Door wederzijdse vergeldingsacties lijkt de oorlog om Oekraïne langzaam een nieuwe fase in te glijden

Minder dan een etmaal nadat de Oekraïense president Volodymyr Zelensky „vergelding” had aangekondigd voor de Russische aanvallen op de havenstad Odesa is Moskou maandag in alle vroegte getroffen door een drone-aanval. Daarbij raakten enkele gebouwen in de stad beschadigd, maar vielen geen slachtoffers.

Tegelijkertijd voerde Rusland nieuwe aanvallen uit op de Oekraïense havens, en werden Russische doelen op de Krim getroffen door Oekraïense drones. Daarbij werd onder meer een Russisch munitiedepot bij de belangrijke luchtmachtbasis Dzjankoj getroffen, in het noorden van het geannexeerde schiereiland.

Lees ook: Na de annexatie maakten de Russen van de Krim één grote militaire basis

Langs de duizend kilometer lange frontlinies maken de Oekraïense strijdkrachten ondertussen stapje voor stapje vooruitgang in het tegenoffensief dat begin juni werd ingezet. Volgens de onderminister van Defensie, Hanna Maliar, heeft Oekraïne de afgelopen week zo’n twaalf vierkante kilometer terrein heroverd op de Russische bezetter.

De vorderingen van het Oekraïense zomeroffensief verlopen vooralsnog langzamer dan Kyiv had gehoopt, mede door de omvangrijke mijnenvelden en andere obstakels die de Russen de afgelopen maanden hebben aangelegd langs de frontlijn. Daarbij missen de Oekraïense strijdkrachten vooral in de lucht de wapens om de zwaar opgetuigde Russische stellingen te helpen breken.

De helft heroverd

De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken wees er zondag bij CNN op dat Oekraïne „de helft” van het grondgebied heeft heroverd dat Rusland na de invasie had ingenomen. Hij verwacht dat het offensief nog verscheidene maanden zal duren.

Het Russische ministerie van Defensie beschuldigde Oekraïne maandagochtend van een „terroristische” drone-aanval” op Moskou. Het departement stelde dat twee drones door middel van elektronische interferentie onschadelijk waren gemaakt. Wel werd een kantoorgebouw van de Franse bouwmarktketen Leroy Merlin in het zuiden van de stad geraakt, waarna brand uitbrak op de bovenste verdiepingen. Ook werd schade aangericht bij een aantal gebouwen aan de Komsomolsky Prospekt, niet ver van het ministerie van Defensie.

De drone-aanvallen op Moskou werden niet opgeëist door Kyiv; dat hebben de Oekraïense autoriteiten sinds de Russische invasie zelden gedaan bij aanvallen op Russisch grondgebied.

Aanvallen op Odesa

Gezien de uitspraken van president Zelensky in het weekend kan de nieuwe aanval op Moskou worden gezien als een vergelding voor de dagenlange aanvallen op Odesa. In de nacht van zondag op maandag werd opnieuw een graandepot in de zuidelijke havenstad vernietigd, meldde persbureau Reuters. Daarbij raakten vier havenmedewerkers gewond.

Met de wederzijdse vergeldingsacties voor luchtaanvallen – Moskou heeft weer nieuwe vergeldingen aangekondigd voor de laatste drone-aanval – lijkt de oorlog langzaam in een nieuwe fase te glijden. Vorige week beëindigde Rusland de graanovereenkomst, waarmee de veilige doorgang van schepen met Oekraïense landbouwproducten over de Zwarte Zee was gegarandeerd. Sinds Rusland de graandeal opzegde, bestookt Moskou de Oekraïense havensteden veelvuldig met raketten en drones.

Lees ook: De kunst is van de museummuren gehaald. ‘Niets is veilig in Oekraïne’

Ook lijken de Russische aanvallen een vergelding voor de beschadiging van de Krimbrug, na een nieuwe – vermoedelijk Oekraïense – aanval, begin vorige week. Daarbij raakte een deel van de autoweg over de verbinding tussen het schiereiland en het Russische vasteland beschadigd.

Die aanval op de Krimbrug, de tweede sinds de Russische invasie in Oekraïne, leidde in Moskou tot verklaringen waarin wraak werd gezworen. Afgelopen donderdag zou bij een van de zwaarste Russische luchtaanvallen op Odesa 60.000 ton graan verloren zijn geraakt. Belangrijke infrastructuur in en rond de stad werd verwoest.

En zondag werd de historische Transfiguratiekathedraal in de oude stad van Odesa zwaar beschadigd door een Russische raket. De aanval, waarbij ook een dode viel, werd door de internationale gemeenschap scherp veroordeeld. Volgens persbureau Reuters zei de woordvoerder van het Kremlin, Dmitry Peskov, maandagmiddag dat de kathedraal in Odesa niet was aangevallen door Rusland, maar dat het bouwwerk was beschadigd door een Oekraïense raket. Hij leverde geen bewijs voor die stelling.

Systematisch verzwakken

Terwijl de Oekraïense troepen aan de frontlinies in het zuiden en oosten van het land zware strijd leveren voor elke vierkante meter grondgebied, gaan de raket- en drone-aanvallen op Russische doelen achter de frontlinies onophoudelijk verder. Met de aanvallen op onder meer Russische munitiedepots, wegen en spoorwegen, militaire vliegvelden, brandstofopslagplaatsen, troepenconcentraties en commando- en communicatiecentra probeert Kyiv de tegenstander systematisch te verzwakken.

In de nacht van zondag op maandag werd een Russisch munitiedepot op de Krim opgeblazen. Volgens de door Rusland geïnstalleerde gouverneur van de Krim, Sergej Aksjonov, ging het om een opslagplaats bij de luchtmachtbasis Dzjankoj. Bij de aanval schakelde de Russische luchtverdediging volgens Aksjonov elf Oekraïense drones uit door elektronische interferentie. Het weg- en treinverkeer tussen het noorden van de Krim en de havenstad Sevastopol, thuishaven van de Russische Zwarte Zeevloot, werd stilgelegd vanwege de aanval, aldus de gouverneur. Het Russische ministerie van Defensie sprak van „een terroristische aanval” met zeventien drones.