De tijd van gratis bier moet nu voorbij zijn

Posted on by admin

Is de tijd van gratis bier beloven nu voorbij? Stoppen politieke partijen nu met moeilijke vraagstukken voor zich uit schuiven? Komen de koppen uit het zand om die wijsheid van oud-premier Willem Drees recht in het gezicht te kijken: niet alles kan en zeker niet alles tegelijk?

Of gaat ook een nieuwe coalitie vrolijk door met cadeautjes uitdelen en beloven dat alles wél tegelijk kan: gratis kinderopvang, meer woningen bouwen, goedkopere zorg, een snelle verzwaring van het stroomnet, meer defensie, betere natuur. Echt, zónder dat ook maar één sector hoeft in te schikken of één Nederlander het voelt in de portemonnee.

Nee toch?

Ongeveer elk Nederlands en internationaal adviesorgaan heeft het al gezegd: het gevallen kabinet was vooral bezig met de koopkracht en de belastingdruk voor bedrijven in het hier en nu, maar investeerde te weinig in ‘later’.

Zo hol je langzaam de grote veerkracht van de Nederlandse economie uit. Bedrijven investeren minder in een land dat overduidelijke problemen niet oplost, zoals de hoge uitstoot van stikstof. We zitten in een verdringingseconomie waarin meer ruimte voor de één minder ruimte voor de ander betekent. Nederland loopt vast in patstellingen en rechtszaken, het vermolmt en het vernieuwt minder. Dat is erg, want zo bereiden we ons onvoldoende voor op de toekomst, die waarschijnlijk minder vriendelijk is voor een open handelsland als Nederland. Landen zetten hun economie immers vaker in als wapen.

Een dikke stapel dossiers wacht al jaren op het doorhakken van knopen: de landbouw hervormen, de strijd om ruimte beslechten, de kans op een woning eerlijker maken, het belastingstelsel opschonen, het land klaarmaken voor grillig weer (natter, droger én warmer), het oerwoud aan armoedesteun toegankelijker maken, de gezondheidszorg betaalbaar en bemanbaar houden, de bedrijvigheid en consumptie klimaatvriendelijker maken, kinderen weer goed leren lezen, de beschamende omgang met arbeidsmigranten stoppen (dáár zit de grip op migratie), het stroomnet verzwaren, de regels rond werk eerlijker maken. Jongens, wat een lijst!

Natuurvergunning

Je zou verwachten dat een nieuwe coalitie en een nieuw kabinet dus wel keuzes móeten maken. Het stikstofprobleem moet toch een keer worden aangepakt, want nu houdt het bouw en bedrijvigheid tegen. Deze week nog vernietigde de rechtbank in Den Haag de natuurvergunning van Schiphol. Zo hoort het niet. De keuze wie moet inschikken of mag groeien, is een politiek gevecht dat via verkiezingen en het parlement moet worden uitgevochten. Maar omdat de politiek te weinig doet, komen zaken voor de rechter.

Je zou verwachten dat ook de veel hogere uitgaven aan defensie een nieuwe coalitie tot keuzes dwingen. Er moet waarschijnlijk tenminste 16 tot 19 miljard euro per jaar extra heen om de nieuwe afspraken tussen NAVO-landen na te komen. Dat is een immens bedrag.

Er lijkt brede consensus te zijn onder politieke partijen om meer uit te geven aan defensie. Maar over waar dat geld vandaan moet komen is geen overeenstemming. En daar zit altijd de angel. Bij de vraag wie betaalt. Rechts zal willen bezuinigen, links zal bedrijven en vermogenden zwaarder willen belasten.

Goedkope tijd

We leefden tot voor kort in een uitzonderlijk goedkope tijd. De energie was goedkoop, we gaven weinig uit aan defensie en profiteerden van de mondialisering. Maar het leven wordt duurder en je zou dus verwachten: kiezen moet. Toch betwijfelt econoom Jasper Lukkezen of dat zal gebeuren. Als directeur van de beroepsopleiding tot financieel economisch beleidsambtenaar (Bofeb) is hij een kenner van overheidsfinanciën. „Ik ben niet zo optimistisch dat er een kabinet komt dat wel problemen oplost. Er is nog veel ruimte om keuzes vooruit te schuiven.”

De tijd van gratis bier zou voorbij moeten zijn, zegt Lukkezen. „Maar er is geen acute economische of financiële dwang. Er is in de begroting nog steeds veel ruimte om domme dingen te doen. Kijk maar naar de VS!”

De komende jaren staan de overheidsfinanciën er prima voor. „Pas op de lange termijn slaat de begroting uit het lood, doordat er nu lastenverlichting wordt gegeven aan mensen en bedrijven die het niet nodig hebben. En doordat er te weinig wordt gedaan om problemen als stikstof op te lossen.”

De hogere uitgaven aan defensie hebben bovendien een minder groot effect op de begroting dan we denken, zegt Lukkezen. De NAVO spreekt waarschijnlijk af de uitgaven te verhogen van 2 naar 5 procent van het bbp „Maar daar hoeven we pas in 2032 aan te voldoen.” Bovendien mag 1,5 procent worden uitgegeven aan randvoorwaarden als weerbaarheid en infrastructuur. „Dat kan grotendeels door bestaande uitgaven een andere naam te geven.”

Nederland loopt vast in patstellingen, het vermolmt

Voor het overige bedrag zou een nieuw kabinet deels kunnen lenen, zegt Lukkezen. „En er is echt nog wel geld te vinden in de begroting. Rutte zei dat er bezuinigd moet worden op de verzorgingsstaat, maar dat klopt niet. Als je het eigen risico niet halveert, heb je bijvoorbeeld al 4,5 miljard euro per jaar aan inkomsten extra.”

De discipline om te kiezen moet dus uit politieke partijen zelf komen. Politici die veel beloven maar niet leveren – bijvoorbeeld als het gaat om de woningnood – zorgen voor onvrede. En zetten de deur wagenwijd open voor politieke partijen die floreren op het benoemen van die onvrede zonder zich ooit te branden aan moeilijke oplossingen met vervelende prijskaartjes.

Dat betekent voor serieuze partijen: geen sprookjes verkopen. Uitleggen dat keuzes consequenties hebben. Welke consequenties – meer schuld, bezuinigen of meer belasting heffen – is onderwerp van politieke strijd. Het vraagt ook wat van kiezers: dat die zich niet laten hypnotiseren. En bij mooie verhalen tijdens de aankomende verkiezingscampagne denken: als het bier gratis is, dan blief ik het niet.

Related Posts

Oranje bevestigt dat de ploeg groeiende is, al is het spel tegen Finland zeker niet vlekkeloos

Bondscoach Ronald Koeman wil „meer regelmaat” in de prestaties bij Oranje, zei hij deze week. Dus geen fases meer waarin het spel „ondermaats” is zoals het eerste kwartier tegen Hongarije in november, de eerste helft tegen Duitsland in oktober en op verschillende momenten bij het EK vorige zomer. Het goede tweeluik tegen Spanje afgelopen maart, moest een nieuwe „standaard” zetten: constanter op een hoger niveau.

Zaterdagavond in het Olympisch Stadion in Helsinki bevestigde Oranje dat het groeiende is na twee wisselvallige jaren. In een gedecideerd optreden versloeg het Finland met 0-2 in het eerste duel in de kwalificatie voor het WK van 2026 in de Verenigde Staten, Canada en Mexico.

Oranje was zeker niet vlekkeloos. Maar ondanks slordigheden en mindere fases, controleerde het de wedstrijd en gaf het weinig weg. Daar waar het in de afgelopen jaren regelmatig meer moeite had met het veldspel tegen vergelijkbare, stugge ploegen als Finland, 69ste op de FIFA-ranglijst.

Oranje-middenvelder Frenkie de Jong draait weg bij Kaan Kairinen.

Foto Maurice van Steen / ANP

Overtuigend

Oranje, dat vaak snel op achterstand komt, opent nu juist overtuigend. Het neemt initiatief, speelt met veel variatie, beweging en enkele positiewisselingen. En dat alles in een behoorlijk tempo, aan het eind van een lang seizoen. Ander pluspunt: in de opbouw wordt ‘direct’ gespeeld, door meteen het middenveld met Frenkie de Jong en Ryan Gravenberch in te spelen. Daar, in de machinekamer van Oranje, vinden ze elkaar makkelijk.

Finland wordt agressief afgejaagd en moet ver terug – de inleiding op de openingsgoal. Kaan Kairinen probeert de bal met zijn borst terug te leggen, maar die valt in niemandsland tussen defensie en keeper. Spits Memphis Depay reageert alert en schiet raak, na zes minuten. Zijn 48ste interlandgoal, in het stadion waar topscorer aller tijden Robin van Persie zijn eerste van vijftig Oranje-doelpunten maakte.

Oranje-spits Memphis Depay na zijn 48ste interlanddoelpunt. Foto Maurice van Steen / ANP

Oranje domineert, krijgt goede kansen. Bijna scoort rechtsbuiten Jeremie Frimpong uit een fijne indraaiende voorzet van Cody Gakpo, vanaf links met rechts gegeven, maar doelman Lukas Hradecky redt op de lijn. Even later, in de 23ste minuut, geeft Gakpo opnieuw zo’n gevoelige bal die Dumfries beheerst en tegelijkertijd snoeihard en hoog binnenschiet: 0-2.

Foutjes

Die goede fase duurde slechts een half uur. Foutjes zijn zichtbaar bij centrale verdediger Jan Paul van Hecke, die enkele keren de bal verspeelt en zo in de problemen komt. Ook krijgt hij een gele kaart na onbesuisd inkomen op Joel Pohjanpalo. In de rust wordt de Zeeuw, die zich in zijn eerste vier interlands manifesteerde als compagnon van aanvoerder Virgil van Dijk, gewisseld voor Stefan de Vrij.

Die wisselvalligheid is bij meer spelers te zien. Er is soms onnodig balverlies in de opbouw. En de pressing op Finland verloopt gaandeweg minder dwingend. „We hadden er niet echt druk meer op”, zegt Koeman bij de NOS. „We gingen minder lopen.”

Afgelopen week benadrukte hij dat het spel zonder bal steeds belangrijker wordt in het moderne topvoetbal – zoals Paris Saint-Germain vorig weekend nog demonstreerde in de Champions League-finale tegen Internazionale.

Memphis Depay schiet laag in de verre hoek, na een kwartier in de tweede helft. Dat de spits een missie heeft om topscorer aller tijden te worden, is duidelijk. Maar Hradecky redt met zijn voet. Zo blijft het 0-2. Dinsdag in Groningen krijgt Depay ongetwijfeld meer kansen, want dan is het zwakke Malta de tegenstander in groep G van de WK-kwalificatie.


Toezichthouder in VK waarschuwt voor ongeplande zwangerschap door afslankmedicijnen. Hoe kan dat?

Is het een waarschuwing, of een opsteker? Personen die afslankmiddelen zoals Ozempic of Mounjaro gebruiken, moeten daarnaast goede voorbehoedsmiddelen gebruiken als ze niet zwanger willen raken, zo adviseerde de Britse toezichthouder voor geneesmiddelen MHRA op donderdag. Omdat afslankmedicijnen de vruchtbaarheid kunnen bevorderen, kan gebruik ervan leiden tot (ongeplande) zwangerschap.

De toezichthouder heeft veertig meldingen gekregen van personen die zwanger raakten terwijl ze afslankmiddelen gebruikten. Het is onduidelijk of het gaat om geplande of ongeplande zwangerschappen, en hoeveel van deze veertig personen voorbehoedsmiddelen gebruikten.

Babybump

Een jaar geleden schreef The Guardian al over een mogelijk verband tussen het gebruik van afslankmiddelen en zwangerschap, aan de hand van ervaringen van mensen die erover schreven op Reddit en in een Facebookgroep genaamd I got pregnant on Ozempic. Deskundigen zeiden destijds dat een toename van zwangerschappen nog niet aangetoond was, maar wel „plausibel”. Kunnen afslankmedicijnen daadwerkelijk een kleine babybump veroorzaken? Gegevens die op zo’n verband in de praktijk wijzen, ontbraken.

Nu zijn er voorzichtige signalen dat deze ‘bijwerking’ van de middelen voorkomt. Het merendeel van de meldingen die de MHRA binnenkreeg, ging over het middel Mounjaro met de actieve stof tirzepatide. Ook kwamen er acht meldingen binnen over de medicijnen Ozempic en Wegovy, allebei met de werkende stof semaglutide, en negen meldingen over Saxenda op basis van de stof liraglutide.

Ook in Nederland zijn enkele meldingen binnengekomen van zwangerschappen tijdens het gebruik van afslankmiddelen, die daardoor met elkaar in verband zijn gebracht. Dat meldde bijwerkingencentrum Lareb vrijdag aan RTL Nieuws. Het gaat om vier meldingen over middelen met de actieve stof semaglutide, zoals Ozempic. Bij drie van de vier meldingen zou er wel anticonceptie zijn gebruikt, bij de vierde is dat onduidelijk. Ook zijn er twee meldingen van zwangerschap bij het gebruik van diabetesmedicijnen. Op basis van deze cijfers is het voor Lareb te vroeg om een waarschuwing uit te sturen.

Verbeterde vruchtbaarheid

Hoe zouden deze middelen de kans op zwangerschap kunnen verhogen? Daarvoor bestaan verschillende ‘routes’, heeft de Britse MHRA toegelicht. De gezondheidsdienst focust zich in het bijzonder op het middel Mounjaro, dat mogelijk een direct effect heeft op de werking van de anticonceptiepil. Die bijwerking stond al vermeld op de bijsluiter. MHRA adviseert Mounjaro-gebruikers dringend om een niet-oraal voorbehoedsmiddel te gebruiken, zoals een condoom of spiraal, om ongewenste zwangerschap te voorkomen.

Een tweede verklaring is het feit dat obesitas tot verminderde vruchtbaarheid leidt. Door medicijnen tegen obesitas te gebruiken zou logischerwijs ook de vruchtbaarheid weer toenemen. Zo kunnen ook middelen die geen direct effect hebben op anticonceptie, indirect alsnog de kans op zwangerschap verhogen.

Dat afslankmedicijnen op deze manier een gunstig effect kunnen hebben op vruchtbaarheid was al duidelijk, zegt Liesbeth van Rossum, internist-endocrinoloog en hoogleraar obesitas bij Erasmus MC. „Deze middelen worden voorgeschreven bij vrouwen die kampen met overgewicht en een kinderwens hebben en bijvoorbeeld in aanmerking willen komen voor een IVF-traject. Soms zien we vrouwen die alsnog via de natuurlijke manier zwanger raken, gewoonweg omdat ze zijn afgevallen en hun cyclus weer op gang komt.”

Wel waarschuwt ze – net als de Britse toezichthouder – dat het onbekend is wat de gevolgen zijn van afslankmedicijnen voor het ongeboren kind. Daarom moeten mensen twee maanden voor het begin van een IVF-procedure stoppen met het gebruik van afslankmedicijnen. Na die periode is het middel weer uit het lichaam verdwenen.

Joop Laven, reproductief endocrinoloog bij Erasmus MC, hoopt dat deze ‘pauzeperiode’ onnodig blijkt. „Het vervelende is dat door afslankmedicijnen niet alleen vetweefsel verdwijnt, maar ook bot- en spiermassa.” In de tussenperiode zonder medicijngebruik komt vetweefsel weer terug, maar de rest niet – onwenselijk voor tijdens de zwangerschap. Wellicht volgen binnenkort positieve resultaten uit een groot onderzoek van Erasmus MC, zegt Laven. „De gegevens die er wel zijn, zijn geruststellend. Er zijn veel gevallen beschreven waaruit blijkt dat kinderen geen afwijkingen krijgen.”

Met medewerking van Emma Vos.

<dmt-util-bar article="4896176" data-paywall-belowarticle headline="Toezichthouder in VK waarschuwt voor ongeplande zwangerschap door afslankmedicijnen. Hoe kan dat?” url=”https://www.nrc.nl/nieuws/2025/06/07/toezichthouder-in-vk-waarschuwt-voor-ongeplande-zwangerschap-door-afslankmedicijnen-hoe-kan-dat-a4896176″>

Coco Gauff wint Roland Garros: ‘Ik heb tegen mezelf gelogen. Ik kon het wél’

Als de laatste bal van Aryna Sabalenka uit vliegt, valt Coco Gauff snikkend op het gravel. Het ongeloof is van haar gezicht te lezen. „Oh my God, oh my God, oh my God”, roept ze, een hand voor haar mond geslagen. De 21-jarige is zojuist de nieuwe Roland Garros-kampioen geworden.

„Ik had eerlijk gezegd niet verwacht dat ik het kon”, zegt ze tegen het publiek in haar overwinningsspeech. Ze citeerde rapper en producer Tyler the Creator: „‘Als ik ooit tegen je heb gezegd dat ik twijfels had, dan was ik aan het liegen.’ Ik denk dat ik tegen mezelf aan het liegen was, ik kon het wél.”

De verwachtingen waren vooraf hooggespannen. Dit was de eerste keer sinds 2013 dat de nummers 1 en 2 van de wereld allebei in de finale van Roland Garros stonden. Beide speelsters hebben de afgelopen tijd bovendien hard gewerkt aan hun gravelspel, met succes. Sabalenka won vorige maand nog het grote graveltoernooi in Madrid (waar ze Gauff in de finale in twee sets versloeg), en Gauff won weliswaar geen toernooien, maar stond voor Roland Garros wel al in twee finales.

Finalewaardig

Het niveau was wisselvallig, maar de wedstrijd was qua spanning en drama absoluut finalewaardig, met breaks over en weer, lange rally’s, momentumwisselingen, een tiebreak. Gauff begon matig. Ze maakte veel fouten en haar service haperde. Die is vaker een punt van zorg. Haar eerste service is vaak hard en gevaarlijk, maar haar tweede service is zwak en geeft de tegenstandster de kans direct aan te vallen. Dat gebeurde ook in deze finale geregeld, en ze kwam al gauw op grote achterstand. Even leek het alsof Sabalenka, die meteen scherp en aanvallend van start ging, over haar heen zou walsen.

Dat gebeurde niet. De jonge Amerikaanse wist zich dapper terug te knokken. Ze verloor de eerste set uiteindelijk alsnog in een tiebreak, maar liet zich daardoor niet van de wijs brengen. Het zegt veel over de mentale groei die Gauff heeft doorgemaakt dat ze na het verlies van die spannende set, waarin ze zo hard had gewerkt om terug te komen, onverstoorbaar door bleef tennissen. Ze bleef rustig en geduldig, haalde in lange rally’s veel ballen terug en werd daar vaak ook voor beloond door Sabalenka, die meer en meer fouten maakte en haar frustratie steeds moeilijker kon loslaten.

De rust en het geduld brachten Gauff uiteindelijk de overwinning. Haar eerste wedstrijdpunt werd weggeveegd door een snoeiharde bal van Sabalenka, als reactie op een zoveelste zwakke service van Gauff. Maar de Amerikaanse gaf geen kik. Ze ging gewoon weer klaarstaan om te serveren, alsof er niets gebeurd was. Ze kreeg zelfs nog een breakpoint tegen, maar ook die werkte ze weg. Ze pareerde de laatste aanvallen van haar tegenstandster, en pas daarna liet ze haar emoties de vrije loop.

Op het podium kwamen ook bij Sabalenka de tranen. Jarenlang geloofde de Wit-Russische powerhouse dat ze nooit goed zou worden op gravel. Roland Garros winnen was voor haar de ultieme manier geweest om het tegendeel te bewijzen. De teleurstelling over haar eigen spel was daarom groot, en ze was hard voor zichzelf. „Sorry voor deze vreselijke finale”, zei ze tegen haar team.

Revanche

Gauffs overwinning is gerust een revanche te noemen. Op tegenstandster Sabalenka, maar ook op zichzelf en op de eerste finale die ze in Parijs speelde, in 2022. Die verloor ze toen dik van Iga Swiatek, die het toernooi vervolgens drie keer won. De tranen na afloop van die finale werden vooral veroorzaakt door het besef dat ze bij lange na niet haar beste tennis had gespeeld. Ze had zichzelf het succes al voor de wedstrijd ontnomen, doordat ze niet echt geloofde dat ze hem zou kunnen winnen. Nu heeft ze aan zichzelf dus het tegendeel bewezen.