Deel van de bezuinigingen ouderenzorg in 2024 van de baan

Begroting VWS De Tweede Kamer had de ingrepen in de ouderenzorg controversieel verklaard. Het kabinet kiest ervoor ze deels niet door te voeren.

Conny Helder, minister voor Langdurige Zorg. In de begroting wordt duidelijk dat een deel van de geplande bezuinigingen op de ouderenzorg niet doorgaan.
Conny Helder, minister voor Langdurige Zorg. In de begroting wordt duidelijk dat een deel van de geplande bezuinigingen op de ouderenzorg niet doorgaan. Foto Koen van Weel/

Het kabinet schrapt ongeveer de helft, 225 miljoen euro, van de omstreden bezuinigingen op de ouderenzorg. Dat blijkt uit de begroting van het ministerie van VWS voor 2024, die in handen is van NRC.

De Tweede Kamer verklaarde de bezuinigingen en plannen voor de ouderenzorg twee weken geleden controversieel: ze worden niet meer behandeld, vanwege de val van het kabinet. Onduidelijk bleef hoe om te gaan met de reeds ingeboekte bezuinigingen van zo’n 460 miljoen euro in 2024. De begroting van VWS was immers al zo goed als klaar. De Tweede Kamer wilde daarover vorige week donderdag in een debat over de ouderenzorg duidelijkheid van demissionair minister Conny Helder (Langdurige zorg, VVD). Zij kon die niet geven omdat de begroting van VWS, net als de andere begrotingen, pas op Prinsjesdag officieel naar buiten wordt gebracht. Tot die tijd geldt geheimhouding.

Plan om minder personeel in verpleeghuizen te laten werken gaat niet door

Verplichte norm

Uit de VWS-begroting blijkt nu dat twee grote bezuinigingen zijn geschrapt. Het wetsvoorstel om zorgaanbieders en zorgkantoren meerjarige contracten met strakke financiële afspraken te laten afsluiten komt niet op tijd klaar, schrijft Helder. Dat had 125 miljoen euro moeten opleveren. En voor het loslaten van de verplichte norm van twee verzorgenden op acht bewoners in verpleeghuizen heeft de sector volgens Helder „onvoldoende voorbereidingstijd”. Hiermee was een bezuiniging van 100 miljoen euro gepland. Het loslaten van die norm betekent dat er minder personeel hoeft te zijn in het verpleeghuis en dus minder salaris betaald hoeft te worden. In 2017, na een manifest van columnist en schrijver Hugo Borst en zorgactivist Carin Gaemers, werd juist extra geld beschikbaar gesteld om die ‘twee-op-acht-norm’ in te voeren.

Drie andere bezuinigingen gaan wel door: die hebben betrekking op valpreventie, maatregelen om mensen langer thuis te laten wonen en een bijdrage aan vastgoed van verpleeghuizen.

Eigen risico in stukjes

Bij de bezuinigingen gaat het om uitgaven die vallen onder de Wet langdurige zorg (Wlz), die bedoeld is voor mensen die blijvend en intensief zorg nodig hebben. Dat zijn vooral ouderen: 122.000 van hen wonen in een verpleeghuis, 68.000 krijgen thuis intensieve zorg. Verder gaat het om mensen met een beperking en mensen met een psychische aandoening die intensieve zorg nodig hebben.

Lees ook: Al tijdens hun stage merken studenten hoe zwaar werken in de ouderenzorg is: ‘Ik loop me kapot’

De zorgsector heeft het financieel zwaar. Veel instellingen dreigen failliet te gaan. Ze hebben, naast bezuinigingen, te maken met onder meer hogere lonen en inflatie.

Opvallend genoeg staat in de VWS-begroting wel een ander door de Kamer controversieel verklaard voorstel: over het in stukjes knippen van het eigen risico van 385 euro. Demissionair minister Kuipers (Zorg, D66) wil dat eigen risico per 1 januari 2025 aanpassen naar maximaal 150 euro per behandeling. Hij hoopt dat mensen zo eerder naar het ziekenhuis gaan (omdat ze dan niet gelijk 385 euro kwijt zijn) en tegelijkertijd beter nadenken of ze dat jaar nogmaals komen. Kamerleden vrezen echter dat mensen dan zorg zullen mijden.