De positie van de Thaise premier Paetongtarn Shinawatra hangt aan een zijden draadje nadat een telefoongesprek uitlekte waarin zij zich denigrerend uitliet over een generaal van het eigen, Thaise leger. Paetongtarn belde zondag 15 juni met de voormalige Cambodjaanse leider Hun Sen over een eind mei opgelaaid grensconflict tussen Cambodja en Thailand.
In dat gesprek drong Peatongtarn aan op een vreedzame oplossing en vroeg ze Hun Sen niet te luisteren naar „de andere kant” onder wie de hoge militair die verantwoordelijk is voor het grensgebied en volgens haar vooral „cool” wilde doen. Hun Sen is sinds hij in 2023 formeel de macht overdroeg aan zijn zoon nog altijd zeer invloedrijk in Cambodja.
Voor de 38-jarige Paetongtarn Shinawatra ziet het er na slechts tien maanden als premier somber uit. Woensdagavond trok de grootste coalitiepartner, de Bhumjaithai partij, zich terug uit de regering. De partij van Paetontarn, de Pheu Thia partij heeft nog een nipte meerderheid van 255 leden in het Thaise parlement (495 zetels) maar andere partijen kondigden donderdag aan hun standpunt nog te zullen bepalen.
Paetongtarn zei dat haar uitspraken onderdeel waren van „een onderhandelingstactiek” over het grensconflict
De Thaise oppositieleider Natthaphong Ruengpanyawut heeft de premier opgeroepen om verantwoordelijkheid te nemen voor het telefoontje door het parlement te ontbinden. Hij sprak de vrees uit voor een militaire coup, waarmee in Thailand eerder bewindspersonen werden afgezet onder wie de vader van de huidige premier.
Eind mei kwam een Cambodjaanse militair om het leven in de omgeving van Chong Bok, vlak bij het drielandenpunt tusssen Cambodja, Thailand en Laos. In 1907 stelde de toenmalige kolonisator van Cambodja, Frankrijk, de landgrens vast die ruim achthonderd kilometer beslaat. Thailand vocht die grens later aan, en sindsdien laait het conflict met enige regelmaat op.
Soapseries
Thailand heeft na het gewapende conflict bij Chong Bok de grensbewaking geïntensiveerd. In reactie daarop besloot Cambodja vanaf dinsdag geen fruit meer te importeren uit Thailand en mogen populaire Thaise soapseries en films er niet meer worden uitgezonden. Overigens ging dit vergezeld van een oproep aan Cambodjaanse filmmakers om zelf meer en betere films te maken. Op dit moment, schrijft de Khmer Times, wordt de Cambodjaanse filmindustrie vrijwel volledig gedomineerd door horrorfilms.
De Cambodjaanse Hun Sen postte audio van het volledige 17-minuten durende gesprek met de Thaise premier op zijn Facebookpagina omdat hij „misverstanden in officiële zaken” wilde voorkomen. Paetongtarn bood donderdagochtend haar excuses aan bij het Thaise volk en zei dat haar uitspraken onderdeel waren van „een onderhandelingstactiek” over het grensconflict.
De 38-jarige Paetongtarn Shinawatra is nog geen jaar premier van Thailand en lag al langer onder vuur omdat zij door critici wordt gezien als zwakke leider, vooral door critici van haar vader; oud-premier Thaksin Shinawatra. Paetongtarn had geen noemswaardige relevante ervaring toen zij premier werd. Haar familie onderhoudt van oudsher warme persoonlijke banden met de familie die al generaties lang Cambodja bestuurt. Oud-premier Thaksin was in 2009 zelfs enige tijd formeel adviseur van het Cambodjaanse regime. In het telefoongesprek noemde de Thaise premier Hun Sen ‘oom’.
Lees ook
De partij is verboden maar het democratische geluid van Move Forward verdwijnt niet in Thailand
Niet de winnaar
Haar partij kreeg in 2023 niet de meeste stemmen bij de verkiezingen. Grote winnaar was toen het democratische Move Forward, onderdeel van de People’s party. Maar nadat de niet-gekozen Thaise senaat wist te voorkomen dat Move Forward daadwerkelijk aan de macht kwam, kreeg Paetongtarns partij Pheu Thai de kans om een coalitie bij elkaar te sprokkelen. Haar plannen om de kwakkelende economie van Thailand er weer bovenop te helpen kwamen tot nu toe niet van de grond.
De Thaise balling Pavin Chachavalpongpun, momenteel verbonden aan de universiteit van Kyoto in Japan, zei tegen persbureau Reuters dat Paetongtarn „haar verantwoordelijkheid moet nemen”. „Dat ze het leger niet vertrouwt is één ding, maar ze moet dat niet delen met buitenlandse leiders.”
Het Thaise ministerie van Buitenlandse Zaken schreef in een brief dat Cambodja met de opname en openbaarmaking van het telefoongesprek inging „tegen de internationaal geaccepteerde praktijk” en zich „geen goede buur toonde”. Paetongtarn liet weten geen privé-gesprekken meer te zullen voeren met Hun Sen omdat hij dit gesprek openbaar heeft gemaakt. „Alleen zijn populariteit in eigen land telt blijkbaar, niet Cambodja’s relatie met andere landen.”
