘ik zit hier in een huis van bewaring.’
Het ellendige is dat je de gevangene zo vaak in gedachten gelijk geeft. Ja inderdaad, je zit daar op een kamer naar saaie huizen in een buitenwijk te kijken, terwijl je thuis een mooi huis hebt. Al die dingen die je opnoemt zijn waar: ‘ik heb mijn auto niet, ik kan niet bij mijn geld, ik kan nergens heen.’ De verveling is immens – niet dat die er thuis niet was, maar nu is er echt geen bal meer te doen. Niet eens een kopje afwassen of even theezetten (‘Hoe deed ik dat ook alweer?’) en het daarbij horende gezoek en gescharrel. Dat gaat langzaam en onhandig, maar tijd genoeg, en men is tenminste bezig.
De vrouw uit het Volkskrant-stuk verzette zich met hand en tand tegen opname in een verzorgingshuis, en hoewel het alleszins begrijpelijk was dat haar man geen andere oplossing zag, kon je toch niet anders dan met haar sympathiseren.
Ik vraag me zo vaak af of er echt niets beters te verzinnen is voor oude mensen dan ze in de gevangenis stoppen. Dure gevangenissen, met goede verzorging, zeker, maar de koffie is vies, het beleg waar je van houdt is er niet, je moet om alles vragen, een biertje krijg je niet meer. Van de ene op de andere dag is de oude mens alle autonomie kwijt.
In de dorpen waar ik dagelijks doorheen kom, hangen nu posters met ‘Praat vandaag over morgen’. Op de gelijknamige website staan filmpjes waarop mensen elkaar met tranen in de ogen beloven dat ze voor elkaar zullen blijven zorgen. Hmpf. De echtgenoot van Toos had dat ook graag gewild, maar hij kon het niet meer opbrengen. De echtgenote van mijn vader krijgt aan een stuk door telefoontjes uit het huis van bewaring, ze voelt zich schuldig en hoe zou dat ook anders kunnen als degene met wie je 50 jaar getrouwd bent wanhopig is en zich weggedaan en opgesloten voelt?
Praat daar vandaag maar eens over. Over dat morgen.
In een mooi boekje over Vasalis en de tijd citeerde Douwe Draaisma, het gedicht ‘Cet âge est sans pitié’. Ik dacht dat het over de ouderdom zou gaan, maar het ging over hoe hard kinderen zijn. In dit geval tegenover het ‘opzienbarend lelijke’ buurmeisje, met wie ze misschien nog wel zouden willen spelen, maar niet meer toen haar vader hun geld bood om dat te doen: ‘zo dachten wij/ dat het een soort van werkje was – en wilden niet’.
Dat is precies waarom ik zo’n hekel heb aan het woord ‘mantelzorger’. Dan is het ‘een soort van werkje’. Ik zorg voor mijn moeder, die ook in een verzorgingshuis woont, maar ik ben niet haar ‘mantelzorger’. Ik ben haar dochter. Ik vind het fijn om haar te zien en zij zegt altijd blij (en wat een geluk is dat) ‘hé wat gezellig’ als ik kom.
Dus ik begrijp die mensen op dat filmpje ook heel goed. Je wilt van elkaar blijven houden en je hoopt dat dat lukt. Misschien is het pijnlijkste wel als je, zoals de man van Toos, écht in een (overbelaste) mantelzorger verandert: plichtsgetrouw je taak vervullend, verscheurd door schuldgevoel ten opzichte van de gevangene die je ooit zo lief was.
