Er ging gisteren een schok door de paardensportwereld – en daarbuiten. Dressuuramazone Charlotte Dujardin, met zes olympische medailles gedeeld recordhouder van Groot-Brittannië bij de vrouwen, gaat niet naar de Spelen van Parijs. De internationale paardensportfederatie (FEI) heeft haar per direct geschorst voor een periode van zes maanden, omdat zij de regels voor het „paardenwelzijn” heeft geschonden.
Dujardin besloot zich uit alle competities terug te trekken nadat maandag een klacht tegen haar was ingediend bij de British Equestrian Federation en de FEI. De klacht wordt ondersteund door een oude video waarop Dujardin vanaf de grond een paard meerdere keren met een zweep slaat. Het filmpje was woensdag op de Britse tv te zien. De FEI en de Britse paardensportbond zijn een onderzoek gestart.
„Wat er is gebeurd, is volkomen out of character en weerspiegelt niet hoe ik mijn paarden train of mijn leerlingen coach”, liet Dujardin in een statement weten. „Er is echter geen excuus. Ik schaam me diep en had op dat moment een beter voorbeeld moeten geven. Ik heb oprecht spijt van wat ik heb gedaan en ik ben er kapot van dat ik iedereen heb laten zitten, inclusief het team, de fans en de sponsors.”
Hoe wordt in de paardensportwereld en door dierenactivisten gereageerd op het nieuws?
Stephan Wensing, advocaat namens de cliënt die de klacht indiende:
„Ik heb de afgelopen 24 uur wel honderd interviews gegeven, vooral aan Britse journalisten. Een veel gestelde vraag: waarom nu pas die klacht ingediend? Mijn cliënt heeft lang getwijfeld of ze het zou doen. Ze kwam vaker bij Dujardin op stal en heeft vaker dingen gezien die het daglicht niet kunnen verdragen. Maar Dujardin is niet zomaar iemand, mijn cliënt drukte die beelden weer weg. Toen ze er later met mensen uit de Britse hippische sport over sprak, raadden die haar aan er geen werk van te maken. De Britse bond zou er tóch niets mee doen. Ze zou het slachtoffer worden van victim blaming. Dat maakte haar bang. Toen recent twee olympische ruiters werden geschorst vanwege mishandeling, onder wie de bekende Deense ruiter Andreas Helgstrand, begon ze toch weer te twijfelen. Stel dat Dujardin op de Spelen medailles zou winnen. Dat zou toch niet rechtvaardig zijn? Afgelopen zondag hakte ze de knoop door. Het is heus niet zo dat ze nu een feestje viert, ze heeft met Dujardin te doen. Die wordt in Engeland met de grond gelijk gemaakt.”
Luc Schelstraete, hippisch advocaat:
„Ik ben een groot voorstander van schone sport, maar heb ook mijn bedenkingen bij wat hier gebeurt. In de FEI-regels, artikel 142 om precies te zijn, staat dat misstanden without delay gerapporteerd moeten worden. Dujardin zegt dat het filmpje vier jaar oud is, degene die de klacht heeft ingediend spreekt van tweeënhalf jaar. Hoe dan ook: veel langer dan de regels voorschrijven. Ik sluit niet uit dat dat straks als strafverminderende omstandigheid wordt gezien. Dujardin is publiekelijk veroordeeld. De dressuursport is grote schade toegebracht.”
Irene Verheul, directeur van Jumping Amsterdam:
„Een zweep wordt in de paardensport gebruikt als hulpmiddel bij het trainen. Maar dan moet je die wel correct gebruiken natuurlijk. Uit het filmpje wordt mij niet duidelijk waarom Dujardin doet wat ze doet. Het is goed dat de FEI en de Britse bond onderzoeken wat er is gebeurd, want dit mag niet getolereerd worden, maar ik vind de timing van het nieuws wel opmerkelijk. Degene die de klacht heeft ingediend zegt te willen opkomen voor het paard. Maar waarom dan zo lang wachten? Het wekt de indruk dat het op de man gespeeld wordt. Als het écht om dierenwelzijn ging, was veel eerder actie ondernomen door degene die de klacht heeft ingediend. Wij kregen dit jaar bij Jumping ook kritiek toen een Zweedse krant foto’s publiceerde van paarden met blauwe tongen in Amsterdam. Ik weet niet of de beelden echt zijn, maar het is wel goed dat het discussie oplevert. Dan kunnen mensen als ik uitleggen waarom we doen wat we doen en daarbij zet het ook aan tot innovatie. Veel dingen die twintig jaar geleden normaal waren in de paardensport – een bepaald soort bitten en hindernissen – zijn dat nu niet meer.”
Sarah Pesie, medewerker van dierenrechtenorganisatie Dier & Recht:
„Ik heb vannacht meerdere keren gekeken of het filmpje al online stond. Ik wilde het met eigen ogen zien. Ik moet zeggen: ik had schokkender verwacht. Wat er op te zien is, is gangbaar gebruik in de paardensportwereld. Bij Dier & Recht werken we al een paar weken aan een compilatievideo met beelden van misstanden bij meerdere olympische ruiters. Paarden die elektrische schokken krijgen toegediend, op het hoofd worden geslagen, vastgebonden aan de benen. De ruiters in het filmpje zijn allemaal bestraft door de FEI. Wij worden vaker benaderd door dierenartsen die met toppaarden werken en misstanden willen melden maar niet durven, uit angst dat ze hun baan kwijtraken. Ik denk dat er veel meer gebeurt dan we zien. Daarom vind ik dat de paardensport niet houdbaar meer is. In de topsport beloont de jury spektakel, maar spectaculair lopen bereik je niet met een diervriendelijke aanpak.”
Anky van Grunsven, drievoudig olympisch kampioen dressuur:
„Het filmpje is niet oké. De zweep is een soort verlengarm in de paardensport. Tijdens trainingen loop je achter het paard en tikt dan het achterbeen aan om bijvoorbeeld een piaffe aan te leren. Hier zie je een paard in galop met Charlotte die er achteraan rent. Wat ze wil is mij niet duidelijk. Maar ik denk ook dat ze wordt genaaid door degene die de klacht heeft ingediend. Want waarom nu, zo vlak voor de Spelen? Als je echt voor het welzijn van het paard gaat onderneem je gelijk actie. We maken allemaal fouten waar we achteraf van balen, niet alleen in de paardensport. Ik heb ook veel bagger over me heen gekregen vanwege foto’s van slechte momenten. Dat soort berichtgeving doet het imago van de paardensport geen goed, maar ik geloof heilig dat ruiters het goede willen doen, Charlotte incluis. Als je het normaal vindt om paarden te mishandelen, doe je niet op dit niveau mee.”
Maartje Hanse, fokker van Valegro, het paard waarmee Dujardin drie keer olympisch kampioen werd:
„Ik schrok me wezenloos van het nieuws. Kon het bijna niet geloven. Ik ken Charlotte sinds 2010. Heb haar een keer in Engeland opgezocht. Een menselijke vrouw die drie zoenen geeft. Met een gewone schuur, geen gouden kranen. Ook voor Valegro is ze altijd goed geweest. Ook na dit nieuws twijfel ik daar niet over.”