Mariene biologen en liefhebbers over de hele wereld konden in maart live meekijken toen een diepzeeduikboot beelden maakte van een doorzichtig, glasachtig wezen met oplichtende rode ogen. Deze dinsdag maakten onderzoekers bekend dat het om een Mesonychoteuthis hamiltoni ging, in het Nederlands de kolossale inktvis, die leeft in de dieptes van zuidelijke oceanen. Het is de eerste keer dat deze inktvis levend werd vastgelegd.
Het gaat om een dertig centimeter lange baby van de soort. Volgroeid kan deze voor zover bekend grootste inktvissoort ter wereld zo’n zeven meter lang worden – sommige schattingen gaan zelfs tot meer dan tien meter. Eenmaal volwassen verliest de kolossale inktvis zijn doorzichtigheid en daalt hij met roodbruine huid nog dieper af in de zuidelijke oceanen.
„Het maakt je nederig om te bedenken dat ze geen idee hebben van het bestaan van mensen”, zegt inktvisonderzoeker Kat Bolstad van de Universiteit van Auckland, een van de betrokken onderzoekers. De beelden zijn gemaakt door een internationaal team met onderzeeër SuBastian van het Amerikaanse Schmidt Ocean Institute.
Dat onderzoeksinstituut is opgericht door Eric en Wendy Schmidt, een steenrijk Amerikaans echtpaar dat bekendstaat om hun filantropie. Eric Schmidt is de voormalige topman van Google. Het echtpaar heeft een stichting waarmee het bijdraagt aan verschillende projecten op het gebied van duurzaamheid en onderzoek, zoals het Ocean Institute.
Tentakels in potvis
De bij de inktvis betrokken onderzoekers doen een poging meer van het diepzeeleven op aarde in kaart te brengen. Daarvan is nu naar schatting pas 10 procent ontdekt. Bij toeval kwam de onderzeeër op weg naar de zeebodem de jonge kolossale inktvis tegen. De duik werd onderbroken om een paar minuten aan historische filmbeelden vast te leggen.
De kolossale inktvis behoort al honderd jaar tot de ontdekte oceaansoorten. In 1925 werd de kolossale inktvis voor het eerst door een bioloog omschreven, nadat delen van de tentakels van twee van de inktvissen in de maag van een potvis in de Zuidelijke IJszee waren gevonden.
De beelden van de kolossale inktvis werden begin maart gemaakt in de buurt van de South Sandwich Islands, een Brits overzees gebied enkele duizenden kilometers verwijderd van de Zuid-Argentijnse kust. De onderzeeër kwam de inktvis tegen op ongeveer zeshonderd meter diepte. Dieper dan een mens ooit zonder duikboot gedoken is, maar relatief ondiep voor de soort.
Volwassen kolossale inktvissen begeven zich dieper in de oceaan, mogelijk ingegeven door hun grootste natuurlijke vijand: de potvis. Deze walvissoort kan tot achttien lang meter worden en duiken tot tweeduizend meter diep. Zelf leeft de kolossale inktvis van kleinere inktvissen en vissoorten.
Van de mens heeft de inktvissoort voorlopig weinig te vrezen. Hoewel niet precies duidelijk is hoeveel kolossale inktvissen er zijn, is het dier in het internationale register van bedreigde diersoorten opgenomen in de categorie ‘minst zorgwekkend’. De vondsten van stukjes kolossale inktvis in potvissen doen vermoeden dat in de diepe zeeën een omvangrijke populatie huist.
Lees ook
Onder een afgebroken ijsschots bij Antarctica krioelde het van het zeeleven
