Tussen dinsdag- en woensdagochtend zijn er drie branden ontstaan in het westen van Los Angeles. Inmiddels zijn tienduizenden mensen geëvacueerd, meldt de Los Angeles Times. In de wijken Pacific Palisades en Sylmar en de Californische plaatsen Altadena en Pasadena zijn vele huizen verwoest door het vuur en geldt de noodtoestand, nadat inwoners eerder werden opgeroepen hun huizen te verlaten.
Het is nog onduidelijk of er slachtoffers zijn gevallen. Hoe de natuurbranden hebben kunnen ontstaan, is ook niet duidelijk. De aanhoudende wind zorgt ervoor dat het vuur zich razendsnel over het gebied verspreidt. Volgens de National Weather Service gaat het om windstoten van 160 kilometer per uur, naar verwachting zullen die de komende dagen aanhouden en mogelijk zelfs nog toenemen in kracht.
Chaotische situaties
De eerste en grootste brand ontstond dinsdagochtend rond 10.30 uur (19.30 uur Nederlandse tijd) in de wijk Pacific Palisades. Grote delen van deze wijk en van Topanga en Malibu zijn daarna in de loop van de middag ontruimd. De twee andere branden zijn de volgende dag ontstaan. Volgens lokale media heeft het vuur zich inmiddels al over ruim 1.600 hectare verspreid.
Getuigen spreken tegen de Los Angeles Times van een chaotische situatie: mensen kunnen moeilijk wegkomen uit het rampgebied. Er staan files op de daarvoor aangewezen evacuatiewegen. Sommige bewoners moesten hun auto achterlaten omdat het vuur zo snel om zich heen grijpt.
Californië werd vaker geconfronteerd met grote bosbranden. In 2024 waren er 8.024 branden waarbij ruim 400.000 hectare afbrandde – het hoogste aantal sinds 2021.
Op Eerste Kerstdag beschadigde een Russische tanker onderzeese stroomkabels tussen Estland en Finland. Het was de tweede keer in korte tijd dat kabels werden kapotgemaakt. Verslaggever Hans Steketee legt uit dat er een schaduwoorlog wordt gevoerd op de zeebodem – óók voor de Nederlandse kust. Wat kan het Westen hier tegen doen?
Heb je vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze ombudsman via [email protected].
Het dodental als gevolg van de bosbranden rond de Amerikaanse stad Los Angeles is opgelopen tot vijf. „Vijf doden, maar waarschijnlijk meer”, zei gouverneur Gavin Newsom van Californië woensdagavond lokale tijd tegen CNN. „Gewoon een complete en totale verwoesting, en ik ben bij veel van dit soort branden geweest”.
Er zijn inmiddels 130.000 mensen uit het gebied geëvacueerd of opgeroepen dat zo snel mogelijk te doen. Alle scholen in het Los Angeles Unified School District blijven deze donderdag dicht.
De bluswerkzaamheden verlopen moeizaam vanwege de extreem harde wind en de branden worden daar ook verder door aangewakkerd. „Orkaanwinden worden meestal vergezeld door regenbuien”, zei burgemeester Karen Bass van Los Angeles op een persconferentie. „Maar dit zijn winden met orkaankracht die worden gecombineerd met extreem droge omstandigheden”.
De branden in de noordwestelijke streek van Pacific Palisades hebben inmiddels een gebied van circa 64 vierkante kilometer afgebrand en in het oosten verwoestte een bosbrand aan de rand van Pasadena en Altadena nog eens ruim tien vierkante kilometer.
Al ruim 50 miljard euro schade
In totaal zijn tot nu toe zeker duizend huizen en andere gebouwen verwoest, maar gevreesd wordt voor veel meer. Weersvoorspellingsdienst AccuWeather schat dat de schade en het economische verlies als gevolg van de branden nu al tussen de 52 miljard dollar en de 57 miljard dollar bedraagt (tussen de 50,4 miljard euro en 55,2 miljard euro), maar nog verder op kan lopen.
Door de branden wordt ook de bekendmaking van de Oscar-nominaties met twee dagen uitgesteld, zodat leden van de Academy extra tijd hebben om te stemmen, meldt Reuters.
Het alom aanwezige internet, dat onzichtbaar en onhoorbaar voor dagelijkse verbinding zorgt tussen miljarden wereldburgers, blijkt toch niet zo ijl en draadloos te zijn als menigeen wellicht denkt. De achterliggende infrastructuur bestaat uit dikke kabels, die over duizenden kilometers zeebodem de continenten met elkaar verbinden. Datzelfde geldt voor onderzeese energiekabels die zorgen voor stroomvoorziening tussen landen. En die kabels, zo is de afgelopen weken duidelijk geworden, zijn uiterst kwetsbaar.
Eind vorig jaar trok de Eagle S, op het oog een olietanker maar in de praktijk een spionageschip van de Russische schaduwvloot, twee stroomkabels kapot in de Oostzee tussen Finland en Estland. Het was de derde keer in een jaar tijd dat kabels kapot gingen, ook de formeel onder Chinese vlag varende schepen Yi Peng 3 en Newnew Polar Bear waren eerder betrokken. En het blijft niet beperkt tot de Oostzee. Diezelfde Eagle S, zo onthulde NRC deze week, lag eind november 2023 een paar uur nagenoeg stil voor de kust van Terschelling, precies boven de Atlantic Crossing 1, een belangrijke trans-Atlantische datakabel tussen Europa en de VS.
Het is duidelijk: hier kan geen sprake meer zijn van toeval. Alle pijlen wijzen naar Rusland dat de sabotage van Westerse data- en elektriciteitskabels als onderdeel ziet van de zogenoemde hybride oorlog met de NAVO. Het scala aan hybride oorlogsdaden is uitgebreid: van gps-verstoringen boven de Baltische staten en Scandinavië die de luchtvaart hinderen tot brandstichtingen en van aanslagen tot politieke beïnvloedingscampagnes en hacks. Steeds is het daarbij de vraag: is het een echte oorlogshandeling die een militaire reactie vergt, of is het vooral psychologische oorlogvoering, dreiging, spierballenvertoon?
Het is óók geen toeval dat de intensiteit van deze hybride oorlog wordt opgevoerd juist nu de hoop op een diplomatieke oplossing tussen Rusland en Oekraïne groeit. Later deze maand treedt president Trump aan en hij heeft aangekondigd de oorlog snel te willen beëindigen. Het is president Poetin er dus veel aan gelegen om via sabotageacties de eensgezindheid in het Westen te breken, om zo een betere onderhandelingspositie te hebben.
Spionage is van alle tijden, en ook het Westen weet (hopelijk) precies waar de kwetsbaarheden in de Russische energie- en data-infrastructuur zich bevinden. Het is echter wat anders als er, zoals de afgelopen maanden, moedwillig gesaboteerd wordt. Dat brengt daadwerkelijk het functioneren van de samenleving in gevaar, zoals de stroomuitval in Estland en de datakabelbreuken duidelijk hebben gemaakt. Dat vergt een helder en ondubbelzinnig antwoord.
In die zin valt het te prijzen dat de NAVO-landen één lijn trekken in hun reactie: onder leiding van het VK is inmiddels een volgsysteem opgezet om bondgenoten te waarschuwen als een schip een bedreiging vormt voor de onderzeese kabelinfrastructuur en om de Russische schaduwvloot van tankers in de gaten te houden. En onder leiding van het Nederlandse schip de Tromp is een kleine vloot afgelopen weekend afgereisd om de veiligheid op de Noordzee, Oostzee en de Atlantische Oceaan te handhaven. Dat bemoeilijkt nieuwe sabotageacties.
Een hybride en vaak als oneerlijk gekwalificeerde wijze van oorlogvoering wordt traditioneel gekoppeld aan de Russische manier van oorlogvoering. Maar oorlog is het hoe dan ook en het Westen moet niet naïef zijn. Ondermijnende sabotageacties dienen op gepaste wijze van repliek te worden gediend. Waarbij cruciaal is dat het delicate onderscheid tussen een hybride en een daadwerkelijke oorlogsdaad behouden blijft.
