Deense scholieren hebben minder bijbaantjes. Zijn ze te druk of verwend?

Posted on July 28, 2024 by admin

De zeventienjarige Abby hoeft geen moment na te denken als haar wordt gevraagd wat ze heeft geleerd van haar bijbaantjes. „Geduld, hoe je met klanten praat, werken binnen een schema en met geld omgaan.” Terwijl ze dit zegt, maakt ze geroutineerd twee lattes voor een klant, nadat ze het stoompijpje van het espresso-apparaat heeft afgenomen met een doekje. Dat is roze, net als haar werkshirt en de tegels in de gelateria waar ze werkt in Kopenhagen.

Ze werkt er zo’n 58 uur per maand, naast school. Eén doordeweekse middag, één dienst in het weekend. Haar eerste baantje was in het café van haar broer toen ze 13 was. Ze hoefde van haar ouders niet te werken, ze mocht het geld zelf houden. Toen haar broer het haar vroeg deed ze het, zo simpel was het.

Die bereidheid, om jong te gaan werken, is in Denemarken aan het veranderen, bleek vorige week uit onderzoek in opdracht van de vakbond Arbeidersbeweging (AE) onder 64.987 jongeren in de leeftijd van dertien tot zeventien jaar. In de jaren tachtig werkten meer jongeren naast school dan nu. Toen hadden zeven op de tien scholieren een bijbaantje, nu is dat vijf op de tien. Dat is lager bij kinderen van ouders die hoger of academisch geschoold zijn, liet het onderzoek ook zien. Daar werkt een op de drie. Vakantiebaantjes zijn niet meegeteld.

Abby heeft klasgenoten die niet werken, omdat ze geen geld nodig hebben. Die doen wel klusjes voor hun ouders, denkt ze. „Boodschappen enzo.” Soms vindt zij het lastig als klasgenoten iets leuks gaan doen na school en zij niet mee kan omdat ze werkt. Maar het is fijn om geld voor zichzelf te hebben. Dat geeft ze vooral uit aan „eten, koffie, kleding en selfcare”, waarmee ze verzorgingsproducten bedoelt.

Werkloos

Kinderen die werken, doen het later op veel fronten beter dan kinderen die dat niet doen, schrijven de onderzoekers. Ze hebben vaker op hun 22ste een opleiding afgerond en werken dan ook meer dan kinderen die geen ervaring met bijbaantjes opdeden. Van de jongeren die een bijbaantje hadden, werkt 8 procent niet op zijn of haar 22ste. Bij de jongvolwassenen die geen ervaring hebben opgedaan met werken in hun jeugd, is dat 14 procent. Dit effect is hetzelfde bij jongeren uit alle sociaaleconomische klassen.

Elias (l) en Matteo, beiden 15, werken nog niet. Ze willen dat wel gaan doen in de komende jaren. Foto Pelle Rink

Vroeg starten met werken is goed voor kinderen, concluderen de onderzoekers maar óók voor de Deense economie. Denemarken heeft net als Nederland een krappe arbeidsmarkt. Het werkloosheidscijfer was in mei 5,8 procent (Eurostat), maar in de jaren ervoor soms niet meer dan 2,5 procent. Jonge, betaalbare arbeidskrachten zijn zeer welkom.

Voor de zomervakantie maakte het Deense kabinet een plan bekend om meer jongeren aan het werk te krijgen. Zo worden de tijden waarbinnen kinderen mogen werken, verruimd. Nu mag dat in de meeste sectoren niet voor zes uur ’s ochtends en na tien uur ’s avonds. Ook worden meer soorten werk als ‘licht’ bestempeld, zodat jongeren het mogen doen. Bijvoorbeeld het geven van bijles en het bereiden van eten. De arbeidsbijdrage, een belasting van 8 procent, wordt voor hen afgeschaft.

Jeugdadviseur van vakbondsorganisatie FH Kasper Stisen vindt het jammer dat hoogopgeleide ouders hun kinderen blijkbaar niet voldoende weten te stimuleren, zei hij tegen de Deense krant Politiken in reactie op het onderzoek. „Ik ben bang dat zij denken dat hun kinderen niet geschikt zijn om plastic flessen retour te nemen in de supermarkt. Of dat zij huiswerk belangrijker vinden.”

Bij het schap met schoonheidsproducten in discounter Normal delen Friede van veertien en Laevke van vijftien (de minderjarigen in dit artikel zijn alleen met hun voornaam vermeld) een mandje voor hun spullen. Laevke werkt in een bakkerij, Friede werkt niet. „Mijn ouders vinden dat niet nodig. Ik kan nog m’n hele leven werken, zeggen zij.” Bovendien traint ze zes keer per week voor badminton, zowel voor- als na school. Dat is nog exclusief de wedstrijden die ze in het weekend speelt. Ze heeft spaargeld van verjaardagen en Kerst en verder „geven mijn ouders me wat nodig is”. Soms vraagt ze extra, zoals voor huidverzorgingsproducten. „Dan zeg ik dat het echt nodig is voor mijn huid.”

Kinderen met hoogopgeleide ouders werken minder naast hun school. Wellicht omdat er minder financiële prikkels zijn, opperde een van de auteurs van het onderzoek, Emilie Damm Klarskov, in Politiken. Ook denkt zij dat deze ouders zelf niet werken in de bedrijven die doorgaans zeer jonge mensen aannemen. „Uit andere onderzoeken weten we dat zowel het gebrek aan steun van ouders als de slechte kennis van waar ze een baan moeten zoeken een barrière kunnen vormen voor jongeren als het gaat om vrijetijdsbanen.”

Eigen paard

Silje van zeventien heeft het eigenlijk te druk voor een baantje. Ze rijdt elke dag op haar eigen paard, vertelt ze in een winkelstraat in Kopenhagen waar ze met een vriendin is. Dat heeft ze gekocht van het geld dat ze kreeg bij haar communie. Meerdere jongeren vertellen dat ze enkele jaren kunnen teren op het geld dat ze daarbij cadeau krijgen van hun ouders, familie en vrienden. Komend jaar begint Silje aan een opleiding om kinderverzorger te worden. Stages zijn er een belangrijk onderdeel van. „Daar leer ik vanzelf wat ik moet weten om te werken”, zegt ze.

Een ander meisje, Cecilia van veertien, vertelt dat ze juist op zoek is naar een zomerbaantje. Ze werkte eerder in een fitnesscentrum, maar vond dat ze te veel belasting moest betalen. Die belasting wil het huidige kabinet voor jongeren gaan afschaffen. Van haar ouders krijgt ze „zeker niet” wat ze nodig heeft, zegt ze lachend en daarom zoekt ze nu een baantje. „Ze willen dat ik werk en onafhankelijk ben.”

Malene (30) en Morten Olsen (37) lunchen in een overdekte Markthal met de vader van Malene (81). Zij vinden dat ouders hun kinderen in Denemarken „erg makkelijk” geld geven. Zelf hebben ze allebei gewerkt toen ze jonger waren. Morten bracht kranten rond, Malene werkte in een bioscoop. Morten Olsen: „Werk is goed en het leert je alles wat je in de rest van je leven nodig hebt.”

Van baggerbeugel tot snijkopzuiger: dit museum toont de kunst van het baggeren

admin
September 24, 2024
0

Nederland is een land van „moddergoden”, van „baggerluî”, het is een „brij-moeras” vol „onpeilbaar slijk” schreef dominee-dichter Peter de Génestet ooit.

Zijn grappige klaagzang over vochtig Nederland (Boutade uit 1851) eindigt zo: „Trek overschoenen aan, gewijde grond der Vaderen, / Gij – niet op mijn verzoek – ontwoekerd aan de zee.”

De verkouden dichter („Ontvang het najaarswee van uw verkouden zoon!”) verwoordt hier zijn diep verlangen naar droge grond onder de voeten. Daarin lijkt hij op alle Nederlanders, van alle tijden. En voor droge grond onder de voeten heb je in onze rivierdelta baggeraars nodig, peilers van het slijk, die stevige dijken kunnen bouwen en voor afwatering en drooglegging van land zorgen.

Hoe Nederlanders hun land hebben „ontwoekerd aan de zee” en tot wat voor technieken en industrie dat leidde, is te zien in het Nationaal Baggermuseum in Sliedrecht.

Bagger is, volgens een Nederlands zeemanswoordenboek uit 1681 „aarde die onder water met een Baggernet werd getrokken.” Grond, modder, plantenresten, veen uit het water halen, stevige dijkjes en dijken maken, dat deden ze in Sliedrecht in de Alblasserwaard al eeuwen. Ze moesten dat in dit door rivieren omspoelde deel van Zuid-Holland zo veel, dat ze er goed in werden. Met baggeren en dijken bouwen konden de inwoners van Sliedrecht meer geld verdienen dan met veeteelt of landbouw. Vandaar dat Sliedrecht de bakermat van de Hollandse baggerindustrie is geworden.

Het Baggermuseum is gevestigd in het woonhuis uit 1885 van de familie van Adriaan Volker, een van de pioniers van de Sliedrechtse baggerindustrie. Met wandborden, voorwerpen en mooie modellen van oude en spiksplinternieuwe baggervaartuigen word je zo van terpbouw uit de oertijd tot in het nu wegwijs gemaakt. En oudbaggeraars, zoals Leo Barendregt, leiden je graag rond. Hij is er deze donderdag. „Het ging eerst allemaal met elleboogstoom” zegt hij. Hij laat bijvoorbeeld een baggerbeugel zien, een rond ijzer met een net er aan, waarmee veen en plantenresten uit de waterbodem gehaald konden worden. Maar er staan ook modellen van „krabbelaars” een soort houten reuzenkammen, waarmee onder een schip al slepend zand uit vaarroutes op de Zuiderzee werd gehaald. Er werden in de zeventiende eeuw enorme drijvende moddermolens voor dat doel ontworpen, houten constructies waar mensen of paarden voor aandrijving zorgden. De houten schaalmodellen zijn kunstwerkjes op zich.

Zelf steen of zand scheppen met modellen.

De tuin bij het Baggermuseum in Sliedrecht, met gebruikte snijkoppen en pompen van baggerschepen.

Foto’s: Walter Herfst

Centrifugepomp

Met de komst van stoom- en daarna motoraandrijving en de centrifugepomp ontwikkelt de Nederlandse baggerindustrie zich enorm. Barendregt laat modellen zien van schepen die zand opzuigen, schepen die zand opzuigen en zelf af kunnen voeren (sleephopperzuigers – hopper is de naam voor het ruim). Om harde bodems aan te kunnen, worden er snijkoppen op de zuigers gezet, zodat je snijkopzuigers krijgt. In het oude koetshuis bij het museum is een grote waterbak met een model daarvan er in, waarmee Barendregt demonstreert hoe het werkt. „Ze hebben zo in 2014 in één jaar naast het Suezkanaal een parallel Suezkanaal gegraven,” vertelt hij. De Nederlandse baggeraar Boskalis zette daarvoor zo’n 20 sleephopperzuigers in.

Het zijn enorme en dure projecten, die ook wel eens mis kunnen gaan, vertelt Barendregt. Buiten in de museumtuin staat een enorme stalen snijkop, die bestemd was voor een spiksplinternieuw ‘wandelend’ baggereiland van 200 meter lang, de Simon Stevin. Het was bedoeld om rotsbodems weg te halen, en werd gebouwd in Nederland – maar was te laat klaar voor de opdracht waarvoor het werd gebouwd. „Het is nieuw naar de sloop gegaan,” aldus Barendregt.

Boven in het museum staat een model van die Simon Stevin, tussen andere moderne baggervaartuigen die over de hele wereld, onder meer in Saoedi-Arabië, ingezet zijn. En op zolder kun je bewegende modellen van onder meer de Deltawerken en andere baggerprojecten bedienen. Zo biedt het museum een blik op baggeren van Nederlandse slootjes tot wereldwijd nieuwe havens en wooneilanden opspuiten. Internationaal is baggeren een miljarden-industrie met stevige concurrentie, waarin de door fusie ontstane Nederlandse baggerbedrijven Van Oord en Boskalis nog steeds belangrijke spelers zijn, vol technische en computertechnische vernieuwing. Dat is in het museum te zien aan de hand van scheepsmodellen en filmpjes en hands on beeldschermprogramma’s.

Maar voor de basis van baggeren, iets met een schep, zuiger of grijper uit het water halen, is ook plaats in het Nationaal Baggermuseum. In de ‘baggerpraktijktuin’ staan grote waterbassins waarin kinderen vanaf 8 jaar zelf met een baggerbeugel of grijper spelenderwijs de basis van waterbouw kunnen leren.

Het Baggermuseum is gevestigd in het woonhuis uit 1885 aan de Molendijk van de familie van Adriaan Volker, een van de pioniers van de Sliedrechtse baggerindustrie.

Modellen van historische baggerschepen in het Nationaal Baggermuseum.

Foto’s: Walter Herfst

Stripmaker Kevin Huizenga laat zijn doodgewone personages in hun hoofd de remmen los gooien

admin
September 24, 2024
0

Een gewonere figuur dan Glenn Ganges vind je niet. Hij is onopvallend en leeft een rustig leven in een typisch Amerikaans voorstadje, ergens in de Midwest. Maar achter zijn introversie gaat een bruisende geest schuil: Glenn is een ongebreideld denker, een verbandenlegger met een niet te stelpen honger naar kennis en begrip.

Kevin Huizenga – een Amerikaanse stripmaker met Nederlandse voorouders – zet deze eindeloze maalstromen om in sympathieke, ingenieuze strips. Zo maken we de dagen van Glenn en zijn vriendin Wendy mee, van de vroege ochtend tot diep in de nacht: op het saaie af, er gebeurt zelden iets. Maar waar wij bijvoorbeeld de reclamefolders ongezien bij het oud papier mikken, duikt Glenn juist in de materie. Dan komt hij uit in de Middeleeuwen, ergens in het heelal of in een Lovecraftiaanse vertelling. En dan gaan alle remmen los.

Huizenga (1977) is een uitgesproken, unieke stem in de stripwereld. Zijn verhalen zijn vreemd en sympathiek; soms onbegrijpelijk, maar altijd fascinerend. Zoals de wetenschap geen pasklare uitkomsten biedt, zo is Glenn Ganges – de persoon om wie het in Huizenga’s werk altijd draait – zijn wereldbeeld steeds aan het bijstellen en inkleuren. Het gaat hem zelden om oplossingen, maar om de gedachtegang.

Het doel van Huizenga’s strips is de ingewikkelde systemen uit te leggen die het leven en de emoties van mensen vormgeven. Huizenga vertelt zijn verhalen in korte brokken: in Curses zijn de verhalen tussen de vijf en 25 pagina’s lang.

Meer dan een anekdote

Het stripwerk van Huizenga is onaangepast en experimenteel. Sommige strips lijken op wiskundige modellen en complexe constellaties, die via duizelingwekkende leesrichtingen kunnen worden gelezen. Een vergelijking met het werk van Chris Ware dringt zich op, met het verschil dat Huizenga minder prozaïsch is: de auteur heeft zich overduidelijk grondig ingelezen en wil de lezer opmerkzaam maken. De verhalen in Curses zijn traditioneler en op het eerste oog toegankelijker. Het maakt van Curses de ideale instap in het werk van Huizenga: eenmaal gevangen door de betoverende manier van denken en vertellen, is vooral het schitterende The river at night aan te raden.

De titel ‘Curses’ verwijst naar één van de exemplarische verhalen uit de bundel, 28th St.. Het is een stripversie van Italo Calvino’s bewerking van het Italiaanse volkssprookje The feathered ogre. Bij Huizenga draait het daarbij om de kinderwens van Glenn en Wendy. Glenn denkt dat hij vervloekt is en via allerlei figuren die hij in een winkelcentrum en bij het betoverde pompstation ontmoet, wordt hij gewezen op een mensetend monster waarvan hij een veer moet plukken. Pas dan wordt zijn vloek opgeheven en is nageslacht in zicht.

Huizenga brengt deze hallucinante dwaasheid met een ernst die perfect aansluit bij zijn karikaturale tekenstijl: ja, het is misschien gek, maar we doen wat nodig is. Het is aan de lezer om te zien dat dit meer is dan een anekdote.

Pagina uit **Curses** van Kevin Huizenga

Occulte horrorverhalen

Andere vervloekingen zijn het geluid van spreeuwen, en daarna alle geluid rondom Glenn, slapeloosheid na de geboorte van de baby en Glenns angstvisioenen van een hondje met een mensenhand in zijn bek. Via die hond komt Glenn uit bij de occulte horrorverhalen van Sheridan Le Fanu uit 1872: in diens verhaal Green Tea wordt de predikant Hesselius achtervolgd door een aapje. Die geschiedenis, prachtig naverteld, helpt Glenn om zijn eigen ideeën aan te scherpen.

Door al deze verhalen leren we Glenn Ganges steeds een beetje meer kennen, en daarmee wellicht de wereld om ons heen. Dat voelt als een avondje Zomergasten: door de verhalen doen we nieuwe inzichten op, zijn we verrast door de onderwerpen en vertelt de recensent de dag erna hoe boeiend, karakteristiek en imposant het was.

Meer strips

Aline 7

Nieuw nummer van het dwarse stripblad Aline, dat begin dit jaar de belangrijkste Europese stripprijs voor tijdschriften won op het festival van Angoulême. Alle stripmakers (jong, oud, student, gearriveerd, traditioneel, avant-garde) werken met hetzelfde thema. Deze keer is dat ‘plastic’, wat verrassend uitpakt: het zet aan tot divers en persoonlijk werk, van onder meer Femme ter Haar, Octavia Roodt, Frederik Van den Stock en schitterende illustraties van Talitha Dijkhuizen.

Wat vooraf ging

Moeilijk weg te leggen, deze strip die antwoord geeft op alle vragen waar nerds, geeks en cultuurliefhebbers mee rondlopen. In korte hoofdstukken geeft Hanco Kolk (S!ngle, Meccano) de achtergronden bij onder anderen Assepoester, Mick(e)y Mouse, Batman, Sherlock Holmes en Dracula: soms met een boeiende twist, vaak tot in detail uitgevogeld, en altijd zwierig en fraai uitgewerkt. Wat het boek onweerstaanbaar maakt, is Kolks heerlijke vertelstem.

Seoul before sunrise

Emotioneel, gelaagd verhaal over vriendschap, waarin Samir Dahmani kiest voor een aantal uitgekiende tegenstellingen om zijn verhaal te vertellen: dag en nacht, binnen en buiten. Seong-Ji kan niet aarden in de nieuwe stad en ontmoet een vrouw die ’s nachts huizen binnenglipt. Samen leren ze de schoonheid van de nacht waarderen. Door filosofische gesprekken ontdekt Seong-Ji meer over zichzelf. Prachtige ontwikkelingsroman in aquarel.

Wat vindt NRC | Terecht veel vragen en zorgen over nieuwe werkinstructie IND

admin
September 24, 2024
0

Nederland gaat vaker ‘nee’ zeggen tegen asielzoekers. Dit vloeit voort uit een nieuwe methodologie die de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) sinds deze zomer hanteert. Tot voor kort moest de dienst, vaak onder druk van de rechter, zelf goed onderbouwen waarom een asielzoeker geen recht heeft op bescherming. Nu ligt er, op verzoek van de politiek, een nieuwe werkinstructie waarin de bewijslast vooral bij de asielzoeker wordt gelegd. Die moet, zo meldde NRC maandag, nu zelf het overtuigende bewijs leveren waarom zijn of haar leven in gevaar is. Asielzoekers die al langer in de EU verblijven moeten eveneens overtuigend kunnen uitleggen waarom ze niet al eerder elders een asielverzoek hebben ingediend.

Volgens Vluchtelingenwerk gaat het om „de grootste beleidswijziging in tien jaar tijd”. De gevolgen zijn nu al merkbaar. In de afgelopen weken zouden asielzoekers uit Syrië, Afghanistan en Jemen, landen die voorheen als evident onveilig golden, tegen afwijzingen aan zijn gelopen. Omdat ze dus niet kunnen bewijzen dat hun land van herkomst voor hen persoonlijk onveilig is, en de IND niet langer heel precies hoeft te bewijzen dat het daar wél veilig is.