Eigenzinnige satire over superrijken en kabuki is geen publiekspleaser

Recensie Film

Komedie Dick ‘de laatste dadaïst’ Verdult maakte een satire over de schaamteloze charmes van superrijken, vol ontregeling, absurdisme en de Japanse theatervorm kabuki. Het is niet voor iedereen.

Dick Verdult houdt ‘Als uw gat maar lacht’ bewust theatraal.
Dick Verdult houdt ‘Als uw gat maar lacht’ bewust theatraal.

Humor is moeilijk definieerbaar en bovendien uiterst subjectief: waar de een de slappe lach krijgt, blijft de ander onbewogen. Wat een recensent dus zegt over Als uw gat maar lacht van beeldend kunstenaar, musicus en cultfiguur Dick Verdult (1954) is dus gekleurd door zijn of haar gevoel voor humor. Ondergetekende moest vooral grinniken om de taalgrapjes in Verdults „eigenzinnige zwarte komedie over de schaamteloze charmes van de superrijken”, zoals hij zijn eigen film omschrijft. Hoofdpersoon Amy, de vijftienjarige dochter van een rijke zakenman en een verveelde voormalig operazangeres, zou graag een „arbeiderstournedos” eten, zegt ze tegen de chauffeur van de familie. Als hij haar vragend aankijkt, legt ze uit dat ze een frikandel bedoelt. Samen met een regisseur is Amy bezig met een toneelstuk in kabuki-stijl over haar eigen familie. Over dat stuk zegt ze: „Dit gaat vast organisch groeien, vrees ik.” De regisseur roept steeds „Let’s kabuki!”. Wie dit geestig en ontregelend vindt, is aan het juiste adres bij Verdult, die zijn film bewust theatraal houdt, met stevig aangezette declamatie – extra leuk door de zachte g’s van de cast („ik ben geil op geld”) – en curieuze geluidsband. Verdult is ook de uitvinder van de ‘cumbias lunáticas’ die hij onder zijn artiestennaam Dick el Demasiado met veel succes in Latijns-Amerikaanse landen uitbrengt. Dus met die soundtrack zit het wel snor. Lastiger wordt het als het om de inhoud gaat. De satire is (expres?) vrij dunnetjes en gemakzuchtig, met excentrieke rijken die racistisch, geldbelust, overspelig en neerbuigend naar hun minderen zijn.

Dick Verdult wordt wel ‘de laatste dadaïst’ genoemd die met zijn Instituut voor Betaalbare Waanzin provoceert en ontregelt. Dat is even grappig, maar wordt uiteindelijk wat vermoeiend. Toen het absurdistische Als uw gat maar lacht, met gastrolletje van Michiel Romeyn, begin dit jaar in première ging op het IFFR stond in de catalogustekst dat Verdults film „geen publiekspleaser” is. En zo is het.

https://www.youtube.com/watch?v=pS2vrmDxjqg