De top-3 van de peilingen gaat de strijd aan bij RTL

Bestaanszekerheid voor wie?

Bij het eerste thema, bestaanszekerheid, blijkt direct weer hoe breed dit begrip is. Frans Timmermans (GroenLinks-PvdA) legt de focus op de laagste inkomens, door vooral het belang van een hoger minimumloon te benadrukken. Dilan Yesilgöz (VVD) praat liever over „die hele grote groep Nederlanders met middeninkomens”. „Mensen met goede banen, doodgewone inkomens die niet zeker zijn of ze het einde van de maand wel halen.”

Omtzigt en Yesilgöz zijn sceptisch over het minimumloon

Timmermans noemt een specifiek bedrag als voorstel om het minimumloon te verhogen: 16 euro per jaar. Het minimumloon gaat door recente plannen uit de Tweede Kamer al omhooog naar 13,27 euro vanaf 1 januari 2024. Omtzigt waakt voor zo’n verhoging, in zijn programma dringt hij aan op een „adequate” verhoging. Yesilgöz is ook voor een verhoging, zo staat dat ook in het programma, maar is duidelijk het meest op haar hoede, ze waarschuwt voor de gevolgen voor het bedrijfsleven.

Strategie of niet? Omtzigt zegt nog altijd te twijfelen over premierschap

Is het strategie van Omtzigt, of niet? Bij het begin van het RTL-debat wil de lijsttrekker van Nieuw Sociaal Contract opnieuw nog niet zeggen of hij premier wil worden. „Ik had niet verwacht dat ik hier zou staan”, zegt Omtzigt, die pas een paar maanden geleden het besluit nam over zijn nieuwe partij. Omtzigt zegt nog „te twijfelen in welke positie ik mijn agenda het beste kan uitvoeren”. Hij bedoelt: dat kan als premier, maar misschien ook als fractievoorzitter in de Tweede Kamer. Omtzigt ontkent dat het strategie van hem is om nu nog geen duidelijkheid te geven aan de kiezer. „Waar ik die uitvoer is van ondergeschikt belang, vandaag krijgt u daarop geen antwoord.”

De vraag die blijft hangen: geeft Omtzigt die duidelijkheid nog wel vóór 22 november? Dat blijft spannend.

Hé, Timmermans heeft een das

Frans Timmermans draagt een das. Tot nu toe viel hij juist op door met een overhemd zonder das te verschijnen, informeel. Maar hij wil zijn statuur als kandidaat-premier toch wat meer benadrukken, zie je nu.

Geen glaasjes water op de tafel

Eerst Frans Timmermans (GroenLinks-PvdA), daarna Pieter Omtzigt (NSC) en als laatst VVD’er Dilan Yesilgöz. In die volgorde kwamen de lijsttrekkers, omringd door woordvoerders en campagneleiders, vanavond aan bij Felix Meritis in Amsterdam. Bij binnenkomst mochten ze eerst een kijkje nemen in de zaal waar ze het debat met elkaar aangaan.

Op de stoelen waar het publiek straks mag zitten staan de partijnamen. En daaruit blijkt: de achterbannen zitten door elkaar heen. Mochten de lijsttrekkers er overigens op hebben gerekend dat ze hun zenuwen tijdens het debat af en toe weg kunnen drinken: er mogen geen glaasjes water op de statafels waar ze achter staan. Die schijnen te wankel te zijn.

De campagneleiders en woordvoerders zijn nergens te bekennen. Die hebben nog even voor wat laatste bemoedigende woorden aan hun lijsttrekker.
https://twitter.com/LamyaeA/status/1721253158448464189?s=20

De top-3 van de peilingen gaat de strijd aan bij RTL

Welkom in dit liveblog over het eerste RTL-verkiezingsdebat, dat vanaf 21.30 uur live te zien is op RTL 4 vanuit debatcentrum Felix Meritis in Amsterdam. Precies twee weken geleden konden lijsttrekkers Dilan Yesilgöz (VVD), Pieter Omtzigt (Nieuw Sociaal Contract), Frans Timmermans (GroenLinks-PvdA) en Caroline van der Plas (BBB) al een beetje proefdraaien bij College Tour, maar het RTL-debat van vanavond is het eerste echte klassieke televisiedebat waarin de lijsttrekkers uitgebreid met elkaar in debat gaan. Van der Plas is er vanavond niet bij, de andere drie lijsttrekkers wel. RTL kiest voor dit eerste debat voor de drie grootste partijen in de peilingen omdat dit de partijen zijn die „de grootste kans hebben het voortouw te krijgen bij de komende formatie”, zei hoofdredacteur Ilse Openneer eerder.

In het debat van vanavond komen vier thema’s aan bod: klimaat, migratie, bestaanszekerheid en leiderschap. De redactie heeft gekozen voor drie grote inhoudelijke thema’s en zal de deelnemende lijsttrekkers bij het thema leiderschap op allerlei gevoelige politieke kwesties bevragen, van hun positie ten aanzien van de oorlog in Gaza tot hun ambities rond het premierschap en eventuele voorkeurscoalities. De lijsttrekkers mogen elkaar ook uitdagen voor een 1-op-1-debat over een zelfgekozen onderwerp.

Het RTL-debat van vanavond kan grote impact hebben: de campagne kabbelt nog een beetje voort en in de peilingen zijn weinig grote verschuivingen te zien. Een goed optreden, maar zeker ook een grote fout of misser, kunnen de dynamiek van de rest van de campagne gaan beïnvloeden. De coalitievorming komt vrijwel zeker vanavond opnieuw aan bod. Afgelopen vrijdag nam VVD-lijsttrekker Yesilgöz bij het Radio 1-debat op een opvallende manier afstand van de PVV, terwijl ze de partij van Geert Wilders toen ze net lijsttrekker werd juist niet meer wilde uitsluiten als regeringspartner. Maar vrijdag zei Yesilgöz dat ze met het programma van Wilders „helemaal niks” heeft. Wilders mag volgende week bij het tweede RTL-debat meedoen, maar vanavond niet en daar is hij boos over, twitterde hij zondag nog:

https://twitter.com/geertwilderspvv/status/1721075820842672421
Lees ook: ‘Kiezers weten niet waar ze aan toe zijn’