De vraag is hoe Hezbollah de aanval op dit kopstuk gaat vergelden

„We willen geen oorlog, de inspanningen van de regering zijn gericht op diplomatie”, aldus de Libanese minister van Informatie Ziad Makary woensdag tijdens het regeringsoverleg in Beiroet. Toch werd deze week voor de zoveelste keer de wens een nieuwe oorlog met Israël af te wenden op de proef gesteld. De Libanese hoofdstad Beiroet is dinsdagavond opnieuw opgeschrikt door een Israëlische aanslag, dit keer op Hezbollah-kopstuk Fuad Shukr. Hij zou een belangrijke militair adviseur zijn geweest van Hezbollah-leider Hassan Nasrallah.

Bij het bombardement in een zuidelijke wijk van Beiroet door Israëlische gevechtsvliegtuigen op dinsdagavond net voor 20 uur lokale tijd, zijn zeker twee vrouwen en twee kinderen gedood, aldus de Libanese autoriteiten. Meer dan tachtig mensen, onder wie kinderen, raakten gewond.

Hezbollah kwam woensdagochtend pas met een verklaring, waarin het bevestigde dat Shukr op het moment van het bombardement in het aangevallen gebouw aanwezig was, maar laat zich vooralsnog niet uit over zijn toestand. Zowel het Israëlische leger als Libanese media die met bronnen dichtbij Hezbollah spraken, meldden echter dat de hooggeplaatste commandant van de groepering is gedood.

Terwijl bewoners in Zuid-Libanon woensdagochtend opnieuw meldingen maakten van overvliegende Israëlische gevechtsvliegtuigen, kwam ook het Libanese kabinet bij elkaar om de verder oplopende spanningen te bespreken. Premier Najib Mikati zei dat de situatie „geëscaleerd is naar een gevaarlijk niveau”, en vroeg de internationale gemeenschap „op te houden slechts toeschouwer te zijn van de overtredingen van Israël”.

Israëlische drones

Het is de tweede keer sinds de Hamas-aanslag in Israël op 7 oktober en de daaropvolgende oorlog in Gaza dat het Israëlische leger een gerichte aanslag uitvoert in hoofdstad Beiroet. Op 2 januari doodden Israëlische drones de nummer twee van Hamas, Saleh al-Aarouri, en zes andere kopstukken in de zuidelijke sjiitische wijk Dahiye, waar Hezbollah zijn machtsbasis heeft.

Sinds oktober zijn Hezbollah, Libanons grootste sjiitische gewapende groep en politieke partij, en Israël verwikkeld in steeds verder escalerende gevechten aan de landgrens. Al bijna vierhonderd Hezbollah-strijders, waaronder meerdere commandanten, zijn sindsdien in Libanon en Syrië gedood.

De vraag is nu hoe Hezbollah gaat terugslaan. De groep zou bijvoorbeeld precisiegeleide raketten kunnen afvuren op een belangrijke militaire Israëlische basis, zodat het uit te leggen is als krachtige reactie maar ook een die de situatie in het Midden-Oosten niet direct verder doet escaleren, denkt oud-journalist en Hezbollah-kenner Nicholas Blanford. Gezien de moordaanslag op Hamas’ politiek leider Ismail Haniyeh in Teheran op woensdagochtend vroeg zullen wraakacties worden afgestemd met Iran.


Lees ook

Vrees voor verdere geweldsescalatie in Midden-Oosten na moord op Hamas-leider Haniyeh in Iran

Hamas-leider Ismail Haniyeh maakt het overwinningsteken tussen Iraanse parlementariërs in Teheran, 30 juli. Vannacht werd hij gedood door een Israëlische luchtaanval.

‘As van verzet’

Met de vermeende dood van Fuad Shukr heeft de Libanese strijdgroep en belangrijkste bondgenoot in de door Iran geleide ‘As van Verzet’ opnieuw een voornaam militair leider verloren. De afgelopen maanden zijn al vaker Hezbollah-commandanten en –leiders gedood in Israëlische aanslagen. Shukr zelf volgde in 2016 toenmalig hoofd externe operaties Mustafa Badreddine op nadat hij vlakbij Damascus werd gedood. De in 2020 door de VS gedoodde Iraanse Generaal Kassem Soleimani zou verantwoordelijk zijn geweest voor die benoeming.

Fuad, die ook bekendstaat als Al-Hajj Mohsen, was lid van het eerste uur toen Hezbollah zich begin jaren 80 begon te vormen uit kleinere sjiitische verzetsbewegingen in Libanon. Volgens de Amerikanen zou hij een rol hebben gespeeld in twee zelfmoordaanslagen op Amerikaanse en Franse militairen in 1983 in Beiroet waarbij 241 Amerikaanse en 58 Franse militairen om het leven kwamen. Officieel worden de aanslagen toegeschreven aan de groepering Islamic Jihad, die wordt gezien als een voorganger van Hezbollah (‘Partij van God’).

Ook zou Fuad een belangrijke rol hebben gespeeld in de militaire campagnes van Hezbollah in de oorlog in Syrië, waarbij de groep loyalisten van president Bashar al-Assad trainde en meevocht tegen oppositiegroepen.

„De boodschap van Israël is duidelijk”, zegt Blanford. „‘Wij kunnen jullie lokaliseren en doden wanneer we maar willen’”. Hij denkt dat de wraakactie op de raketaanval in de Golanhoogten van afgelopen zaterdag, waarbij twaalf druzische kinderen omkwamen en die Israël toeschrijft aan Hezbollah, vooral de zorgen over Hezbollahs veiligheidsapparaat zal doen toenemen. „Israëls inlichtingennetwerk is een mix van technologische methoden en zeer waarschijnlijk bronnen ter plekke. Libanon gaat door een crisis, mensen zijn arm, dus het is aannemelijk dat de Israëlische inlichtingendienst hier mensen kan rekruteren.”


Lees ook

Druzen op de Golan zijn woedend op Hezbollah na de dodelijke aanval op 12 kinderen

Druzische mannen rouwen om de elfjarige Guevara Ibrahim, die zaterdag omkwam bij de aanval op Majdal Shams.

Of het verlies van – opnieuw – een hooggeplaatste militair commandant ook strategische problemen veroorzaakt voor de sjiitische groepering, betwijfelt Blanford. „Numeriek gezien is het verwaarloosbaar. En Hezbollah is een instituut met een militaire structuur, dus er staat altijd een goedopgeleide opvolger klaar.”

Ook is het de vraag of Israël zich op een gegeven moment op Hezbollah-leider Hassan Nasrallah zal gaan richten. Nasrallahs voorganger Abbas Mussa werd dan wel in 1992 geliquideerd door de Mossad, Israëls geheime dienst, maar daar kreeg het een nog sterkere leider voor terug die Hezbollah in de decennia daarna uitbouwde tot de grote speler die het vandaag de dag is, zegt Blanford. „Er is onder de Israëliërs ook een school die zegt: beter de duivel die je kent dan de duivel die je niet kent.”