Een langlopende crisis in het vastgoed, een consumptie die afzwakt, een bevolking die vergrijst. De Chinese economie hapert. De tweede economie van de wereld groeide in bijna zes jaar niet zo langzaam, bleek vanmorgen.
Dat China’s economie hapert, is dit jaar ook in het straatbeeld van Beijing goed zichtbaar geworden, schrijft onze correspondent Tabitha Speelman in een artikel dat we binnenkort publiceren. Winkels en restaurants die de moeilijke jaren met coronarestricties overleefden, sluiten alsnog hun deuren. Afgelopen halfjaar lag de winst in de hoofdstedelijke horeca 89 procent lager dan een jaar eerder.
China publiceerde vanmorgen een hele reeks macro-economische cijfers:
Bruto binnenlands product: +4,6 procent in het derde kwartaal. China streeft naar een groei van 5 procent in 2024.
Werkloosheid: -5,1 procent. Dat beeld is onvolledig, zeggen critici. Het getal gaat alleen over werklozen in de stad, niet arbeidsmigranten vanuit het platteland.
Winkelverkopen: +3,2 procent. De overheid gaf subsidies op de aankoop van huishoudelijke apparaten.
De staatsmedia, schrijft correspondent Speelman, blaken vooralsnog van vertrouwen. Natuurlijk, de Chinese economie staat voor uitdagingen, maar, zo citeert het Volksdagblad, spreekbuis van Xi’s partij, de president: „De positieve fundamentele condities van de Chinese economie voor de lange termijn zijn niet veranderd en zullen ook niet veranderen.”
Beurs in Hong Kong. FOTO EPA/BERTHA WANG Beurs in Hong Kong. FOTO EPA/BERTHA WANG
Moderne spiritualiteit, heksen en de kracht van vrouwen: schrijver Susan Smith schreef er al meer dan vijftien boeken over. In haar nieuwste boek ‘De tweede helft van je leven’ laat ze zien dat er vanaf je veertigste een nieuwe fase begint, die – in tegenstelling tot wat de samenleving vertelt over ouder worden – juist mooie kanten heeft. Met Pieter van der wielen praat ze over ‘zorghormonen’ die afnemen waardoor een vrouw zich meer richt op haar ‘authentieke zelf’. Ze wordt hoekiger en wijzer, en is steeds minder ‘the nice girl’ om anderen te behagen. Over oude patronen opruimen en steeds milder naar thema’s in je leven kijken. Over het belang van stilte en natuur voor haar om ‘ruimte te creëren tussen zichzelf en de gekte in de wereld’. En over hoe we er als samenleving veel aan zouden hebben om met respect en eerbied naar oudere, wijzere mensen te luisteren.
Nee, deze keer gaat Diederik Ebbinge niemand in de maling nemen. De musical die hij maakt gaat oprecht zijn. „Zuiver op de graat”, zegt hij. Dat is moeilijk te geloven van iemand die lijkt opgetrokken uit gelijke delen dubbelzinnigheid, ironie en knipoog. Van een man die carrière maakte als lid van cabarettrio De Vliegende Panters, beroemd werd als meester Anton in de komische tv-serie De Luizenmoeder, presentator is van de satirische mediashow Promenade en eerder dit jaar schrijver en regisseur was van de satirische tv-serie Koninghuis de Musical. Maar musical Onze Jordaan, die hij schreef en regisseert, bevat geen dubbele bodems, bezweert hij.
„Ik wil de harten van de mensen zacht maken”, verklaart hij, in de repetitieruimte, op een bedrijventerrein in Amsterdam-Zuidoost. „Ik wil dat er tranen over wangen lopen.”
Dat moet gebeuren met een verhaal waarin Ebbinge de veranderingen in de Jordaan sinds de oorlog schetst. Centrale figuur is Greet, die verblijft in een verzorgingshuis, maar van wie in flashbacks haar leven in de Amsterdamse volkswijk wordt getoond: de dood van haar man, de ruzies met haar zoon en alle vrienden die verhuizen naar omringende steden. Het wordt verteld met een mengeling van Italiaanse en Amsterdamse liedjes.
Redenen om deze musical te willen maken zijn er genoeg, zegt Ebbinge. „Het theater trok me weer. Tien jaar geleden stond ik als invaller in de Hazes-musical en dat was verrukkelijk. Zo’n grote show maken leek me fantastisch. Verder hou ik van Italiaanse opera én hou ik van de muziek van Johnny Jordaan, Tante Leen en Willy Alberti. Die genres zijn verwant. Sterker: het Amsterdamse lied vloeit direct voort uit de belcanto in de Italiaanse opera. Dat weten veel mensen niet, dus daar wilde ik iets mee. En verder werd ik geïnspireerd door mijn schoonouders, zo’n geëxporteerde Amsterdamse familie. Die zaten in Amsterdam op een koor en zijn toen in Castricum gaan zingen, zoals zo veel ex-Amsterdammers. Er is een ongelooflijke dichtheid aan Italiaanse operakoren in een ring om Amsterdam.”
Lees ook
Diederik Ebbinge: ‘Wat een nare tijd is dit, man’
Hou je van het levenslied?
„Het meest fan ben ik van Willy Alberti. Zijn ‘De buurt’ is zo’n schitterend nummer, zo mooi melancholisch van melodie. Dat is echt niveau, hoor. Hij wilde operazanger worden, maar daar had hij net de stem niet voor, heeft Opera Pietje mij verteld.”
Wie is Opera Pietje ook alweer?
„Een fenomeen. Een belcanto-liefhebber uit de Jordaan die in de jaren 70 en 80 zo’n 27MC-zendamateur was, met een programma over opera. Daar luisterden veel mensen naar, later ook bij zijn programma bij STAD Radio Amsterdam en Radio Noord-Holland. Hij is inmiddels overleden, maar voor de research ben ik bij hem op de koffie gegaan.
„Één scène in de musical is letterlijk een verhaal dat hij vertelde. Vroeger had hij in de Jordaan een grammofoon in het open raam staan. Dan schalden de aria’s door de Lindenstraat, waar hij woonde. Na een uur namen de overburen het over. Zo klonk er de hele dag Italiaanse opera in de buurt.
„Veel in de musical is waargebeurd. De scène waarin ambtenaren, die komen vertellen over de renovatie van de wijk, het café worden uit gejaagd, zag ik in een aflevering van Andere Tijden. De woede over de Stopera is ook historisch. Je kon opeens niet meer voor een rijksdaalder naar de opera, want de prijzen werden vertienvoudigd. Toen riepen ze al dat de koude kak van de Partij van de Arbeid de stad naar de gallemiezen hielp.” Na een bulderende lach: „Het gaat al een halve eeuw mis tussen het volk en die partij.”
Diederik Ebbinge: „Ik hou van Italiaanse opera én van de muziek van Johnny Jordaan, Tante Leen en Willy Alberti.”Foto Lars van den Brink
Je houdt van Italiaanse opera?
„Ik hou van klassieke muziek. Over de Italiaanse opera wordt vaak neerbuigend gedaan, volkomen onterecht. Ik snap het wel: het is groots en meeslepend, het knalt er allemaal doorheen en overheen, de emotie is aangezet. Maar dat is juist heerlijk. Ik ben ook een enorme Bach-fan, snap je? Bach raakt mij in het diepst van mijn ziel. Maar voor een Puccini-opera mag je mij ook midden in de nacht wakker schoppen.”
Die aangezette emotie spreekt je aan?
„Ja, omdat het appelleert aan sentiment, aan melancholie en weemoed. Het zijn onverhulde emoties. Het is lekker dat er een genre is dat zo ongenadig te veel durft te zijn. Daar kan ik in baden.”
Hoe heb je de muziek uitgezocht?
„Het hele repertoire van Willy Alberti, Tante Leen en Johnny Jordaan heb ik zes of zeven keer beluisterd. Jeroen Sleijfer heeft de arrangementen gemaakt waarbij je belcanto en hun liederen in elkaar hoort overgaan, zodat je gaat snappen dat het uit elkaar voortkomt.
„Je hebt van die liedjes als…” Ebbinge zingt: „Jajem, jajem, jajem moet er zijn.” Dat is letterlijk, zegt hij, en zingt weer: „Jammo, jammo, ncoppa jammo, ja”. „Dat komt uit ‘Funiculì Funiculà’, een Napolitaans volksliedje. De melodieën van Willy Alberti komen van oorsprong uit die belcanto. Over die invloed gaat voor mij de voorstelling.”
‘Die lokale zelfverheerlijking in de Jordaan is niet zo interessant’
Meer dan over de Jordaan?
„De Jordaan van vroeger wordt enorm geïdealiseerd en geromantiseerd. Deels terecht, maar kijk naar wat Johnny Jordaan overkwam. Die is zo ongeveer de buurt uit gejaagd toen hij homoseksueel bleek te zijn. Dus zo gastvrij en tolerant was het buurtje niet.
„Dat zie je nu nog, aan de reacties op sociale media onder een post van de producent van deze voorstelling.” Ebbinge in plat Amsterdams: „Het zal allemaal wel weer nep wezen. Met van die nep-Amsterdammers die Amsterdams proberen te praten.”
Met eigen stem: „Die lokale zelfverheerlijking is niet zo interessant. Wat ik wil laten zien, is hoe de wereld in beweging is. Hoe alles verschuift. Hoe het Amsterdamse lied niet Jordanees is, maar Italiaans, door de Italiaanse migranten die daar ooit als armoedzaaiers aan zijn komen waaien. De Jordaan was een enorme migrantenwijk. De bewoners kwamen uit heel Europa.
„Na de oorlog begon de leegloop. Mensen kozen voor huizen met wél warm stromend water, wél riolering. De Jordanezen vertrokken naar Zaandam, Purmerend, Almere, Lelystad. Ze gingen op zoek naar een beter leven. Daarom heet de musical niet ‘Bij ons in de Jordaan’, zoals Johnny Jordaan zingt, maar ‘Onze Jordaan’. Die ervaring is van ons allemaal. De hele wereld is aan het schuiven.”
En dus heeft Greet in het bejaardenhuis een Turkse verzorgster?
„In de zorg werkt onmiskenbaar veel verplegend personeel van Turkse of Marokkaanse afkomst. Maar dat zijn gewoon Amsterdammers. Of autochtone Amsterdammers dat nou leuk vinden of niet.”
De oude Greet is zo’n Amsterdamse die het niet leuk vindt.
„Uiteindelijk blijken ze meer gemeen te hebben dan ze van elkaar verschillen. Het komt allemaal goed. Ik ben een satiricus, maar het leek me heerlijk een boog te maken waardoor de hele avond voelt als een smartlap.”
Greets koor, voor haar een heilige eenheid, valt uit elkaar. Wat maakt een koor zo bijzonder?
„Het is een gezamenlijkheid die heel fijn is. Het is harmonie, letterlijk en figuurlijk. Het is eigenlijk alles wat er leuk is aan het leven en met mensen omgaan.”
De mensen moeten zin krijgen om zelf een potje te gaan zingen?
„Het liefst wel. Zingen is goed voor je levensgeluk. Er zouden veel meer mensen moeten zingen. Ik presenteer Top 2000 a Go Go en dan zie ik hoe blij muziek mensen maakt. Van deze musical hoop ik ook dat hij mensen samenbrengt.”
Diederik Ebbinge kiest voor verbinding?
„Ik schaam me er niet voor. Het is niet voor niets dat het woord vaak valt. Verbinding ja! In godsnaam!”
Lees ook
Over tenor Peter Gijsbertsen uit Ebbinges Jordaan-musical
Onze Jordaan. Première 21 oktober. De La Mar, Amsterdam. Tournee t/m 1 febr 25. Info: onzejordaan.nl
Politiemensen aanschouwen het met een mengeling van afgrijzen en ontsteltenis: het oplaaiend geweld na de diefstal van 1.400 kilo cocaïne in Antwerpen. Een grote partij, die voor de smokkelaars een waarde vertegenwoordigt van ruwweg 35 miljoen euro, dat is ook in de onderwereld veel geld.
Vanwege een lange serie incidenten in het hele land – vuurwerkbommen, beschietingen en ontvoeringen – is de onrust in het criminele milieu inmiddels zo toegenomen dat vrijwel alle grote politiekorpsen alert moeten blijven op nieuw geweld, zo meldt Het Parool.
De situatie is zo onoverzichtelijk dat niet helemaal duidelijk is welke partijen allemaal een rol spelen in het conflict, naast de oorspronkelijke dieven en de eigenaren van de gestolen cocaïne. Wat niet helpt, is dat het tegenwoordig gangbaar is om een vuurwerkbom te plaatsen bij familieleden van rivalen. „Het is een wonder dat er nog geen dodelijke slachtoffers zijn gevallen”, verzucht een goed ingevoerde rechercheur.
Vermomd
Het begint allemaal op 29 augustus van dit jaar, wanneer een vrachtwagen met een container langs de weg wordt gezet in de buurt van de haven van Antwerpen. De dieven, die zich volgens Gazet van Antwerpen hebben vermomd als politieagenten, nemen de vrachtwagen over en brengen die naar een loods, om daar de cocaïne te stelen. Daarna sturen ze de oorspronkelijke chauffeur weer op pad. Die wordt volgens de Vlaamse krant ernstig mishandeld wanneer hij aankomt zonder de waardevolle lading.
De Belgische politie reageert alert als een bericht binnenkomt over het incident met de vrachtwagen. Binnen 48 uur wordt een van de vermoedelijke dieven aangehouden: een man met de bijnaam ‘Zotte Hakim’. Bij hem thuis in Antwerpen worden politie-uniformen en wapens gevonden.
Bovendien zou de groep rippers (criminelen die drugsdealers beroven) ook onderling ruzie hebben
Complicerende factor is dat Zotte Hakim deel uitmaakt van een groep rippers (criminelen die drugsdealers beroven) die vermoedelijk eerder hebben geprobeerd cocaïne te stelen. Bovendien zouden de criminelen binnen deze groep ook onderling ruzie hebben. Dat maakt het voor de politie lastig te bepalen uit welke hoek het geweld komt, lastig om vast te stellen wie precies wie naar het leven staat.
Een week na de diefstal van de 1.400 kilo gaat bij de woning van Zotte Hakim een explosief af. Berichten dat een deel van de gestolen cocaïne te koop was aangeboden – de blokken zijn te herkennen aan ingeperste logo’s – zorgen voor meer geweld, ook in Nederland. Er worden in september in Rotterdam vuurwerkbommen geplaatst, in Utrecht wordt iemand ontvoerd en mishandeld.
In reactie op dit geweld wordt, volgens één versie van dit verhaal, een groot deel van de cocaïne teruggegeven aan de oorspronkelijke eigenaren.
Kogelregen
Eind september keert de rust terug. Dat blijkt tijdelijk: begin oktober gaan in Den Haag en Rotterdam weer vuurwerkbommen af. De politie vermoedt dat die waren gericht tegen betrokkenen van de cocaïnediefstal. Na een serie van drie explosies in Rotterdam wordt in de getroffen woningen een tekst op de muur geschreven met een spuitbus: „Dood aan dieven”.
Weer een week later, op donderdag 11 oktober, escaleert het geweld. Op klaarlichte dag, terwijl volgens het AD zelfs politiehelikopters in de lucht hangen, schiet een jongeman een kalasjnikov leeg op twee woningen op de Prins Hendrikstraat in Alphen aan den Rijn. De man ontkomt aan de politie. Later die dag worden in Alphen twee mannen aangehouden met een vuurwerkbom.
Een bron binnen het Openbaar Ministerie verzucht dat het geweld in de openbare ruimte doet denken aan de schietpartij in de Amsterdamse Staatsliedenbuurt, eind 2012, waarbij twee doden vielen. Dat was het begin van een vete die vele tientallen slachtoffers heeft geëist en de verhoudingen binnen de onderwereld op zijn kop heeft gezet. Ook dat conflict draaide om een partij gestolen cocaïne, tweehonderd kilo om precies te zijn.
Lees ook
Had die jongens uit de wijk maar niet zo groot laten worden
Smokkel
Sinds dat conflict is veel veranderd – en niet ten goede. In Nederland gewortelde criminele netwerken werden sindsdien veel invloedrijker op de internationale cocaïnemarkt. In 2010 werd in de havens van Antwerpen en Rotterdam ruwweg 15.000 kilo cocaïne onderschept. In 2023 ruim 160.000 kilo. Dat is een vertienvoudiging in iets meer dan tien jaar tijd. Naar schatting wordt 90 tot 95 procent via Nederland in Europa gedistribueerd.
Die groei heeft tal van verklaringen, maar het is vooral relevant dat Nederlandse criminele netwerken na het geweld in de Staatsliedenbuurt nog veel meer geld aan de cocaïnesmokkel gingen verdienen. Dat zegt iets over de belangen die op deze markt spelen: die zijn heel groot. En het betekent ook dat heel veel mensen betrokken zijn bij de cocaïnesmokkel en -handel.
Binnen 48 uur wordt een van de vermoedelijke dieven aangehouden: een man met de bijnaam ‘Zotte Hakim’
De criminele kopstukken van nu verblijven overigens niet of nauwelijks meer in Nederland. Ze zitten vooral in Dubai of, als ze worden gezocht door de Europese autoriteiten, in landen waar ze zich nog beter kunnen schuilhouden. Zo ook de eigenaren van de 1.400 kilo coke.
Bijzonder is dat ook daar nu sprake is van geweld: vorige week meldde Het Parool dat in september meerdere mensen werden ontvoerd in Dubai en Marokko, sommige werden ernstig mishandeld.
En daar is het niet bij gebleven. Zo gaat het verhaal dat de Nederlandse opsporingsautoriteiten vorige week informatie hebben verstrekt waarmee de politie in Dubai een ontvoering kon voorkomen die ook samen zou hangen met de gestolen 1.400 kilo.
Vrees
Het beoogde slachtoffer van die ontvoering heeft volgens dat verhaal verklaard over betrokkenen bij de gestolen partij cocaïne. De man heeft die verklaring een dag later weer ingetrokken, uit vrees voor nieuwe represailles. In dit specifieke geval gaat het om vertegenwoordigers van criminele netwerken met een gewelddadige reputatie.
De namen van die betrokkenen circuleren in de onderwereld, maar het OM wil hierover geen vragen beantwoorden. „De situatie is te volatiel”, aldus de woordvoerder. „Het laatste wat wij willen is olie op het vuur gooien.”
Lees ook
Waarom opsporingsinstanties en hulpverleners zich zorgen maken over synthetische opiaten als fentanyl
/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data123181804-7ec6f5.jpg|https://images.nrc.nl/OCsttO8Sgh1LL1d8xELxfDaYnjk=/1920x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data123181804-7ec6f5.jpg|https://images.nrc.nl/nXblkB5HMBPbSwHWWK5Fqkyo29s=/5760x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data123181804-7ec6f5.jpg)
