
De Europese Commissie heeft vanmiddag een lijst gepubliceerd met invoerproducten uit de Verenigde Staten waarvoor Europese importheffingen zouden kunnen gaan gelden als de lopende onderhandelingen tussen Brussel en Washington niet resulteren „in een voor beide partijen gunstig resultaat en de opheffing van de tarieven van de VS”, zo leest een persbericht van de Commissie.
Op de lijst staat een breed scala producten uit de VS, veelal industriële goederen en landbouwproducten, ter waarde van 95 miljard euro. De Commissie beraadt zich ook over beperkingen op bepaalde EU-uitvoer van staalschroot en chemische producten naar de VS, ter waarde van 4,4 miljard euro.
Het document met de potentiële categorieën waar de EU zich op bezint telt maar liefst 217 pagina’s. Het gaat om producten uiteenlopend van antiek en slachtpaarden tot polyethyleenfolie, dat wordt gebruikt bij de fabricage van halfgeleiders (onder andere van meer dan 250 jaar oud). Ook wijn en bourbon (een Amerikaanse whiskey), helikopters en vliegtuigen staan op de lijst – wat onder meer Boeing en Lockheed Martin, bekend als fabrikant van de F-35-straaljager, raakt.
De openbaarmaking van de mogelijke handelsrepresailles komt op een geopolitiek gevoelig moment. De Europese hoofdsteden dringen in Brussel juist aan op het uitstellen van eventuele vergeldigingsmaatregelen, in ieder geval tot na de NAVO-top die eind juni in Den Haag plaatsvindt. De veiligheid van Europa moet prioriteit hebben, Brussel is gebaat bij de aanwezigheid en welwillendheid van Trump in Den Haag, stellen ambtenaren en diplomaten in gesprek met de Financial Times. De eis van Trump – een verhoging van de defensie-uitgaven naar 5 procent van het bbp – is voor veel Europese bondgenoten financieel een ingewikkelde opgave.
Gevoelig moment
De Commissie schortte begin april het invoeren van tegenheffingen aan de Verenigde Staten voor negentig dagen op, toen bleek dat president Donald Trump de aangekondigde invoerheffingen van 25 procent met negentig dagen zou pauzeren. Commissievoorzitter Ursula von der Leyen stelde de onderhandelingen „een kans te willen geven”, al kregen de tegenmaatregelen van de EU „brede steun van de lidstaten”. Over de producten waar de Europese tegenheffingen voor zouden gaan gelden, werd toen slechts gespeculeerd.
Zo leken whiskey en wijn van de EU-lijst te zijn gehaald om te vermijden dat Trump de invoer van Europese wijnen en sterke dranken nog strenger zou inperken. Dit gebeurde na aandringen van wijnlanden als Frankrijk en Italië, nadat Trump had gedreigd met douanetarieven tot 200 procent.
Brussel, gespitst op een diplomatieke oplossing, stelde van meet af aan door te gaan met het voorbereiden van de tegenheffingen, parallel aan de onderhandelingen. De EU voert de druk op, nu een derde van de onderhandelingstijd is verstreken. Ook zucht de EU onder enkele importheffingen uit de VS die wél in stand bleven: 10 procent aan wederkerige heffingen op bijna alle goederen uit de EU, 25 procent op auto’s, aluminium en staal.
Momenteel is 70 procent van de EU-uitvoer naar de VS (goed voor 379 miljard euro) onderworpen aan nieuwe tarieven (inclusief de tarieven die op opschorting staan) sinds het aantreden van de nieuwe Amerikaanse regering.
„De tarieven hebben al een negatief effect op de wereldeconomieën. De EU blijft zich volledig inzetten om via onderhandelingen tot een oplossing te komen met de VS. Wij geloven dat er goede afspraken kunnen worden gemaakt ten gunste van consumenten en bedrijven aan beide zijden van de Atlantische Oceaan”, aldus Von der Leyen.
Om haar punt kracht bij te zetten kaart de Commissie woensdag eveneens een geschil aan bij de Wereldhandelsorganisatie (WTO), door een formeel verzoek tot overleg in te dienen over de wederkerige 10 procentstarieven en de heffingen van 25 procent op auto’s en staal. Volgens Brussel zijn deze tarieven „flagrant in strijd” met mondiale handelsregels.
De lijst en het WTO-verzoek worden gepresenteerd op de dag dat de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk de knoop doorhakken over een langverwacht handelsakkoord. „Een doorbraak” volgens president Trump, die door Brussel op de voet wordt gevolgd.
