Facebook en Instagram, beide eigendom van Meta, mogen data over de seksuele geaardheid van hun gebruikers niet zomaar verzamelen en inzetten voor persoonlijke reclames. Dat oordeelt het Hof van Justitie van de Europese Unie vrijdagmiddag in een rechtszaak die mogelijk grote gevolgen kan hebben voor het verdienmodel van sociale mediabedrijven.
Ook wanneer een gebruiker in het openbaar kenbaar heeft gemaakt wat diens seksuele voorkeur is, is het niet toegestaan die gegevens te gebruiken voor gerichte advertenties, oordeelde een Europese rechter. Dit was wel gebeurd bij de Oostenrijkse jurist en privacy-activist Max Schrems, die Facebooks moederbedrijf Meta hierom voor de Weense rechtbank sleepte.
Meta volgt de internetactiviteit van zijn gebruikers intensief, zowel op het eigen platform als daarbuiten. Hiermee kan Meta, in de woorden van het Hof, „gevoelige” gegevens identificeren en hier vervolgens op inspelen.
Schrems (39) kreeg advertenties speciaal gericht op homoseksuele mannen zonder ooit toestemming te hebben gegeven voor het gebruik van die informatie. Hij vroeg een Oostenrijkse rechter dit te verbieden. Die rechter vroeg het Europees Hof op zijn beurt om helderheid: mag Meta alle soorten data die het bedrijf in handen weet te krijgen opslaan, gebruiken en voor altijd bewaren?
Lees ook
Privacyjurist Max Schrems wordt ook wel de ‘vlieg in de chardonnay van de techindustrie’ genoemd
Nee dus, oordeelt het Hof vrijdag. En dus ook niet nadat Schrems zelf tijdens een publiek panelgesprek verteld had over zijn geaardheid. Binnen Europese privacyregels geldt immers het principe van ‘minimale gegevensverwerking’: bedrijven mogen alleen data verwerken voor strikt noodzakelijke doeleinden. Data over Schrems zijn seksuele oriëntatie — en die van andere gebruikers — valt hier buiten.
‘Vlieg in de chardonnay’ van Big Tech
Het vonnis van het Hof kan grote gevolgen hebben voor het verdienmodel van sociale mediabedrijven, die voor hun inkomsten vaak afhankelijk zijn van op de persoon gerichte reclames. „Na dit oordeel mag alleen een klein deel van Meta’s gegevens worden gebruikt voor advertenties”, zegt de advocaat van Schrems tegen persbureau Reuters. „Deze uitspraak geldt ook voor elk ander online advertentiebedrijf dat geen strenge procedures hanteert voor het verwijderen van gegevens.”
De uitspraak is een nieuwe overwinning voor de ‘vlieg in de chardonnay van de techindustrie’, zoals activist Schrems door menig bewonderaar ook wel wordt genoemd. Die bijnaam heeft Schrems, die ooit via een studieopdracht het onderwerp inrolde, te danken aan een serie eerdere rechtszaken die hij de afgelopen tien jaar aanspande én wist te winnen. Begin 2023 dwong Schrems Meta al eens via de rechter tot een historisch hoge boete van 1,2 miljard euro. Ook werden twee Europees-Amerikaanse privacy-verdragen onrechtmatig verklaard na rechtszaken van Schrems.
