De verleidelijke muzikale bonbons van de broers Jussens tegenover de salonfähige rock met modderschoenen van Hang Youth

Posted on November 1, 2024 by admin

Tussen het eerste album Alles Moet Beter (2020) en het tweede, Er Is Hoop*, is er wat veranderd bij Hang Youth. De groep rond zanger Abel van Gijlswijk, is een explosief gezelschap dat veel overhoop haalt, zowel muzikaal als in het theater, op straat, in boekvorm of op demonstraties.

Op hun debuut vielen vorm en inhoud samen: tekst en muziek klonken razend. Er waren straffe drumroffels, opgefokte gitaarakkoorden en het geluid was zo ruw alsof ze bij de buren in een oefenhok stonden. Voor polijsten was geen tijd, nummers duurden slechts een minuut, vaak niet veel langer dan het uitspreken van de titel (‘De tabaksindustrie kan de kanker krijgen’).

De 34-jarige Van Gijlswijk is inmiddels een professionele stokebrand. Hij schreeuwt, rapt (bijvoorbeeld met Sef op hun recente album IJsland) of houdt een monoloog, zoals in zijn theaterstuk Rebranding Anarchisme, en volgend jaar in toneelstuk Ja en Nee.

Onvermoeibaar, met licht verkouden stemgeluid schiet hij met hagel op de misstanden die hij ziet, zijn plat-Amsterdamse lettergrepen geselen de belastingdienst, het bedrijfsleven, rücksichtslose industriëlen en de witte cis-man in het algemeen. Daar hoort hij zelf ook bij, trouwens, geeft hij licht besmuikt toe op het nieuwe album, „Ik ben vier witte cissen met een punkgitaar”.

Die regel komt uit ‘Vanaaf’, een van de topnummers op Er Is Hoop*. Op het nieuwe album hebben de vier muzikanten tijd genomen om arrangementen en instrumentaties bij te slijpen. Onder leiding van een nieuwe producer, de muzikant Thomas Azier, werden glimmende accenten gelegd, hier en daar een galm, een extra laag bas of gewoon even niets. Muziek en zang klinken afwisselender, dynamischer, en ook netter. Maar nog steeds vurig. De punk van eerst is geëvolueerd tot salonfähige rock, zonder zijn modderschoenen uit te trekken.

De liedjes zijn langer dan vroeger, één duurt zelfs 3.19, en biedt toevallig ook een andere Hang Youth-primeur: het is een aanlokkelijk liefdeslied, ‘Geef Mij Je Liefde’.

Er zitten nog meer verrassingen in de muziek, zoals een saxofoonsolo van Candy Dulfer, in ‘Vuilnisbak’ die zwenkt en kronkelt in omhelzing met Abels zanglijn. Er zijn citaten, zoals de gitaarakkoorden die halverwege invallen in ‘Genocide’, geleend van Nirvana’s ‘Smells Like Teen Spirit’. De openingszin van ‘Vanaaf’ komt van Spinvis: „Ik ben een vrouw van veertig met een sigaret.”

Ondertussen wordt ‘straat’, als symbool voor de maatschappij, in de gaten gehouden. De imposante hoesfoto – een oud-Hollandse molen in lichterlaaie – belooft onheil. Van Gijlswijk heeft het over huisjesmelken en problemen in de zorg, in het sluipend klinkende maar onthutsende ‘Duizendjarig Witte Rijk’ .

Toch is het activisme minder letterlijk dan voorheen: de onderwerpen waarover de groep nu zingschreeuwt worden niet direct verbonden met de actualiteit zoals gebeurde op de ep Tata Steel, uit 2023, („Er worden mensen vermoord in Velsen-Noord/ ’T is even mysterieus als ongehoord”). Van Gijlswijk spreekt zich nu op algemenere manier uit over maatschappelijk kwaad. En hij beschrijft de invloed ervan op het persoonlijke gemoed: „Misschien ken je dit, dat je vel niet lekker zit.” Maar ‘er is hoop’: „Denk en wordt opnieuw verliefd/ schud je los van ideologie.”

Hester Carvalho

Jussens brengen een klein doosje zoete, muzikale bonbons

Dromerige muziek in hapklare stukjes, dat is het recept van de nieuwste release van Lucas en Arthur Jussen. Zes Franse kleurstukjes, vooral walsen en wiegeliedjes, zijn bij elkaar goed voor nog geen kwartier aan muziek. Het langste werk duurt nog geen vier minuten, het kortste anderhalf. De ep Rêve laat zich beluisteren als een klein doosje muzikale bonbons: een zoet en verleidelijk tussendoortje dat iedereen lust, maar verfijnd in elkaar is gezet door twee goed op elkaar ingespeelde meesterchocolatiers.

De smaken zijn misschien herkenbaar en het idioom is lekker toegankelijk, maar er klinkt hier geen platgespeelde muziek. „Voor Rêve zijn we op zoek gegaan naar Frans, impressionistisch repertoire van wat minder bekende componisten”, schrijven de pianobroers in hun toelichting. Namen als Charles Koechlin, Germaine Tailleferre en Benjamin Godard zie je inderdaad niet zo vaak op de concertaffiches. Reynaldo Hahn wel, maar vooruit, dat is eerder vanwege zijn liederen dan om zijn (vierhandige) pianowerk.

Met Hahns wals voor twee piano’s Décrets indolents du hasard val je meteen midden in een schemerige droom. Miniatuurtjes zijn misschien makkelijker weg te spelen dan het ‘grote’ pianorepertoire, maar je moet wel in een paar seconden een overtuigende klanksfeer oproepen. Lucas en Arthur Jussen kunnen dat: door het mooi subtiele rubato zit er altijd lucht in de frases en het pulserende volume trekt je hun droomwereld in. Een onrustige droom, kennelijk, want je kunt de pianokruk horen meekraken.

Met de intensiteit van een gordijn dat plots wordt opengetrokken, klinken de openingsseconden van Benjamin Godards Berceuse uit de opera Jocelyn, hier als bewerking voor quatre-mains. Ritselend en sprankelend is het Andantino con moto uit Koechlins Suite voor twee piano’s, de Valse lente van Tailleferre simpel maar harmonisch onderhoudend. Hoe de herfst als een koel briesje stiekem door het open raam naar binnen glipt laten de Jussens horen in Hahns Berceuse des soirs d’automne.

Het voordeel van zulk weinig gespeeld repertoire is dat Rêve niet alleen als geheel een aantrekkelijk bundeltje is, maar dat de uitvoeringen van de losse stukjes ook meteen behoren tot de beste opnames ervan. Gevoelig, kleurrijk en warm geschakeerd. De Franse klanktaal is de Jussens dan ook niet onbekend, op eerdere albums speelden ze al muziek van Poulenc, Ravel, Fauré en Saint-Saëns. Op Rêve klinkt als toetje Debussy: het golvende En bateau uit de Petite suite.

De ep is het eerste paneeltje van een muzikaal drieluik, waarvan volgend jaar de twee andere delen verschijnen. Wat daarin de rode draad vormt, is niet helemaal duidelijk (miniatuurtjes?) maar wel dat daarop muziek zal klinken van barokcomponisten en van Edvard Grieg.

Wie de Jussens nog dit jaar wil horen spelen, kan 1 december terecht in Den Haag. Volgende week keren ze terug in de serie Grote Pianisten van het Concertgebouw.

Marnix Bilderbeek

Pop
Charlot
Lost Like Alice

Met een ramvolle zaal, waar men vanuit de gang nog iets van het concert probeerde mee te pikken, had Charlot op Noorderslag begin dit jaar de hype waar elke beginnende artiest van droomt. Nu is er een prachtig debuut om die belofte na te komen: zoemende electropop tussen Robin Kester en Eefje de Visser in, met een fijnzinnige barokke inslag die aan Agnes Obel doet denken. (Peter van der Ploeg)

Dance
Two Shell
Two Shell

Brits producersduo Two Shell maakt non-stop domme grappen, zoals invallers naar interviews en optredens sturen. Dit debuut bevat veel van die knipogen, maar het is ook prachtig. Het zit stampvol mierzoete verknipte stemmetjes, struikelbeats die zo van een Londense piratenradio geript lijken, samples uit oude games. Maar alles met een melancholische ondertoon, voor zowel koptelefoons als high-tech geluidsystemen in clubs. (Ralph-Hermen Huiskamp)

pop
Wende
Vrijplaats

Op haar nieuwe ep, ter ere van haar huidige concertreeks in Carré, lijkt Wende zich in te houden. De muziek komt uitsluitend van piano, haar hoge klaterende stem leunt tegen zachtaardige akkoorden, in eigen nummers en in covers van Toon Hermans (‘Als De Liefde Niet Bestond’) en Thé Lau’s ‘Blauw’. Gemist wordt hier de navrante klank die doorgaans haar composities kleuren door tekst en instrumentatie. (Hester Carvalho)

Soul
Jake Isaac
Benjamin

De stem van de Britse Jake Isaac is als een fluwelen handschoen die zich moeiteloos schuift over de hem omringende afgeronde trompet, de gedempt klinkende piano, de ouderwets knerpende gitaar. Zijn liedjes golven richting subtiele soul en dromerige pop, met steeds een kern van kalme hunkering. (HC)

Folk
De Mannen Broeders
Sober Maal

Ze lijken misschien lichtjaren van elkaar te zijn verwijderd, maar samen zijn Colin H. van Eeckhout en Tonnie Dieleman – respectievelijk zanger van de hardste metalband van Vlaanderen (Amenra) en de zachtste folktroubadour uit Zeeland (broeder Dieleman) – méér dan de som der delen. Als duo De Mannen Broeders maken ze de meest troostende liturgie uit de Lage Landen. Draailier + banjo (+ dameskoor) = ultieme verlossing van al uw zielenpijn. Amen. (Frank Provoost)

Zinderende twaalfde editie van jazzfestival So What’s Next krijgt een rommelig slot

admin
November 3, 2024
0

Ze staan er, vooraan bij het podium, met hun neus erbovenop. Begerig bekijken ze zijn vingerzettingen, hoe de vingers bewegen over de frets. Een snaarvirtuoos als Al Di Meola, bekend om zijn indrukwekkende stijl die latin en jazz combineert met een snaarlenigheid om van te kwijlen, grossiert in devote bewonderaars. Het is smelten bij zijn snelle licks, runs, fills en verfijnde fingerpicking.

Maar niet per se deze avond. Met vier muzikanten was de Amerikaanse gitarist Al Di Meola (70), met zijn roots in jazzrock en fusion en zijn passie voor meer traditionele Argentijnse en Braziliaanse muziek, de slotact van het festival So What’s Next in Eindhoven. Iedereen wilde erbij zijn. De muzikant, die vorig jaar plots tijdens een concert in Boekarest een hartaanval kreeg en daarvan gelukkig goed herstelde, bewees deze zomer op North Sea Jazz al hoe hij terug is in vorm.

Wat een kroon had moeten zijn op een mooie gebalanceerde muziekavond van So What’s Next, werd echter een rommelige sof. Een verlaat begin door een uitgelopen soundcheck en chaotische opbouw. Dan maar een akoestische solostart door Di Meola vol bekwame nootjes zonder gevoel. En dan alsnog de zwaar verstrekte, elektrische fusionshow: helemaal uit het lood door ongebalanceerd geluid en – haast slapstick – een rondrennende tourmanager die tijdens de show nog van alles probeert te fiksen aan monitors en een kapotte laptop, met steeds gefrustreerder rakende muzikanten.

Al had ‘Ava’s Dance In The Moonlight’ van Di Meola’s nieuwe album Twentyfour nog best glans, zó wil je het niet.

**De Amerikaanse gitarist Al Di Meola** tijdens So What’s Next.

Geluidssoep

Zonde, want op die geluidssoep in de Grote Zaal na, had So What’s Next dit jaar echt veel aantrekkelijks. Alweer voor de twaalfde keer was het kleinschalige jazzfestival in het Muziekgebouw in Eindhoven. Een concertavond met twee stevige headliners (Branford Marsalis, Al Di Meola) en een mooi middensegment talent waarboven de nieuwe ster Lakecia Benjamin fonkelende. Plus nog een serie gratis zondagmiddagconcertjes in het centrum.

Het festival heeft een solide vorm gevonden. Door de stevige programmasteun van North Sea Jazz is de hoofdavond qua inhoud als een soort Brabantse mini-editie van het grote jazzfestival te ervaren. Zoals er volgende week met Rockit ook een Groningse eendaagse variant is, en Transition in Utrecht in het voorjaar het jazzseizoen alweer jaren aftrapt.

In de keurige ambiance van het Muziekgebouw heeft So What’s Next een behouden karakter. Maar pure muzikaliteit vierend tussen jazz, vintage soul en funk had de avond een goede opbouw.

De aftrap, niet het makkelijkste, was van trompettist Teus Nobel en saxofonist Sam Newbould. Die lieten zich met direct bevlogen spel in elk hun eigen zaaltje niet uit het veld slaan door arriverend rumoerig publiek. Newbould, op het stroefste podium in de open foyer, kon zelfs even verleiden tot meezingen.

Woelige toestanden

Hoewel het hoofdinstrument bij de in totaal negen optredens de saxofoon was (Branford Marsalis, Lakecia Benjamin, Hans Dulfer en Sam Newbould), werden gaandeweg in alle optredens andere overeenkomsten zichtbaar. Best wat artiesten refereerden aan de woelige toestanden in de wereld. „Het is een koude, koude wereld”, zong Michelle David in de gloedvolle vintage soulshow met haar True-tones. En ook haar soulballad was een vurige wens: „Will we have peace?”

En ook Lakecia Benjamin maakte zich zorgen. Uit veel van haar nummers spreekt urgentie. „En over een paar dagen weten we of Amerika crazy is”, refereerde ze aan de verkiezingen.

Met haar zinderende podiumpresénce, steeds weer het publiek aansprekend, bracht ze een razende set. Ze had haast, wat haar raps niet ten goede kwam, maar de noten op haar sax waren vuurballen.

Saxofonist **Lakecia Benjamin** tijdens haar spectaculaire optreden op So What’s Next.

Huzarenstukje

Haar huzarenstukje was ‘My Favourite Things’ van John Coltrane. Riemen vast, waarschuwde ze. Om met hoge lange trillers, een eindeloze exercitie op de stroom straffe roffels van haar piepjonge drummer, het publiek volledig in te pakken. Toen de vlammen uit de beker van haar sax sloegen, viel ze leuk en overdreven op haar knieën.

Je eigen geluid vinden, van copycat naar maatgever, alle jazzmuzikanten moeten erdoorheen. Maatgevend saxofonist Branford Marsalis, oudste zoon van de muzikale Marsalis-familie, heeft het allemaal allang achter de rug en zette zonder theater het krachtigste op So What’s Next neer. Met zijn vaste kwartet was er na wat onderlinge geintjes geen tijd te verliezen voor een goede, elegante set die in alles autoriteit uitstraalde.

Hem eens in de zoveel tijd horen, op tenor of sopraan, is altijd een genoegen. Rake noten, solide spel en een natuurlijke uitstraling die past bij jazz in eredivisie. In een zaal waarin je een speld kon horen vallen kwam bloedmooi geïnspireerd samenspel zonder automatische piloot of publiekspleasers. Of nou ja, eentje dan, de standard ‘On the Sunny Side of The Street’. Lekker breed uitgesponnen, met een lyrische sopraan bij het slepende ritme van drummer Justin Faulkner en diens vettige lachjes van geluk.

Literatuur als mythische ontsnapping aan de dystopische realiteit op Crossing Border

admin
November 3, 2024
0

Het was voor trouwe bezoekers wel even wennen. De verschillende podia van literatuur- en muziekfestival Crossing Border waren, anders dan vorig jaar, afgelopen vrijdagavond niet verspreid door het centrum van Den Haag, maar geconcentreerd in de Koninklijke Schouwburg in die stad.

Niet alleen was de stad daardoor minder deelgenoot, ook Crossing Border zelf voelde erdoor als een iets meer individuele ervaring. Anders, wel met voordelen: een goede garderobe, vrijwel niets hoeven missen omdat het volgende optreden slechts twee trappen weg kon zijn, een sfeer vol van literair gegons. En het bood de bezoekers de mogelijkheid zich te bezinnen op de betekenis van literatuur in een wereld waar we zelf zo weinig grip op hebben.

De muzikale programmering trapte dit jaar af met de Amerikaanse componist en zangeres Sheherazaad. Zij creëerde met haar nummers een hypnotiserende synthese tussen folk en pop. De keelklanken uit het Hindi en Urdi pasten perfect bij het snerpen van de cello en kamancheh [Een Armeens strijkinstrument, red.]. Het publiek zat wat onwennig op de schouwburgstoelen, niet zeker wanneer het applaus mocht worden ingezet. Het donker van de zaal en de comfortabele stoelen bleken voor veel bezoekers de ultieme gelegenheid om met de zaklampfunctie van hun telefoon ondertussen vast het blokkenschema te bestuderen. Gelukkig ging Sheherazaad volledig op in de muziek; haar gezicht ging half schuil achter haar lange haren, haar lichaam kronkelde ritmisch met haar stemgeluid mee. Het nummer ‘Lejah’, over de manier waarop dialecten verhalen vertellen over ontheemding en verloren wortels, bleek de perfecte inleiding voor de rest van het festival.

Realiteit en dystopie

Even later, in dezelfde zaal, was duidelijk te merken dat schrijver Paul Lynch er sinds het winnen van de Booker Prize vorig jaar al tussen de 250 en 300 interviews en „an obcene amount of travel” op had zitten. Hij sprak vlot, wist de gelaagdheid van zijn roman Het lied van de profeet – dat zich afspeelt in een fictief, totalitair Ierland en werd geïnspireerd op de onverschillige omgang met vluchtelingen in het westen – bijna vanzelfsprekend te koppelen aan het dagelijkse leven. Dat maakte het extra indrukwekkend dat journalist Anna Luyten eerder gesprekspartner dan interviewer was, zonder het om haar te laten draaien. Ze leek Lynch’ boek te hebben doorgrond, en voelde precies aan wanneer ze de ondertussen getrainde duider moest bevragen, of juist laten floreren. En hoewel Lynch de zaal vaak liet grinniken, of ronduit lachen, was zijn boodschap niet vermakelijk of troostend.

Want, zo stelde Lynch, de realiteit komt ná de dystopie. We zijn als mensen niet in staat om verschrikkelijke beelden uit bijvoorbeeld Gaza, Oekraïne en Soedan te verwerken, dat zou ons vernietigen. En omdat we er geen verbinding mee kunnen maken, kunnen we hen die het meeste lijden niet als gelijken zien; ze worden objecten. Volgens hem is fictie de enige manier om die dehumanisering tegen te gaan: „Fictie kan je van sympathie naar empathie brengen. Dat is een van de grote krachten van fictie.”

Schrijver Safae el Khannoussi (1994), die eerder dit jaar met haar denderende debuut Oroppa de Nederlandse letteren kwam binnenstormen, wilde in haar roman een podium geven aan verhalen die veelal geen onderdeel zijn geworden van het culturele archief van Nederland. Ze benadrukte dat de migratieachtergrond van haar personages niet per se is wat ze met elkaar gemeen hebben. Het zijn volgens haar stuk voor stuk voorbeelden van perspectieven die wegglippen in onze maatschappij, perspectieven die we uit het oog verliezen.

Hiaten in de verbeelding

Zulke hiaten in de Europese collectieve verbeelding stonden ook centraal tijdens het dagprogramma op zaterdag, dat zich met locaties als Theater PePijn en Border Kitchen wel over de stad had verspreid. In het Mauritshuis sprak NRC-redacteur Michel Krielaars met de Kroatische schrijver Slobodan Šnajder. De auteur, die bij het grote publiek bekend werd dankzij zijn roman De reparatie van de wereld, had een duidelijke boodschap: het denken in nationalisme, in geworteld zijn, is de vloek van deze tijd.

Volgens auteur Sana Valiulina zit er iets universeels in het zwijgen over en het wegstoppen van gruwelijkheden. In haar nieuwe boek Waar alle wegen ophouden volgt ze haar vader, die als landverrader tien jaar lang in de Goelag verdween. Schrijver Lisa Weeda, die Valiulina interviewde, legde een mooi verband met de Nederlandse herinneringscultuur over de Tweede Wereldoorlog, door af en toe welgemeende vragen aan het publiek te stellen. „Weet u wat de Goelag was? Of order 270?” Het bleef stil.

Ook op de tweede festivalavond bleek de muzikale programmering een ode aan de mondelinge vertelling; een herinnering aan gesproken taal als de ultieme vorm van verbinding. June Mcdoom speelde haar nummers vol folk, jazz en soul in Heartbeat Hotel. In het gedimde licht kwamen steeds meer mensen binnengeslopen, hopend op een stoeltje, vaak genoegen nemend met de vloer. Haar intieme nummers voelden als de titelsong van deze editie van Crossing Border: „I’m searching to find”.

Na aangekondigde klimaatactie van Extinction Rebellion blijft Rijksmuseum dicht tijdens de Museumnacht

admin
November 1, 2024
0

1Waarom richt klimaatactiegroep Extinction Rebellion haar pijlen op het Rijksmuseum?

Woensdag kondigde de klimaatactiegroep Extinction Rebellion (XR) aan een actie tegen het Rijksmuseum te ondernemen tijdens de Amsterdamse Museumnacht, die plaatsvindt op 2 november. Ongeveer 45 activisten zouden er een „disruptieve actie” uitvoeren. De klimaatactiegroep wil dat er een einde komt aan de financiële steun van sponsor ING aan het Rijksmuseum.

Daarop liet het Rijksmuseum donderdag weten de deuren gesloten te houden op Museumnacht: „Gezien deze bedreiging is het Rijksmuseum genoodzaakt, voor de veiligheid van publiek, medewerkers en kunst, de deuren gesloten te houden tijdens Museumnacht.” Van verder commentaar op de actie, maatregelen of de financiële steun van ING onthoudt het museum zich vrijdag.

Het probleem, volgens XR, is dat de bank in fossiele brandstoffen investeert en daarmee de klimaatcrisis verergert. „Dat het Rijksmuseum geld aanneemt van ING staat haaks op hun missie, namelijk het conserveren van kunst voor toekomstige generaties”, aldus de organisatie in een statement vrijdagmiddag.

Om die missie uit te dragen heeft XR al verschillende acties uitgevoerd. In september blokkeerden activisten de ingang van het Rijksmuseum, 33 mensen werden bij de actie gearresteerd. De groep heeft het ook met ludiekere acties geprobeerd: in maart, bijvoorbeeld, opende XR een tentoonstelling op het museumplein, waarbij Rijksmuseumdirecteur Taco Dibbits werd uitgenodigd om symbolisch de banden met ING „door te knippen”. Hij kwam niet.

2Waarom richten klimaatactivisten zich op kunst?

De afgelopen jaren zijn meesterwerken in musea relatief veel met soep en lijm in aanraking gekomen. Klimaatactivisten gebruiken de culturele status van schilderijen als podium voor hun boodschap. De Belgische klimaatactivist Wouter Mouton, die zich in 2022 vastlijmde aan Vermeers Meisje met de parel in het Mauritshuis, zei daarover eerder tegen NRC: „Kijk naar de schilderijen die doelwit zijn geweest: De Schreeuw van Munch, de Primavera van Botticelli, Van Goghs, Monets. Dat garandeert aandacht die je op een andere manier minder snel krijgt.”

Soms wordt de financiële waarde van een schilderij gebruikt om het publiek een spiegel voor te houden. Twee activisten van de Duitse actiegroep Letzte Generation plakten zich vast aan een Monet met de tekst: „Dit schilderij zal niets waard zijn als we met elkaar moeten vechten voor ons eten.”

De aangekondigde actie van Extinction Rebellion op Museumnacht valt in een andere categorie: kritiek op hoe musea al dan niet een voorbeeldrol vervullen in het tegengaan van klimaatverandering. De activisten van Extinction Rebellion zijn niet tégen kunst, ook niet tégen het Rijksmuseum, laten ze vrijdag weten. De activisten vinden dat het museum door het aanvaarden van het sponsorgeld „ING de gelegenheid geeft zijn fossiele financieringsbeleid te artwashen”.

3Hoe bereiden musea zich voor op acties bij Museumnacht?

Onverwachts zal het niet zijn, evenmin de eerste keer. Vorige Amsterdamse Museumnacht nog gooide de actiegroep Workers for Palestine rode verf op musea aan het Amsterdamse Museumplein. Die actie was gericht „tegen het gebrek aan erkenning van de genocide in Gaza”.

Musea hebben altijd, ook voor reguliere openingsdagen, plannen klaarliggen voor calamiteiten. Zoiets volledig voorkomen is moeilijk, maar wat musea wel doen om dergelijke incidenten te voorkomen: ze geven liever niet teveel prijs. Het Stedelijk Museum Amsterdam laat weten de „ontwikkelingen nauwlettend in de gaten te houden”, maar kan verder geen uitspraken doen over de veiligheidsprotocollen.

De organisatie van de Amsterdamse Museumnacht laat weten dat de ruim zeventig deelnemende locaties een gedeeld draaiboek hebben liggen, een plan voor „onvoorziene gebeurtenissen (calamiteiten)”. Op elke locatie zijn de omstandigheden weer anders, en dus heeft elke organisatie ook individuele draaiboeken.

Mocht zich een incident voordoen, dan staan de locaties via de koepelorganisatie van de feestnacht met elkaar in contact.

4Hebben de protesten tegen ‘vervuilende sponsoren’ weleens succes?

Het Rijksmuseum is lang niet de enige culturele instelling die ter verantwoording wordt geroepen door klimaatactivisten. Onlangs werd, bijvoorbeeld, in het Groninger Museum nog een geluidsactie gevoerd door Fossil Free Culture tegen de financiële ondersteuning van GasTerra en de Gasunie. „Wij houden veel van het Groninger Museum, maar het doet pijn om daar het logo te zien van een bedrijf dat alles kapotmaakt”, lieten de activisten Trouw weten. Extinction Rebellion Drenthe voerde in 2022 actie tegen de NAM als sponsor van het Drents Museum.

Het Eye Filmmuseum in Amsterdam maakte in februari bekend afscheid te nemen van KLM als sponsor. Klimaatactivisten van Fossielvrij NL, Extinction Rebellion en Reclame Fossielvrij waren blij met het besluit en hadden daar in demonstraties toe aangezet. Volgens directeur Bregtje van der Haak was de sponsoring al voor die protesten onderwerp van gesprek binnen Eye: „Mijn overtuiging is dat wij een krachtiger museum zijn als we leven naar onze eigen waarden”, zei ze tegen NRC.

XR laat vrijdag weten met acties tegen het Rijksmuseum door te gaan tot het museum de band met sponsor ING opzegt.