N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.
Tv-recensie Uitgerekend na een week vol commotie over NOS Studio Sport werd in Verborgen verleden het doopceel gelicht van Dione de Graaff, die éne vrouw die er sinds jaar en dag werkt. Toeval natuurlijk, maar toch een saillant toeval.
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data98306636-983a7d.jpg)
Het zál toch niet… Verborgen verleden, op zaterdagavond bij de NTR, met in de hoofdrol: sportverslaggever Dione de Graaff (53). Presentator van schaatsen, tennis en Formule1. Een van de vaste gezichten van NOS Studio Sport, de redactie waar ze op haar 26ste als stagiaire begon, en daarna bleef. Zij wel.
Na een week vol commotie over de apenrots bij het televisieprogramma waar – volgens de bronnen van de Volkskrant – jarenlang mannen bepaalden wie er een fijne werkweek had en wie niet en waar de grenzen van het betamelijke dikwijls zouden zijn overschreden – in die week werd uitgerekend het doopceel gelicht van die ene vrouw die er sinds jaar en dag werkt. Toeval natuurlijk – Verborgen verleden wordt lang van te voren opgenomen, gemonteerd en geprogrammeerd – maar toch een saillant toeval.
Voor zover ik het kan nagaan is het verleden van Dione de Graaff onbesproken. Ja, er zijn jaren geweest, waarin ze mee-lachte met de meerderheid. Vorig jaar zomer – nog ver voor het vernietigende Volkskrant-artikel over de sfeer ter redactie – vertelde ze NRC dat ze wel uitgelachen was. Nu zei ze het wanneer ze iets niet grappig (meer) vond en nam ze het op voor wie dat niet kon of durfde. Het maakte toch nieuwsgierig of iets van haar eigenschappen terug kwamen in haar familielijn. Er kwam een voorvader voorbij die Derksen heette – dat hou ik ook maar even op toeval. Via haar vaders oma’s kwamen we uit in Den Haag en nog verder terug in Utrecht, waar haar familieleden in een armzalig huisje in een smal, stinkend steegje keihard werkten (als knecht), maar daarmee hun gezin niet konden onderhouden. Daar kon ze wel wat mee, zei Dione de Graaff. Die sfeer van „armoede, arbeiders en hard werken” voelde vertrouwd.
Diezelfde familieleden verkasten in de loop van de 19de eeuw naar Willemsoord, naar de kolonie van de maatschappij van weldadigheid. Armlastige stedelingen werden daar ‘heropgevoed’. Volgens de historicus die haar in de voormalige kolonie rondleidde moest ze het zien als een soort reïntegratietraject. Na een jaar of tien, twintig keerden de families met een ‘verbeterde levenshouding’ terug in de maatschappij. Ook dat voelde heel logisch, vond De Graaff. Heel hard werken om jezelf uit een penibele situatie te bevrijden.
Nog verder in de familiegeschiedenis kwam ze een patriot tegen, die zich kranig tegen de Oranjes weerde. In een kerkje op Terschelling bleken drie voorvaders na elkaar predikant. Eén schreef en verzamelde ook boeken – een Duits reiziger noteert daarover in zijn dagboek dat de predikant „een onaantrekkelijke man met kromme benen” was, maar met een „aantrekkelijke bibliotheek”. Het zal je gezegd worden, meesmuilde Dione de Graaff. Zo bot en op de man.
Sappig ja, maar geen druppel #MeToo
Tom Egbers (65), ook presentator van NOS Studio Sport hoopte dat hij niet de man was die werd beschreven in het Volkskrant-artikel over het tv-programma. Hij had zelf presentator Khalid Kasem gebeld om zijn kant van het verhaal – live – bij Khalid&Sophie te komen doen. Vrijdagavond deed hij dat. Wat er in de krant geschreven stond, ontkende hij niet. Ja, er was een verhouding, intens en drie jaar lang, en de nasleep daarvan heeft hij, erkende hij, niet goed aangepakt. Hij erkende de kazerne-achtige cultuur ter redactie, die voor nieuwkomers „best pittig” was, en dat bedoelde hij als eufemisme. Hij was of deed niet boos of verongelijkt – hij had zichzelf bij elkaar geraapt, maar dat verhulde niet wat hij was, een gebroken man. Halverwege de details die hij de kijkers verstrekken moest over zijn huwelijk, zijn overspel en de gène daarover, bekroop me het gevoel dat zijn ‘casus’ misschien het smakelijkste, rijpste, makkelijkst te plukken fruit was daar op de redactie. Levert superveel sap op, maar het bevat geen druppeltje #MeToo.
