Dj The Blessed Madonna pleit voor risico’s in muziek: ‘Ik ben geen artiest geworden om muziek te maken waarop je goed spijkerbroeken kan passen’

‘You know that thing that Quincy Jones said? ‘When you are making music in a session and start thinking about money, God leaves the room’.” The Blessed Madonna opent haar nieuwe album met een snipper van een gesprek over twijfels in de studio. „Well, God has left the room”, vervolgt ze. „And I don’t want that!”

Het is makkelijk voor te stellen waar de bezorgdheid van de Amerikaanse dj The Blessed Madonna (46), in het dagelijks leven Marea Stamper, vandaan komt. Ze mag nu dan wel headliner zijn op festivals als ADE en DGTL, ze komt toch echt uit een tijd en een scene waar ze als tiener het huis uit ging om mixtapes uit haar kofferbak te verkopen en van de ene illegale rave naar de andere reisde. Na jaren ploeteren werd ze programmeur van Smart Bar, een belangrijke kleine club in de geboortestad van house, Chicago. En vanaf daar wist ze telkens weer een stap te zetten.

Bekijk haar Instagram en je ziet strak gecureerde flarden van een dj die de wereld rondreist en niet vies is van glamour. Maar tegelijkertijd probeert ze de wortels van haar geliefde genre niet uit het oog te verliezen, zo goed en kwaad als dat gaat.

Zaterdag draait The Blessed Madonna tijdens Amsterdam Dance Event op de NDSM-werf op een groot feest dat de hele dag duurt. Ze heeft dan ook wat te vieren. Nadat haar ster in de underground housescene al jaren rijzende was, denderde ze in 2020 de mainstream binnen met een Dua Lipa remix album, scoorde een hit met ‘Fred again..’ en is ze inmiddels niet meer weg te denken van alles tussen zweterige clubs, de hoofdpodia op festivals en megalomane discotheken met vip-arrangementen in Ibiza. En nu is er dan eindelijk een debuutalbum, Godspeed. Daarop klinkt in alles de spanning tussen het grote geld dat bij succes hoort, en het belang van creatieve risico’s opzoeken.

Uit de bocht vliegen

Luister het album en het valt op hoe losjes het klinkt. Niet alleen door de flarden studiogesprekken die telkens opduiken, maar ook muzikaal. In openingstrack ‘Somebody’s Daughter’ moet een r&b-stem het opnemen tegen een schrikbarend snelle kick die zo gruizig is dat je twijfelt of je speakers niet kapot zijn. Iets later blijken verknipte gospelharmonieën wonderbaarlijk goed samen te gaan met een kille beat vol afgevuurde lasers. Alsof Marea Stamper even duidelijk wil maken dat ze ondanks haar mainstreamsucces nog steeds uit de bocht durft te vliegen.

Net wanneer ‘Serotonin Moonbeams’ wel heel brave pop dreigt te worden, valt het nummer stil in een dubstep drop en wordt er een lange soulsample ingemixt alsof iemand aan de knop van een radio draait en hem halverwege laat hangen. Je ziet op dit soort momenten bijna de muzikanten elkaar grijnzend aankijken.

Het is helemaal niet erg om slechte kunst te maken

„Ik weet precies wat je bedoelt”, knikt Stamper vanuit Perth, waar ze tijdens het videogesprek voor een Australische tour zit. „Misschien nog belangrijker dan de muziek die je maakt, is dat je ook nadenkt over wat er mis is met de muziek om je heen. Mijn kritiek op de muziek van nu, en dance specifiek, is dat het heel onpersoonlijk voelt. Risicoloos ook. Je hoort nauwelijks kwetsbaarheid, woede of welke emotie van de producers dan ook.

„Kijk”, vervolgt ze, „ik ben geen artiest geworden om muziek te maken waarop je goed spijkerbroeken kan passen in een winkelcentrum. We zitten al heel wat jaren vast in deze periode. Als ik met mijn team vergader, of het nou gaat om muziek of om een post op Instagram, stel ik ook altijd de vraag: ‘Wat zijn we aan het doen? Gaat het om kunst? Of gaat het om content?’ Te veel mensen maken content. Het is helemaal niet erg om slechte kunst te maken. Ik studeerde op college poëzie en het meeste wat ik las was best slecht. Veel mensen gaan dit album ook haten. Maar slechte kunst zegt wel iets over de makers en welk risico ze durven te nemen.”

Perfecte nummers

Al in 2017 vertelde Stamper dat ze werkte aan een debuutalbum met veel gastmuzikanten. Heeft het dan zó lang op de plank gelegen? Is ze een trage werker? „Er zit een compleet ander album verstopt in dit album”, zegt ze. „Ik wil Godspeed geen herziening noemen, maar voor covid was er een andere plaat die ik op eigen houtje had gemaakt. Toen kwam de lockdown, die iedereen op zijn eigen manier invulde. Ik maakte het Dua Lipa-remix album, en ging eindeloos studeren om een betere songwriter, producer en studiotechnicus te worden. Er waren periodes dat ik een lijst van perfecte nummers maakte en ze vanuit bed in schema’s goot. Waarom werken de teksten zo goed, hoe zit het met de structuren? Daar ging ik dan zelf weer mee aan de slag.”

Vaak ging het mis, dan probeerde ze het opnieuw. „Zo zijn er van het nummer ‘Secretariat’ denk ik wel vijftien versies. Ik tekende bij een groot platenlabel en die zeiden: waarom schrijf je er niet wat nieuwe muziek bij? Vervolgens zat ik twee of drie jaar non-stop in de studio. Ik kreeg de kans om uren en uren door te brengen met gevestigde namen als Paul Epworth (de producer van o.a. Adele, U2 en Coldplay, red.), en kon zo veel mogelijk hun hersenen leegtrekken. Ik wilde leren om in plaats van een goede housetrack te maken, goede liedjes te schrijven.”

Uiteindelijk zegt ze, wil ze altijd de domste in de kamer zijn. „Als je de slimste bent, heb je een vreselijke fout gemaakt. Ik wilde dingen laten botsen. En zo maakte ik muziek op dit album die misschien qua productie wel keihard klinkt, maar waar het liedje eigenlijk heel liefelijk en teder is.”

Die contrasten zitten niet alleen tussen bitse synthesizers en gejaagde kicks aan de ene kant en radiovriendelijke popmelodieën aan de andere, maar ook tussen verschillende werelden die elkaar ontmoeten. Zo hoor je op ‘Edge of Saturday Night’ popster Kylie Minogue zingen over haar avonturen tijdens het uitgaan. Amper een paar minuten later klinkt er een monoloog over Trax Records, dat volgens de anonieme verteller eigenlijk alles in house verpest heeft. Het was een platenlabel waar iedereen op kantoor een hoop geld verdiende, maar de artiesten zo goed als niets.

Biedt het troost om dergelijke ervaringen te bespreken, of geeft het juist een machteloos gevoel? Stamper begint er voorzichtig over, maar wordt steeds bozer, tot ze tranen in haar ogen heeft. „Er verandert niets. Je mag niet opschrijven wie dit vertelt op het album, maar het is geen toeval dat het hem gebeurd is. Als ik in die positie was geweest, was het waarschijnlijk niet zo gelopen. Want het ging vooral om jonge, zwarte mannen die door het platenlabel beroofd werden van hun inkomen.” Sommigen waren nog niet eens oud genoeg om een contract te tekenen, zegt ze. „Pas de laatste jaren zijn er rechtszaken over, maar sommige artiesten zijn inmiddels al overleden. Bij deze specifieke vriend vind ik het ongelooflijk dat hij ondanks alles nog steeds zo veel liefde heeft voor de muziek.”

Tijdens een speciaal evenement rond haar nieuwe album in Smart Bar Chicago, vloog hij over om alleen maar haar hand vast te houden tijdens het optreden. Met: „Dit is jouw moment, durf het te voelen”, nam hij mij apart. Ik huil al als ik eraan terugdenk. Hij pakte iets van zijn dapperheid, en gaf het aan mij.”

6 Tips ADE

Felix Meritis, woensdag 16 oktober
Interview met Timbaland en Martin Garrix

Twee legendarische producers die samen in gesprek gaan over muziek, klinkt niet heel spannend. Maar de Amerikaanse Timbaland, bekend van zijn samenwerkingen met Rihanna en Nelly Furtado, in gesprek met onze eigen EDM-koning Martin Garrix, dat belooft interessant te worden. Het bij elkaar brengen van deze ogenschijnlijke tegenpolen toont de veelzijdigheid en creativiteit van de immer uitbreidende ADE-conferentie. De rij zal lang zijn, dus kom vroeg.

Club RAUM, alle dagen
Club Raum

Vorig jaar was de kersverse club RAUM in Nieuw-West door een geschil met de gemeente net te laat met een vergunning voor ADE. Een enorme domper voor het team achter het queercollectief SPIELRAUM, maar gelukkig staan dit jaar alle lichten op groen. Ze mogen dan eindelijk los. En dat laten ze zien met de programmering: een weekender waar publiekslievelingen als Fafi Abdel Nour, Yassus en Job Jobse hun opwachting maken. Het belooft te gaan stomen aan de Humberweg.

paradiso, zaterdag 19 oktober
Speedy J presents STOOR

Het is inmiddels een traditie aan het worden: Rotterdamse technolegende Jochem Paap, beter bekend als Speedy J, tovert tijdens ADE Paradiso om in een technotempel. Tijdens deze techo jamsessies nodigt hij oude rotten uit, en zet ze naast opkomende talenten. Improvisatie, knallen, beuken, maar vooral techno van de hoogste kwaliteit. Samen met de muzikale tovenaars van Paaps STOOR-crew zal Paradiso op z’n spirituele grondvesten schudden.

NDSM Warehouse, donderdag 17 oktober
Caribou op DGTL

Achter de naam Caribou mag eigenlijk dan wel slechts één bebrilde gepromoveerde wiskundige schuilgaan, live is het toch echt een band. En een van de weinige bands die dance goed naar het podium weet te vertalen. Altijd dicht op elkaar spelend laten de bandleden de liedjes gegarandeerd uitmonden in hypnotiserende jams.

Gashouder, vrijdag 18 oktober
Four Tet op Awakenings

De Brit Four Tet is een fenomeen. Hij doet nauwelijks interviews, brak door met folky elektronica, maakte naam als dj in vooruitstrevende clubs en draait met zijn vrienden Skrillex en Fred Again.., degene die er met een pokerface Miley Cyrus in mixt. Deze set van vierenhalf uur wordt bijzonder.

diverse platenzaken, alle dagen
Gratis dj-sets

Alles is duur, ook de kaartjes voor ADE. Maar gelukkig zijn er tal val grote dj’s die verrassingsoptredens doen in hun favoriete platenzaken. En dan sta je opeens te dansen met vijftig man rond de platenrekken. Houdt de socials van winkels als Rush Hour, Zwart Goud en Bordello A Parigi in de gaten voor aankondigingen.

Delen

Mail de redactie

Er zijn van die onderwerpen waarop journalisten regelmatig hun tanden stuk bijten. Het achterhalen van de identiteit van de verdwenen uitvinder van Bitcoin is in dit genre een klassieker. Het is dan ook een verleidelijk verhaal: de bedenker van Bitcoin zwijgt sinds 12 december 2010. Dat is de datum van de laatste onlinepost onder de naam Satoshi Nakamoto. In haar, zijn of hun wallet (digitale portemonnee) zit een schat van ongeveer 1 miljoen bitcoins. Die zijn sindsdien niet besteed of verplaatst en inmiddels tientallen miljarden euro’s waard.

Bij HBO Max verscheen op 8 oktober de documentaire Money Electric: The Bitcoin Mystery. Documentairemaker Cullen Hoback waagt daarin een nieuwe poging te achterhalen wie schuilgaat achter de naam Satoshi Nakamoto.

De verwachtingen waren hooggespannen, vooral omdat met veel tromgeroffel was aangekondigd dat Hoback het mysterie eindelijk had ontrafeld. Op Polymarket, een cryptoplatform waarop kan worden gespeculeerd op allerlei gebeurtenissen, werd flink op de verschillende circulerende namen ingezet.

Spoiler alert: de filmmaker wordt aan het einde van zijn film recht in zijn gezicht uitgelachen door de man die hij in een Wie is de Mol-achtige scène aanwijst als de bitcoinuitvinder. En die neiging voelde ik ook.

Het grootste deel van de documentaire bestaat niet uit speurwerk, maar uit uitleg en herhaling. Chronologisch vat Hoback de periode samen van de eerste bitcointransactie op 12 januari 2009 tot nu. Hij stelt zichzelf ook voor, als een filmmaker met zorgen over onlinesurveillance. Vanuit die invalshoek heeft hij belangstelling voor bitcoin als digitaal alternatief voor (anoniem) contant geld.

Hij besteedt aandacht aan de mythevorming rond Satoshi en theorieën over de verdwijning. Want waarom is degene die zich online Satoshi Nakamoto noemde verdwenen (of is hij dood?). De meest gangbare theorie is dat het een bewuste keuze is, die nauw samenhangt met wat bitcoin wil zijn. Namelijk een valuta zonder ‘baas’, die draait op een decentraal netwerk van servers die software runnen waarmee bitcointransacties worden gecontroleerd.

Door te verdwijnen heeft de bedenker bij voorbaat allerlei mogelijke ruis weggenomen. Het is bijvoorbeeld onmogelijk geworden om via de bedenker invloed uit te oefenen op het achterliggende protocol. Er zijn geen beelden van Satoshi Nakamoto speculerend achter een scherm, brullend op het podium van een bitcoin-conferentie of pronkend met een nieuwe Lamborghini.

In plaats daarvan is er wel allerlei ruimte gekomen voor een haast religieuze cultus rondom de figuur die deze computercode schreef. Een code waaraan volgens zogenoemde ‘bitcoin-maximalisten’ absoluut niet getornd mag worden. De documentaire doet, met een knipoog, mee aan de cultus. De zes hoofdstukken in de film worden ‘boeken’ genoemd. De docu eindigt met „Boek zes: de onthulling”.

Het ontbreken van een gezicht bij een theoretisch en technisch uitdagend onderwerp als bitcoin, maakt het een stuk moeilijker er een aantrekkelijke documentaire over te maken. Onvermijdelijk leunt het beeld daardoor op tal van kunstgrepen. Van een ronddraaiend gouden borstbeeld van een gezichtsloos mens in een hoodie (de traditionele programmeursdracht) tot een overdaad aan achter elkaar gemonteerde memes, die wel leuk de kleurrijke en creatieve kant van de subcultuur laten zien.

De verteller zit zelf vrij diep in het konijnenhol. Hij maakt denkstappen die voor hem logisch zijn, maar voor een buitenstaander moeilijk zijn te volgen. Zo geeft hij veel ruimte aan theorieën over Amerikaanse autoriteiten die het bitcoinproject zouden hebben willen ondermijnen, uit angst dat een succesvolle bitcoin de almacht van de dollar aantast. En al doende maakt hij mensen belangrijk die dat in de echte wereld totaal niet zijn, zoals de prins van (republiek) Servië.

Canadese autodidact

In zijn zoektocht naar de bedenker van bitcoin introduceert Hoback eerst een groep mannen die verifieerbaar (want nog terug te lezen) onlinecontact hebben gehad met Satoshi. Softwareontwikkelaars die zich het meest orthodox hebben opgesteld in discussies over aanpassingen aan het bitcoinontwerp. Zij zijn in de documentaire de grootste kanshebbers om uiteindelijk te worden aangewezen als Satoshi.

Ze wilden alleen niet allemaal meewerken. Automatisch leunt de film daardoor sterk op twee protagonisten die bereid waren zich op allerlei plekken te laten filmen en interviewen. Dat zijn de Britse onderzoeker, programmeur en ondernemer Adam Back en de jongere Peter Todd. Todd is een Canadese autodidact die ervan houdt zijn publiek een beetje te pesten. Hij mengde zich als tiener al in onlinediscussies over cryptografie en leek in gesprekken op het Bitcointalk-forum soms de gedachtestroom van Satoshi af te maken.

Hoewel ze zeker van belang zijn in een verhaal over de ontwikkeling van de blockchain en de munt, overtuigt de hoofdrol die ze krijgen niet. Uit alle ironie, suggestie en gegiechel in de gesprekken blijkt dat ze dat zelf ook niet vinden. Peter Todd is bijvoorbeeld best bereid vol overduidelijke spot een aantal keer te herhalen dat hij Satoshi is.

Dat Todd ook amateur-speleoloog is, is een bonus voor een filmmaker die ontwikkelingen in de virtuele wereld probeert te laten zien. Hoback interviewt hem onder meer terwijl hij een grot inspecteert. De scène waarin hij Back en Todd confronteert met zijn conclusies is opgenomen op het terrein van een verlaten Tsjechische staalfabriek. De symboliek ligt er dik bovenop: zie hier de roestende resten van de oude economie.

Todd moet lachen als Hoback hem ‘confronteert’ met zijn overtuiging dat Todd de man achter de alias Satoshi is. Weer zo’n voorbeeld van een journalist die er weinig van snapt, zegt hij. Waar draait het volgens Todd dan wel om? „Om van bitcoin dé mondiale munt te maken, terwijl mensen zoals jij worden afgeleid door onzin.”

De documentaire lost het mysterie niet op. En dat fragment is gelijk de meme geworden.

Delen

Mail de redactie