De rechtszaak van multimiljonair en ondernemer Willem Blijdorp kent een ‘chilling effect’ op journalisten

Willem Blijdorp houdt niet van publiciteit. Zeker niet als die lijkt op de berichten van vorig jaar november in Het Financieele Dagblad, die hem in verband brachten met het overtreden van sanctieregels tegen Iran bij een zakelijke avontuur rond marmer uit steengroeves in dat land.

Blijdorp is meerderheidsaandeelhouder van het beursgenoteerde bedrijf B&S, een groothandel en uitbater van Tax Free-winkels op vliegvelden. Hij kent een conflictueuze zakelijke wandel, waarover ook NRC schreef. Maar met name van de twee publicaties in het FD „heeft hij ontzettend veel last gehad”, volgens zijn raadsman Christiaan Alberdingk Thijm.

Zo diende maandagmiddag in de rechtbank Amsterdam een op het oog alledaagse geschil over een ondernemer, een „bijna miljardair” volgens tijdschrift Quote, die rectificatie wil. Toch voert het verder dan de muren van het rechtszaaltje F5. De betrokken FD-journalisten worden geïntimideerd, stelde advocaat Remy Chavannes die de zalmroze gedrukte zakenkrant bijstaat. Met name het verzoek in de procedure om journalisten en hun bron(nen) te kunnen verhoren, heeft een „chilling effect”.

Voormalig zakenpartner

Precies dat verzoek tot een verhoor is waarom bijvoorbeeld ook Free Press Unlimited deze zaak met zorg volgt. En waarom het Persvrijheidsfonds, onderdeel van journalistenvakbond NVJ, de FD-journalisten „morele steun” biedt in deze zaak die volgens het fonds neerkomt op een zogeheten SLAPP-suit. De uitkomst van zo’n Strategic Lawsuit Against Public Participation is voor partijen die ze aanspannen secundair: het gaat om het afschrikkende effect ervan en de (proces)kosten waarmee de tegenpartij wordt opgezadeld, vaak journalisten.

Vraag van de rechter maandag: waarom is Blijdorp een bodemprocedure begonnen en heeft hij niet gekozen voor de gebruikelijke weg van een kort geding voor of direct na publicatie? Alberdingk Thijm ontkende de suggestie van de tegenpartij dat alleen daar al een intimiderend motief in lag. Maar hij zei wel dat de mogelijkheid tot een verzoek voor verhoor van journalisten en hun bronnen een van de redenen is.

Blijdorp, niet aanwezig maandag, wil precies weten hoe het FD „op basis van twijfelachtige informatie en een partijdige bron hem strafrechtelijke feiten in de schoenen heeft geschoven”, zei Alberdingk Thijm. Volgens Blijdorp heeft de krant zich voor het karretje laten spannen van een Iraans-Nederlands ondernemer die een jarenlang conflict uitvecht met zijn voormalig zakenpartner. Deze Danial Mahyari moet 75 miljoen euro aan leningen rond de marmerinvestering terugbetalen aan Blijdorp, bepaalde de rechtbank Amsterdam afgelopen juli. De investering speelt vanaf 2015.

‘Negatief effect’

Het FD stelt dat het de beschuldiging van overtreding van sanctieregels niet als feit heeft gebracht. Een Amerikaanse expert bracht in een artikel een decreet van de Amerikaanse president ter sprake over sancties op investeringen in de Iraanse mijnbouw. Maar dat artikel dateert van 2020 en toen bestond de zakelijke betrokkenheid van Blijdorp nog slechts uit leningen, stelde Alberdingk Thijm. „Niemand kan een sanctieregime schenden, vijf jaar voordat dit van kracht is.”

Advocaat Chavannes stelde dat eerdere regels ook al reden waren om de mogelijke complicaties voor B&S aan de kaak te stellen. Blijdorps bedrijf is namelijk ook leverancier aan het Amerikaanse leger. Dat maakte volgens het FD ook indirecte Iran-investeringen relevant. „Aandeelhouders moeten weten dat dit nog een lelijk staartje kan krijgen”, betoogde Chavannes. „Het Amerikaanse leger kan zeggen: ik mot niks meer van die club.”

Blijdorps advocaat meent dat schade voor Blijdorp nog door deskundigen moet worden vastgesteld. Belangrijk daarbij is de gedaalde beurskoers. Maar dat komt volgens Chavannes niet door die twee FD-artikelen. „Dat komt door de totale puinhoop bij B&S.” Het bedrijf ging afgelopen jaar gebukt onder de strijd tussen Blijdorp en een onafhankelijk commissaris, die het afgelopen jaar terugtrad. Ook berichtte het FD over een lening die Blijdorp, zijnde meerderheidsaandeelhouder en commissaris, verstrekte aan een bestuurder.

„De bedoeling is dat het FD stopt met vragen stellen over B&S en Blijdorp”, zei betrokken journalist Vasco van der Boon. Een overwinning voor Blijdorp „zal daarom een enorm negatief effect hebben” op de verslaggeving, waarschuwde hij.

Uitspraak, onder meer over een eventueel verhoor, volgt woensdag 27 december.