Spanje, Ierland en Noorwegen hebben woensdag tot woede van Israël aangekondigd dat ze met ingang van 28 mei de Palestijnse staat erkennen. De drie landen, die deze stap op elkaar afstemden, hopen zo de zogeheten tweestatenoplossing voor het Israëlisch-Palestijnse conflict een impuls te geven. Ze zeiden te hopen dat andere Europese landen hun voorbeeld volgen. Van Palestijnse kant is verheugd op hun stap gereageerd.
Hoewel de aankondiging niet onmiddellijk ingrijpende praktische gevolgen zal hebben, komt die op een gevoelig moment. De Gaza-oorlog is nog in volle gang en vele honderdduizenden Palestijnen zijn de laatste dagen op last van Israël weggetrokken uit de grensplaats Rafah. Daar vinden inmiddels gevechten plaats. Daarnaast verzocht Karim Khan, de hoofdaanklager van het Internationaal Strafhof in Den Haag, deze week om arrestatiebevelen voor de Israëlische premier Benjamin Netanyahu, zijn minister van Defensie Yoav Gallant en de Hamasleiders, Yahya Shinwar, Ismail Haniyeh en Mohammad al-Masri op verdenking van oorlogsmisdaden.
Protest van Israël
Israël riep prompt zijn ambassadeurs uit Spanje, Ierland en Noorwegen terug voor overleg, uit protest tegen de erkenning. „Ierland en Noorwegen willen vandaag een boodschap sturen aan de Palestijnen en de hele wereld: terrorisme loont”, constateerde de Israëlische minister van Buitenlandse Zaken Israel Katz verontwaardigd. Volgens hem kan dit besluit ook de vrijlating bemoeilijken van de Israëlische gijzelaars die Hamas nog in de Gazastrook vasthoudt, en ondermijnt het de veiligheid van Israël.
Hamas-woordvoerder Bassem Naim, tevens lid van het politieke bureau van de beweging, stelde daarentegen dat de erkenning te danken was aan „het dappere verzet” van de Palestijnen, waarmee hij ook doelde op zijn eigen beweging. In een verklaring zei Hamas het besluit te beschouwen „als een belangrijke stap naar de bevestiging van ons recht op eigen grond”. Ook de Palestijnse Autoriteit van Mahmoud Abbas toonde zich zeer ingenomen met de erkenning.
Eigen redenen
Elk van de drie Europese landen heeft zijn eigen redenen voor de erkenning van Palestina. De Spaanse premier Pedro Sanchez voert hiervoor al enkele maanden campagne binnen de Europese Unie. In het Spaanse parlement verklaarde hij woensdag dat deze stap de Palestijnen „waardigheid en hoop” biedt. Het besluit is niet tegen Israël bedoeld en evenmin voor Hamas, onderstreepte hij. „Het is een daad ten behoeve van vrede, recht en morele consequentheid”.
Net als in Spanje bestaat in Ierland al langer veel sympathie voor de Palestijnse zaak. In het Ierse geval is dat omdat Ieren, die zelf eeuwenlang zuchtten onder Britse overheersing, zich makkelijk identificeren met de Palestijnen die onder Israëlische bezetting leven. De Ierse premier Simon Harris sprak van „een historische en belangrijke dag voor Ierland en Palestina”. Hij zei te hopen dat de erkenning de verwezenlijking van de tweestatenoplossing naderbij zal brengen.
Noorwegen, geen lid van de EU, speelde dertig jaar geleden een belangrijke, bemiddelende rol bij de zogenoemde Oslo-akkoorden tussen Israël en de Palestijnen. Maar volgens analisten zijn de Noren er de laatste jaren steeds meer van overtuigd geraakt dat de twee-staten-oplossing waarop zij mikten, uit het zicht is verdwenen, onder meer door het Israëlische beleid van ongebreidelde uitbreidingen van de nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever.
„Er kan geen vrede in het Midden-Oosten zijn, als er geen erkenning (van de Palestijnse staat, red) is”, aldus de Noorse premier Jonas Gahr Støre. „Palestina heeft een fundamenteel recht op een onafhankelijke staat.”
Acht andere lidstaten van de EU hadden Palestina al eerder erkend. Sommige landen, die inmiddels lid zijn van de EU zoals Polen, Tsjechië, Hongarije, Slowakije, Roemenië en Bulgarije, deden dat eind jaren tachtig al in de tijd dat ze nog onder communistisch bewind waren. Daarnaast hebben ook Cyprus (1988) en Zweden (2014) Palestina erkend. In België, Frankrijk, Groot-Brittannië, Slovenië en Malta wordt er op het ogenblik een soortgelijke stap besproken. Wereldwijd hebben inmiddels al ruim 140 staten Palestina erkend.
Lees ook
Hoe denkt de EU over erkenning van Palestina? Spanje pleit ervoor, maar de rest blijft verdeeld
