De wolf rent niet meer weg. Is het tijd voor het paintballgeweer?

Reportage

Hoge veluwe De provincie Gelderland en de Faunabescherming stonden – weer – tegenover elkaar in de rechtszaal. Ze denken radicaal anders over de omgang met niet-schuwe wolven op de Hoge Veluwe.

Een wolf in het Nationaal Park De Hoge Veluwe. Er zijn meldingen over zeker één wolf die niet meer wegrent voor mensen.
Een wolf in het Nationaal Park De Hoge Veluwe. Er zijn meldingen over zeker één wolf die niet meer wegrent voor mensen.

Foto Manuel Romaris/Getty

Voor wie zich herinnert dat bijna drie weken geleden in Drenthe een wolf pardoes werd doodgeschoten nadat het dier een schapenhouder had gebeten, doet de kwestie enigszins futiel aan. Mag je een wolf die onnatuurlijk gedrag vertoont en op mensen afkomt, schrik aanjagen door hem met een paintballgeweer te beschieten?

Over deze vraag boog de rechter zich vorig jaar in Utrecht al eens, om uiteindelijk te oordelen dat de maatregel, uitgevaardigd door de provincie Gelderland, onvoldoende was onderbouwd en dat er wellicht andere maatregelen bestonden „waarbij niet de mens maar juist de wolf wordt beschermd”.

Inmiddels zijn er in Gelderland opnieuw meldingen binnengekomen van ten minste één wolf die, binnen het Nationaal Park De Hoge Veluwe, zijn natuurlijke schuwheid voor mensen lijkt te hebben afgeschud en volgens de provincie een gevaar vormt voor de openbare veiligheid. Gelderland gaf opnieuw een ontheffing voor het schieten met een paintballgeweer, dit keer met kleurloze verf, en opnieuw kwam er bezwaar van De Faunabescherming, een organisatie die opkomt voor de belangen van wilde dieren.


Lees ook: Wolf bijt man. Is dit een kantelpunt in de discussie rond het dier?

Boterham met leverworst

Eerder deze maand schorste de rechter in afwachting van een definitief oordeel deze ontheffing, en donderdag bogen drie rechters in Utrecht zich opnieuw urenlang over nut en noodzaak van beschietingen, en over de vraag of er geen alternatieve methoden bestaan om onwenselijke confrontaties tussen mens en wolf te voorkomen. De uitspraak volgt uiterlijk eind volgende maand.

Waarom, vraagt De Faunabescherming zich af, zou je een zwaar beschermde diersoort willen pijnigen op basis van een paar meldingen van nieuwsgierige wolven zonder dat dit tot conflicten heeft geleid? En dan ook nog eens beschieten met een paintballgeweer, een wapen waarmee nog maar weinig ervaring is opgedaan? „Dat is niet zorgvuldig”, aldus vice-voorzitter Harm Niesen van de organisatie. „Wees toch voorzichtig met dit soort experimenten.”

De provincie denkt daar anders over. „Als we moeten wachten tot de wolf iemand bijt, is het te laat”, stelde raadsman Julian Kramer van de provincie. Gelderland heeft in wolvenkenner Dick Klees een medestander. Hij legt de rechters uit dat een of meerdere wolven in het park kennelijk zozeer gewend zijn aan mensen die voedsel verschaffen, dat ze de negatieve associatie met de mens hebben verloren. „Een wolf die bij de confrontatie mensen blijft aankijken, vertoont onnatuurlijk gedrag. Hij associeert de mens met voedsel. En dat is een risico.” Raadsman Kramer: „Want als de wolf dan ineens géén boterham met leverworst krijgt, kan er een conflict ontstaan.”

Corrigerende tik

Een schot in de bil van de wolf met een paintballgeweer is de minst slechte methode om mens en wolf uit elkaar te houden, stelt wolvendeskundige Klees. „Het gaat er om, de wolf een pijnprikkel te geven die hij niet begrijpt, maar als gevolg waarvan hij wel een negatieve associatie krijgt met de mens.” Raadsman Kramer: „Zie het als een corrigerende tik.”

Anderzijds, stelt De Faunabescherming, is het toch echt de schuld van de mens dat de wolf zijn schuwheid verliest door hem te voeren. Dus waarom niet een deel van het park afsluiten? „Kom met een pakket maatregelen”, houdt advocaat Bondine Kloostra van De Faunabescherming de provincie en het nationaal park voor. Zoals: verbied bezoekers dieren te voeren; verbied fotograferen van wolven; voer het aantal toezichthouders op; raad iedereen aan te schreeuwen en in de handen te klappen zodra ze een wolf zien; of sluit een deel van het park af zodat de wolf in alle rust kan leven, of zelfs het gehele park. Niesen: „Zorg dat de wolf geen mens meer tegenkomt.”

Het nationaal park zegt al heel veel te doen om conflicten tussen mens en wolf te vermijden. Het waarschuwt bezoekers voor overtreding van regels en voert een „zero tolerance beleid” tegen bezoekers die bijvoorbeeld dieren voeren en buiten de paden lopen.