Deze Keniaanse sekteleider misbruikte de Bijbel om een bloedbad uit te voeren

Pinkstergemeente Kenia werd vorige week opgeschrikt door ontdekte massagraven op een landgoed van een christelijke sekte. Kinderen veranderden in „zombies”.

Keniaanse politieagenten en burgers redden een uitgehongerd kind van de christelijke sekte Good News International Church.
Keniaanse politieagenten en burgers redden een uitgehongerd kind van de christelijke sekte Good News International Church.

Foto Reuters

Was het gekte, psychose of christelijk fundamentalisme dat de gehersenspoelde sekteleden van prediker Paul Mackenzie door vasten de dood indreef? „Mackenzie, afkomstig van de Pinkstergemeente, radicaliseerde het geloof en buitte met zijn absolute gezag over de sekte zijn volgelingen uit”, zegt Damaris Parsitau, socioloog van religie aan de universiteit van Egerton in de Keniaanse stad Nakuru „Maar dit drama heeft ook een sociale kant, want waarom keren mensen zich tot het geloof om al hun problemen op te lossen, zelfs als zij willen sterven? Dit soort religieuze massaslachtingen kunnen alleen plaatshebben in een klimaat van angst en armoede.”

Kenia werd vorige week opgeschrikt door ontdekte massagraven op een landgoed van een christelijke sekte in de overwegend islamitische kustgebieden rond de stad Malindi. Sindsdien verschijnen iedere dag op televisie lugubere beelden van nieuwe witte lijkzakken, met moeders, kinderen en mannen erin. Tot nu toe zijn er negentig slachtoffers geborgen. Sommige lijken bleken uitgehongerd, anderen waren met geweld om het leven gebracht. Familieleden vertelden hoe hun kinderen de sekte van de Good News International Church van Mackenzie waren ingelokt en in zombies veranderden. Andere overlevenden zeggen geheel vrijwillig te hebben gevast. „Ieder individu besloot uit eigen wil om zeven dagen te vasten, het zuivert de geest en brengt ons dichter bij God. Ik geloof heel erg in Mackenzie”, vertelde sektelid Ben Amani (41) in een Keniaanse krant.

Kithure Kindiki, Keniaans minister van Binnenlandse Zaken, sprak over „misbruik van de Bijbel om een bloedbad uit te voeren”. Hij beloofde dat de kerksector zal worden gereguleerd. Volgens aartsbisschop Martin Kivuva is „er sprake van een zorgwekkende realiteit waarin zogenaamde profeten en sekteleiders de kunst beheersen om Kenianen uit te buiten in naam van religie”. Mackenzie zelf waarschuwde profetisch na zijn voorgeleiding bij een rechtbank in Malindi: „Jullie hebben geen idee wat de omvang is waartegen jullie vechten. Jullie zullen de gevolgen onder ogen zien.” Waarna zijn politiebegeleiders voor de zekerheid een paar smeekbedes tot Jezus murmelden.

Mackenzie was tot 1991 taxichauffeur, waarna hij ging investeren in de jezusindustrie

Mackenzie was tot 1991 taxichauffeur, waarna hij ging investeren in de jezusindustrie. Net als veel kerken van de Pinkstergemeente stichtte hij een „welvaartskerk”, waar de leden in de naam van God materiële welvaart wordt voorgespiegeld. In 2019 werd hij ook al gearresteerd in verband met de dood van kinderen, maar werd op borgtocht vrijgelaten. De loopt zaak nog bij de rechtbank.

Kerkleiders vliegen rond in helikopters

De Pinkstergemeente is de snelstgroeiende kerk in Afrika, met cultische gemeentes die zich richten op het welvaartsevangelie met toewijding aan luidruchtige, flitsende, charismatische individuen. „Kenia kent een grote groep evangelische kerken, waarvan sommige neigen naar de doctrine van Mackenzie”, schreef deze week columnist Macharia Gaitho. „Priesters van deze kerken weten zich welkom in het presidentiële paleis en worden rijkelijk voorzien van publieke middelen zodat ze kunnen bidden voor de machthebbers.”

Het massagraf op het landgoed van dominee en sekteleider Paul Mackenzie. Gevreesd wordt dat er nog meer lijken worden gevonden.
Foto Yasuyoshi Chiba

Kenia is voor driekwart van de bevolking een christelijke natie. Jong en oud gaan massaal naar de gebedshuizen, godsdiensten bloeien en kerken groeien. Sommige predikers laten gigantische panden uit de grond stampen waar ze met moderne licht- en geluidseffecten hun duizenden volgelingen in trance brengen. Deze kerkleiders vliegen rond in helikopters, gaan op de thee bij hoge politici, terwijl ze hun aardse behoeftes doen op gouden toiletten. Geïnspireerd door deze goddelijke rijkdommen begint menig Keniaan gezegend met sterke verbale kwaliteiten zijn eigen kerkje, zoals Mackenzie deed. Zo ontsproten duizenden kerkjes, die ieder op zich veel lawaai produceren in stedelijke gebieden, met een geluidssterkte die de disco overtreft.

Meer kerken dan scholen

Afrika is in het algemeen een sterk religieus continent. President Paul Kagame van Rwanda veroorzaakte vorig jaar veel ophef toen hij zesduizend kerken verbood. „Er zijn meer kerken in Rwanda dan scholen en industrieën”, bromde hij. In Rwanda moeten priesters sindsdien een theologische academische titel behalen alvorens ze mogen preken.

Van kerk naar cultus heeft al eerder massaslachtingen opgeleverd. In het district Kanungu in Oeganda kwamen in 2000 zevenhonderd volgelingen om van de priesters Credonia Mwerinde en Joseph Kibwetere toen zij het kerkgebouw dicht nagelden en in brand staken. Ook bij deze sekte vormden magie en christendom een giftig mengsel; Mwerinde (een voormalige sekswerker) en de ex-ambtenaar Kibwetere zeiden beiden de verschijning van Maria te hebben waargenomen en daardoor over speciale spirituele krachten te beschikken.

Dodelijke sektes zijn niet alleen een Afrikaans verschijnsel. In Guyana kwamen in 1978 negenhonderd volgelingen van de Peoples Temple om door vergiftiging door de sekteleider Jim Jones uit de Verenigde Staten. In het Amerikaanse San Diego gaf Mashall Apllewhite, voormalig dominee van de presbyteriaanse kerk, van de sekte Heaven’s gate in 1997 opdracht aan zijn volgelingen zelfmoord te plegen, 38 van hen kamen om. En ook in Nederland was een ‘uithongeringssekte’ actief. In Utrecht probeerde een groep niet van voeding te leven, maar van „licht, warmte, kleuren, muziek en liefde”. Daarbij kwam in 2017 een vrouw om het leven.


Lees ook: Tegen corona valt niet op te bidden in de Afrikaanse ‘happy-clappy’-kerk