Drager Mohammed Hassan stierf op de K2: ‘Een mens werd in de steek gelaten voor records’

Bergbeklimmers Bergbeklimmer Kristin Harila werd overspoeld met kritiek nadat beelden van een incident op de berg K2 online kwamen. Ze vestigde een wereldrecord toen ze doorging met haar klim nadat drager Mohammed Hassan op dezelfde route was gevallen.
De kinderen van Mohammed Hassan met foto’s van hun vader, die overleed na een val op de berg K2.
De kinderen van Mohammed Hassan met foto’s van hun vader, die overleed na een val op de berg K2. Foto M.H. Balti/AP

Het was pikdonker en ijskoud toen Mohammed Hassan stierf na een valpartij op de K2 in de nacht van 26 op 27 juli. Het ongeluk op de K2, in het noorden van Pakistan, werd de afgelopen dagen wereldnieuws. Niet Hassans naam haalde daarbij de krantenkoppen, maar die van de 37-jarige Kristin Harila.

De reden: in dezelfde nacht dat Hassan stierf in de vrieskou van de op één na hoogste berg ter wereld, vestigde de Noorse bergbeklimmer Harila op diezelfde berg een wereldrecord. Zij en haar sherpa (een ervaren berggids) bereikten als snelste mensen ooit de pieken van de veertien hoogste bergen op aarde.

Om dat te bereiken zou Harila, net als tientallen anderen die op 27 juli de piek probeerden te bereiken, de Pakistaanse Hassan in de steek hebben gelaten. Nadat beelden online werden geplaatst waarop te zien is hoe tientallen klimmers over een verzwakte Hassan heen klimmen zonder hem te helpen, volgde een storm aan kritiek, vooral aan het adres van Harila. Wat gebeurde er die bewuste nacht op de K2?

Knelpunt

Elk jaar sterven er mensen op één van de ‘achtduizenders’ — de veertien bergen op aarde die hoger zijn dan achtduizend meter. Ook op de K2 komen met enige regelmaat klimmers om het leven door lawines, vrieskou en valpartijen. Hassan stierf „op het gevaarlijkste stuk van de dodelijkste berg ter wereld”, zo schreef Noorse Harila afgelopen week in een bericht op Instagram.

Hassan viel en kwam ondersteboven vast te zitten in een touw, aldus Harila. Ze zag het ongeluk niet gebeuren, omdat Hassan toen het mis ging verder voorop liep in een lastig knelpunt op de route. De klimmer en haar team probeerden Hassan volgens haar lezing te helpen. Het lukte ze om Hassan, die bij een ander team hoorde en geen zuurstofmasker of gepaste kleding aan had, terug op het pad te krijgen, aldus de Noorse klimmer.

Lees ook: Mount Everest: een op de dertig sterft op weg naar de top

Nadat ze bericht kregen dat verderop een lawine had plaatsgevonden besloten Harila en een ander teamlid verder te klimmen. Harila’s cameraman bleef achter om Hassan te helpen. Maar ook hij liet Hassan uiteindelijk achter, omdat zijn eigen zuurstoftank leeg begon te raken, zo schrijft Harila.

De Pakistaanse drager stierf enkele uren na zijn val, liggend op het pad. Bij de afdaling passeerden Harila en andere klimmers op de berg het lichaam van de overleden Hassan. „Je hebt zes mensen nodig om een persoon naar beneden te dragen”, schrijft Harila op Instagram. Door het smalle pad en de slechte omstandigheden was het volgens de klimmer „onmogelijk” om Hassans lichaam de berg af te tillen.

‘Behandeld als tweederangs mens’

Oostenrijkse klimmers die tegelijkertijd op de K2 waren publiceerden videobeelden van het incident. Daarop is te zien dat een persoon Hassan helpt. Ondertussen passeert een lange stoet aan klimmers op weg naar de top. Om op het smalle pad verder te kunnen, klimmen ze over de duidelijk verzwakte Hassan heen.

Op het internet volgde na publicatie van de beelden een storm aan soms tegenstrijdige verklaringen van klimmers die op de K2 waren in de nacht dat Hassan overleed. Hassan zou plotseling zijn overleden, of juist drie uur na zijn val nog in leven zijn geweest. Hij zou in een lawine terecht zijn gekomen, of misschien uitgegleden. Mogelijk raakte hij een rots en verloor hij door de val zijn zuurstofmasker. De bergbeklimmersorganisatie Pakistan Alpine Club kondigde zaterdag aan een onderzoek te starten naar het overlijden van Hassan.

De Oostenrijkse bergbeklimmer Wilhelm Steindl, die beelden van het incident online plaatste, uitte zijn verontwaardiging over de omstandigheden waaronder Hassan overleed in de krant Der Standard: „Hij werd behandeld als een tweederangs mens. Als hij een westerling was geweest, zou hij meteen zijn gered.”

De dood van Hassan was te voorkomen, aldus Steindl: „Een mens werd in de steek gelaten zodat records gevestigd konden worden.” Velen deelden zijn woede, die zich vooral leek te richten op Harila. Harila verdedigt haar handelen op de K2, wijzend op de extreme omstandigheden tijdens de klim: „Op achtduizend meter beïnvloeden je overlevingsinstincten de keuzes die je maakt.”