Deze Chinese maatregelen doen de Verenigde Staten nog niet écht pijn

Met onder meer invoerheffingen op Amerikaanse kolen en LNG, een mededingingsonderzoek naar techbedrijf Google en beperkingen op de uitvoer van zeldzame aardmetalen naar de Verenigde Staten heeft China gereageerd op de importheffingen van 10 procent die Washington met ingang van dinsdag oplegde aan alle Chinese producten.

Die importheffingen, die overigens veel lager zijn dan de 60 procent die de Amerikaanse president Donald Trump tijdens zijn verkiezingscampagne in het vooruitzicht had gesteld, dienen als vergelding voor de in Trumps ogen lakse Chinese aanpak van de handel in grondstoffen voor de zeer verslavende drug fentanyl. Jaarlijks bezwijken in de VS tienduizenden mensen aan een overdosis van het middel, dat vaak in Mexico wordt geproduceerd met ingrediënten die via internet in China zijn besteld.

Dinsdag kondigde China tegenmaatregelen aan. Zo stelt het een importheffing in van 15 procent op alle Amerikaanse kolen en vloeibaar aardgas, en van 10 procent op onder meer ruwe olie, landbouwvoertuigen en sommige zware auto’s. Ook zette het biotechnologiebedrijf Illumina en modeconcern PVH op een economische sanctielijst, en gaat het onderzoeken of technologiebedrijf Google de mededingingsregels heeft overtreden.

Bovendien stelt China exportbeperkingen in op vijf zeldzame aardmetalen en mineralen: wolfraam, telluur, bismuth, molybdeen en indium. Die zijn cruciaal voor de productie van bijvoorbeeld moderne elektronica of batterijen, en worden ook gebruikt in de defensieindustrie. Voor de uitvoer daarvan is voortaan een vergunning nodig. In december beperkte China al de uitvoer van gallium, germanium en antimoon, belangrijke grondstoffen voor halfgeleiders, als reactie op de Amerikaanse pogingen de Chinese chipindustrie aan banden te leggen.

Cybertruck

Toch lijken de Chinese tegenmaatregelen vrij mild, zegt Bert Hofman. De Nederlander is professor aan het East Asian Institute van de National University Singapore, en was eerder onder meer landendirecteur China bij de Wereldbank. „Het is natuurlijk wel een reactie, die moest komen. Maar slechts een beperkt gedeelte van de Amerikaanse export naar China is met tarieven belast. Mijn hele grove schatting: minder dan 30 procent.”

De directe impact van de Chinese heffingen lijkt inderdaad klein. Voor de meeste mineralen waarvan China de export strenger gaat controleren, hebben de VS andere bronnen. En in 2023 ging slechts 6,5 procent van de Amerikaanse kolen en 2,3 procent van de LNG naar China. Ook de meeste geïmporteerde auto’s in China komen uit andere delen van de wereld – voornamelijk uit Duitsland en Japan.

Dat op de lijst met getroffen auto’s onder meer ‘elektrische trucks’ staan, lijkt geen toeval: Tesla-baas Elon Musk, invloedrijk adviseur van Donald Trump met grote zakelijke belangen in de Volksrepubliek, zou naar verluidt heel graag zijn in Texas geproduceerde Cybertruck in China willen verkopen.

Ook de andere maatregelen dienen volgens Hofman „vooral om te signaleren dat ze echt nog veel meer kunnen doen”. Google verdient in China nog altijd geld met zijn advertentiebedrijf en met mobiel besturingssysteem Android, maar zijn zoekmachine en andere publieksdiensten zoals GMail en Google Maps, zijn in China al meer dan tien jaar niet meer beschikbaar.

PVH, het holdingconcern van de populaire kledingmerken Tommy Hilfiger en Calvin Klein, haalt wel veel omzet uit China. Het bedrijf lag al onder een vergrootglas sinds de Chinese autoriteiten in september een onderzoek instelden naar een vermeende boycot van katoen uit de provincie Xinjiang vanwege mensenrechtenschendingen jegens de Oeigoeren – een zaak die China in de aankondiging van de maatregel overigens niet noemt.

Gesprek met Xi

De maatregelen zijn volgens veel analisten bedoeld als waarschuwingsschot in de aanloop naar een mogelijk gesprek tussen de Chinese leider Xi Jinping en Donald Trump. Het Witte Huis zei maandagavond dat de Amerikaanse president „in de komende 24 uur” met Xi zou willen overleggen – wat Beijing nog niet heeft bevestigd. „Ik denk niet dat [China] de handelsoorlog wil laten escaleren”, zegt professor John Gong, van de University of International Business and Economics in Beijing tegen persbureau AP. „Ze zien het voorbeeld van Canada en Mexico en hopen waarschijnlijk op hetzelfde.”

Zaterdag kondigde Washington heffingen tot 25 procent aan op invoer uit de twee buurlanden, maar die stelde Trump na telefoongesprekken met zijn Mexicaanse ambtgenoot Claudia Sheinbaum en de Canadese premier Justin Trudeau een maand uit.

Maar Hofman is sceptisch of zo’n gesprek in China wel zo hoog op de agenda staat. „De Chinezen hadden al op een lastige Trump-regering gerekend. Ze zitten nu vooral na te denken wat ze moeten doen om de binnenlandse vraag aan te wakkeren zodat ze het gedeeltelijke verlies van de Amerikaanse exportmarkt kunnen compenseren. Dat is economisch gezien eigenlijk een veel belangrijker maatregel dan vergelding voor die heffingen.”

Bovendien, zegt Hofman, „is de Amerikaanse markt voor China ook een stuk minder belangrijk dan voorheen. In het begin van Trumps eerste termijn waren de VS goed voor 20 procent van de totale export van China, nu nog zo’n 14 procent. China exporteert nu veel meer naar andere landen. De ASEAN-landen zijn nu de eerste partner, dan Europa en dan de Verenigde Staten.”

Toch heeft China volgens Hofman meer tegenmaatregelen in de achterzak als de handelsoorlog verder escaleert. „Ze zouden meer en meer export van de VS kunnen belasten, ze kunnen Amerikaanse bedrijven die in China actief zijn van alles in de weg leggen, ze kunnen meer exportcontroles instellen op zeldzame delfstoffen. Er worden veel onderdelen voor de Amerikaanse autoindustrie in China gemaakt, en veel minder geavanceerde halfgeleiders. China heeft dus nog een aantal erg verstorende pijlen op zijn boog.”

Delen





Mail de redactie