Ooit was hij ‘Never Trumper’, maar nu is hij de rechterhand van de Amerikaanse president: JD Vance. Correspondent Emilie van Outeren dook in de opvallende transformaties die Vance doormaakte, en hoe die hem uiteindelijk leidden naar de machtige positie van vicepresident.
Luister ook:
Heb je vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze redactie [email protected].
Amélie K. komt dinsdag als een van de laatsten de rechtbank van Parijs binnen, waar uitspraak gedaan wordt tegen de Franse steracteur Gérard Depardieu (76) die K. en een andere vrouw beschuldigen van aanranding. Amélie K. – een elegante parisienne van in de vijftig – gaat naast haar advocaat zitten op een wit bankje, haar blonde haar rust op haar schouders, ze kijkt strak vooruit. Depardieu en de tweede aanklaagster zijn niet aanwezig.
Terwijl de rechter voorleest, kijkt K. geconcentreerd naar zijn gezicht. Soms knikt ze voorzichtig. Als ze het woord coupable (schuldig) hoort, raakt ze haar advocaat even aan. Aan het einde van de drie kwartier durende uitspraak loopt K. zichtbaar opgelucht de rechtszaal uit. Alle feiten zijn „perfect bewezen” verklaard. Depardieu is veroordeeld tot een voorwaardelijke gevangenisstraf van 18 maanden. De acteur mag zich bovendien twee jaar niet verkiesbaar stellen en wordt opgenomen in een database voor zedendelinquenten.
Lees ook
Lees ook: Als Depardieu begint te praten bij zijn proces wegens seksueel wangedrag, verkruimelt zijn stevige uiterlijk
Depardieu verdwijnt niet achter de tralies – zijn gevorderde leeftijd en gezondheidsproblemen zijn meegenomen in de strafmaat – maar deze uitspraak zal niet snel vergeten worden. Het is voor het eerst dat in Frankrijk een acteur met sterrenstatus wordt veroordeeld voor seksueel geweld. Een sterrenstatus die hem volgens veel collega’s uit de filmwereld lang beschermde: al decennialang gaan er verhalen rond over seksueel overschrijdend gedrag van Depardieu, maar klachten werden altijd weggewuifd.
En de uitspraak is maar een begin. Er komt een hoger beroep, zo kondigde Depardieus advocaat dinsdag aan. En naar verwachting komt er ook een rechtszaak over de aanklachten van actrice Charlotte Arnould. Zij beschuldigt Depardieu ervan haar tweemaal te hebben verkracht in 2018 – volgens Depardieu vond de seks met wederzijdse instemming plaats. Zij was toen 22, een beginnend actrice, een dochter van een familievriend van Depardieu. Hij was 70 en het monstre sacré van de Franse filmwereld.
‘Secundair slachtofferschap’
De dinsdag afgeronde zaak draaide om aanrandingen op en rondom de set van Les Volets verts (2022). Volgens de rechter is bewezen dat Depardieu de nu 54-jarige decorontwerpster Amélie K. op de set heeft vastgeklemd tussen zijn benen en haar vervolgens aanraakte op haar schaamstreek, billen en borsten. Onderwijl zou hij dingen hebben gezegd als „raak mijn dikke parasol aan, ik ga hem in je kut steken” – een verwijzing naar een eerder gesprek over parasols. Ook is bewezen verklaard dat Depardieu de 34-jarige regieassistente Sarah (een pseudoniem), die hem destijds begeleidde van zijn loge naar de set, driemaal op haar billen en borsten heeft betast.
Depardieu heeft de aanklachten altijd ontkend, maar was verre van consistent. Zo zei de acteur aanvankelijk dat hij K. niet had aangeraakt, terwijl hij later stelde haar „bij de heupen” te hebben vastgepakt „om niet om te vallen”. „Deze uitleg is weinig overtuigend”, zegt de rechter. „Het was niet nodig om heupen vast te grijpen, want meneer Depardieu was gezeten op een krukje.” Over Sarah stelde Depardieu dat hij haar niet herkende, terwijl zij vele dagen samen hadden gewerkt en hij zelf een andere assistent had gevraagd omdat zij „een verklikster” was toen ze had geklaagd over zijn wangedrag.
De rechter neemt Depardieu ook de wat agressieve houding van zijn advocaat Jérémie Assous in de rechtbank kwalijk. Hij noemde de slachtoffers abject, dom, zei dat zij „een vervelende stem hadden” en dat niemand hen gelooft. De rechter noemde de uitspraken „buitensporig en vernederend” en verplichtte Depardieu duizenden euro’s schadevergoeding te betalen vanwege „secundair slachtofferschap”.
Lees ook
Lees ook: De bekendste acteur van Frankrijk blijft het straatschoffie uit Châteauroux – maar de kritiek klinkt steeds luider
Botsende wereldbeelden
Sowieso botsten wereldbeelden de afgelopen maanden vaak in de rechtbank van Parijs. Claude Vincent en Carine Durrieu-Diebolt, de advocaten van de slachtoffers, spraken Depardieu aan op zijn macho-gedrag. Ze werden woedend als hij hen aansprak met ‘jongedame’, gebruikten termen als „seksueel geweld” en trokken bredere conclusies over in de Franse maatschappij ingebed seksisme. Ze voelden zich gesteund door feministische activisten die zich geregeld voor de rechtbank verzamelden.
Assous en Depardieu schilderden de slachtoffers en hun advocaten juist af als geldbelust of zwak. Advocaat Assous riep de verdediging eens toe: „Leugenaars, hystériques, ga huilen!”. Hij onderstreepte dat Depardieu „geen Guy Georges” (een massamoordenaar) is en hun ervaringen dus „relatief” waren. Depardieu zelf zei dat hij „uit een ander tijdperk komt”. Een tijdperk „waarin vrouwen geen aangifte deden en niet praatten”, vulden de advocaten van de slachtoffers aan.
Met tranen in de ogen nam NSC-oprichter Pieter Omtzigt dinsdag tijdens een persmoment afscheid van de Haagse politiek, na ruim twee decennia. Omtzigt, voorheen CDA-Kamerlid, heeft in die tijd „erg veel bereikt”, zei hij, met name het aan het licht brengen van het Toeslagenschandaal.
Graag had Omtzigt zijn termijn afgemaakt, maar dat ging volgens hem niet meer. Het moment van afscheid vond hij pijnlijk, nu NSC als coalitiepartij met bewindspersonen in het landsbestuur zit. Nicolien van Vroonhoven, die al een tijd het fractievoorzitterschap met Omtzigt deelde, heeft dat nu helemaal overgenomen.
Omtzigt maakte vrijdag 18 april, Goede Vrijdag, bekend na 21 jaar zijn Kamerzetel op te geven vanwege aanhoudende overbelasting. Vorige zomer had hij de politiek ook al tijdelijk verlaten vanwege een burn-out. Volgens de oud-politicus was die onder meer te wijten dat hij persoonlijk veel media-aandacht kreeg.
Ook heeft het „giftige politieke klimaat” bijgedragen aan Omtzigts vertrek. Daarbij refereerde hij ook aan de coalitiepartners van NSC – te weten PVV, VVD en BBB – die onder meer te veel naar de pers zouden lekken. Afgelopen periode liet hij het contact met coalitiegenoten over aan Van Vroonhoven. Maar, zei hij ook, de samenwerking met de PVV was niet de directe aanleiding voor zijn vertrek.
‘Ontpieteren’
Binnen NSC ontstond afgelopen periode steeds meer onrust over Omtzigt rol als partijleider. NSC’ers vonden dat de partij moest ‘ontpieteren’.
Omtzigt wilde na vragen van de pers niet zeggen of hij permanent vertrekt uit de politiek. „Ik heb geen idee wat er in de toekomst voor me ligt”, zei hij. Een verdere politieke carrière wilde hij niet uitsluiten, omdat hij 51 jaar is en dus nog lang niet de pensioenleeftijd zal bereiken.
Verder zei hij het te gaan missen dat hij zich niet meer „overal tegenaan kan bemoeien”. Dinsdagmiddag volgt het officiële afscheid van Omtzigt in de plenaire zaal van de Tweede Kamer.
Lees ook
Het vertrek van Pieter Omtzigt is onverwacht maar ook onvermijdelijk
De Duitse minister van Binnenlandse zaken Alexander Dobrindt heeft de extreemrechtse vereniging Koninkrijk Duitsland verboden. Dat meldt het ministerie dinsdag. De organisatie, onderdeel van de bredere extreemrechtse Reichsbürger-beweging, mag geen enkele activiteit meer uitvoeren. Daarnaast zijn vier prominente leden gearresteerd en meerdere bezittingen geconfisqueerd.
Volgens Dobrindt vormt de groep „een tegenstaat”, die de orde voortdurend zou ondermijnen en schuldig zou zijn aan het opzetten van criminele geldstromen. Daarnaast zou de extreemrechtse groep antisemitische complottheorieën aanhangen. „We treden resoluut op tegen degenen die onze vrije democratische orde aanvallen”, aldus Dobrindt in een verklaring.
Vanaf de vroege ochtend waren er in zeven deelstaten meerdere invallen in panden en woningen van groep. Onder meer de zelfbenoemde ‘Koning’ van de beweging, Peter Fitzek, is gearresteerd. De aangehouden leden worden dinsdag en woensdag voorgeleid.
Lees ook
Reichsbürger-groep: fantasten of terroristen, vraagt Duitsland zich af
Wetteloos
Aanhangers van de Reichsbürger–bewegingstreven naar een Duitsland zoals vóór de Eerste Wereldoorlog. Volgens de beweging vormt het democratische Duitsland van nu geen soevereine staat, maar is het een constructie die de Duitsers is opgedrongen door de geallieerden.
Doordat zij de Bondsrepubliek niet erkennen, beschouwen zij de wetten in Duitsland niet als bindend. Als gevolg hiervan weigeren Reichsbürger belasting te betalen, autoriteit van de politie te erkennen of in sommige gevallen hun kinderen naar school te brengen.
In 2022 werden 25 leden van de Reichsbürger-beweging opgepakt voor betrokkenheid bij het plannen van een staatsgreep. Toentertijd schatten Duitse inlichtingendiensten het aantal aanhangers op ongeveer 23.000 mensen. Van alle organisaties die voortkomen uit deze beweging is het Koninkrijk Duitsland, in 2012 in Wittenberg opgericht, met zesduizend volgelingen de grootste.
