N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.
Asielzoekers Na jaren onderhandelen zijn de lidstaten van de EU het eens geworden over herplaatsing van migranten binnen de Unie en uitzetting van kansloze asielzoekers. Ook Nederland kan zich in de afspraken vinden.
De Europese migratieministers hebben donderdagavond een politiek akkoord bereikt over het aanscherpen van het asielbeleid ten aanzien van kansloze asielzoekers en over de herplaatsing van asielzoekers, van landen aan de Europese buitengrens naar andere lidstaten.
Het is voor het eerst in jaren dat de landen over de lastigste onderdelen van het veelzijdige migratiebeleid een voorlopig akkoord konden bereiken. Ook Nederland kon zich in het compromis vinden.
Het is een belangrijke politieke doorbraak, maar lang niet het einde van het politieke debat. Het besluit maakt de weg vrij voor onderhandelingen tussen de lidstaten en het Europees Parlement. Bovendien hebben enkele landen al laten weten dat ze ongelukkig zijn met het resultaat en de zaak eind deze maand tijdens de top van regeringsleiders opnieuw willen bespreken.
De Italiaanse minister zei: dit is een dag waarop we aan iets nieuws beginnen, niet een dag waarop we al ergens aankomen. Zijn Duitse collega noemde het politieke akkoord desondanks historisch.
Polen en Hongarije stemden tegen het akkoord, vier landen onthielden zich van stemming. Lidstaten hebben op dit punt geen vetorecht.
In de toekomst kunnen landen aan de EU-buitengrens, die het aantal asielzoekers niet meer aankunnen een beroep doen op de Europese Commissie en om solidariteit van andere lidstaten vragen. Als de Commissie de crisissituatie erkent, wordt de last over de EU verdeeld.
Elk land krijgt daarbij een verplichting naar rato van bevolkingsomvang en inkomen. Nederland moet dan voor 4,95 procent van de solidariteitslast opdraaien. Landen kunnen asielzoekers overnemen, maar ze kunnen hun solidariteit ook afkopen door geld over te maken of door te helpen met het uitzetten van uitgeprocedeerde asielzoekers.
De grenslanden krijgen de mogelijkheid om kansloze asielzoekers versneld uit te zetten. Iemand die afkomstig is uit een land waaruit weinig aanvragen worden goedgekeurd, komt in zo’n versnelde procedure terecht. Daarbij kunnen asielzoekers teruggestuurd worden naar een land waar ze voor hun reis naar de Unie verbleven, ook al is dat niet het land van herkomst. Het gaat dan vaak om economische vluchtelingen uit West-Afrika. Asielzoekers uit landen als Syrië en Afghanistan krijgen als vanouds een volwaardige asielprocedure.
Terwijl de migratieministers bijeen waren, werd bekend dat premier Mark Rutte zondag met een opvallend zware delegatie naar Tunesië zal reizen. Officieel zal Rutte met voorzitter Ursula von der Leyen van de Europese Commissie en zijn Italiaanse ambtsgenoot Giorgia Meloni in Tunis langsgaan voor gesprekken over economie, energie en migratie. Hoewel de eerste twee onderwerpen niet onbelangrijk zijn, twijfelt niemand aan het hoofddoel van het bezoek: afspraken maken om het aantal bootmigranten te drukken dat vanuit het Noord-Afrikaanse land de Europese kusten bereikt.
Autocratische president
Het overleg in Luxemburg en het bezoek aan Tunis hangen samen. Mocht het de Europese leiders lukken om een overeenkomst met de autocratische Tunesische president Kais Saied te sluiten, vermindert dat de druk op het Europese asielsysteem. En als er minder mensen in Europa asiel aanvragen, is het weer makkelijker om afspraken te maken over de herverdeling van vluchtelingen over de lidstaten.
Voor Rutte is het bovendien, na grote strubbelingen rondom stikstof, toeslagen en Gronings gas, van politiek levensbelang om een succes te kunnen presenteren op het gebied van migratie. Morrende leden van zijn eigen VVD dringen al maanden met klem op migratiebeperking aan. Rutte toonde zich dit jaar al behoorlijk actief in Europa, onder meer door in februari een speciale migratietop mede te initiëren. Met Meloni dronk hij al eerder „een kopje espresso” om de traditionele animositeit tussen Noord- en Zuid-Europa op dit vlak te doorbreken. Beperking van het aantal migranten is in hun beider belang.
Volgens een woordvoerder van de Rijksvoorlichtingsdienst RVD zal zondag nog geen deal beklonken worden.