De patiëntjes in Kyiv moeten opnieuw schuilen

Posted on July 12, 2024 by admin

De Russische raket sloeg in op een intensivecare-zaal van het kinderziekenhuis in Kyiv. Die was op dat moment leeg. Drie patiëntjes waren net ontslagen. „Geluk”, zegt afdelingshoofd Jevhenia Rochvarg (55) nadien bij de ruïne. Het ruikt er naar houtskool. Ze draagt een roze zomerjurk en heeft een blonde bos krullen die uitstaat als een driehoek.

Haar gouden bril is een reserve – de schokgolf van de aanval blies de andere af waardoor hij stukging. Zij stond vanwege het luchtalarm met bijna al het personeel in de gang te schuilen op het moment van de inslag. Zo’n kwart van het gebouw stortte in. Stinkende zwarte rook vulde het gebouw, veroorzaakt door de brandstof van de raket die vlam vatte.

Ze ontvluchtten door een raam aan de achterzijde. Eenmaal buiten fotografeerde ze haar collega die om het leven kwam – een arm uit de opening van het kozijn, daarboven: een berg stenen. Svitlana Loekjantsjik was neuroloog en werd 30 jaar.

„Oh hemeltje, daar ligt ons narcoseapparaat”, zucht Jevhenia Rochvarg. Haar blik blijft hangen op het puin naast wat ze determineert als de personeelskamer. Het grijze apparaat hangt er als vuilnis tussen. „Die was geïmporteerd, een geweldig apparaat.”

Het ziekenhuis Ochmatdyd was de trots van Oekraïne. Een gespecialiseerde kinderziekenhuis met de nieuwste apparatuur, toegelegd op de behandeling van zware ziekten en kanker in het bijzonder. Kinderen konden er terecht voor onder meer diagnose, chemotherapie, bestraling, orgaan- en beenmergtransplantatie.

Het hoofdgebouw van het Ochmatdyd-ziekenhuis

Voordat het opende, in 2019, moesten kinderen voor veel behandelingen naar het buitenland. Nu reisden kinderen vanuit heel het land naar Kyiv. Ochmatdyd maakte moderne behandeling in het staatsziekenhuis beschikbaar voor iedereen. „Nu zijn we weer terug in de oude toestand”, zegt een woordvoerder van de Oekraïense kinderkankerhulporganisatie Tabletochki. De stichting heeft jarenlang fondsen geworven en doneerde voor enkele miljoenen euro’s aan apparatuur.

In het complex waren op het moment van de explosie 627 jonge patiënten aanwezig, stelt het ziekenhuis. 150 van hen lijden aan kanker, stelt kinderkankerhulporganisatie Tabletochki. Twee mensen kwamen direct om het leven. Vijftig patiëntjes raakten gewond. Woensdag overleed één van hen alsnog aan de gevolgen, op vrijdag stierf een tweede kind aan zijn verwondingen. Geluk en de veiligheidsmaatregel om bij luchtalarm in de gang of kelder te schuilen, heeft voorkomen dat het dodental in het Kyivse kinderziekenhuis Ochmatdyd veel hoger is uitgevallen.

Diezelfde dag vuurde Rusland vele raketten af op Oekraïne. Ook medisch centrum Adonis in Kyiv werd geraakt. De aanval veroorzaakte in totaal 44 dodelijke slachtoffers en bijna tweehonderd gewonden.

Opstaande bedrand

Het geluk van Ochmatdyd zat hem in waar de raket landde. Niet het grote nieuwe gebouw van acht verdiepingen is ingestort, waar de meeste patiënten waren, maar een ouder toxicologiegebouw van drie verdiepingen, 40 meter naar het zuidoosten.

En er waren vele kleine gelukjes: zoals de opstaande bedrand die het hoofd van een jongetje van 11 beschermde toen het plafond naar beneden kwam terwijl hij aan de dialyse lag. Met een prop verband op zijn hoofd speelt hij drie dagen later computerspelletjes in een ander ziekenhuis.

Ondanks dat het nieuwste gebouw nog grotendeels staat, is het voorlopig onbruikbaar. De ramen werden eruit geblazen, waterleidingen braken, apparatuur beschadigde en de elektriciteitsvoorziening is verwoest. Momenteel wordt nog onderzocht of het fundament schade heeft opgelopen of dat renoveren voldoende kan zijn. Twee andere gebouwen op het terrein worden in elk geval geheel gesloopt en herbouwd.

De 19-jarige Joelja Mitnitsjoek uit Zhytomyr was herstellende van een levertransplantatie toen het Ochmatdyd -ziekenhuis werd gebombardeerd. Met enkele anderen is ze overgebracht naar een oud gebouw voor onder meer pediatrie en kinderpsychologie.

Meer dan 400 patiënten werden naar huis gestuurd. Voor de meest kwetsbare zijn elders in de stad bedden gezocht. De 19-jarige Joelja Mitnitsjoek uit Zhytomyr onderging vier weken geleden een levertransplantatie en is nog erg verzwakt. Met enkele anderen is ze overgebracht naar een oud gebouw voor onder meer pediatrie en kinderpsychologie.

Om haar buik zit een compressieverband als een uniform – met klittenband-insignes van de hulpdiensten waar haar vriendje voor werkt. Joelja kan nauwelijks lopen en moet in een rolstoel de kamer worden uitgebracht bij het luchtalarm. „We stonden in de gang, we hoorden de explosie, de grond en de muren trilden, toen ging het licht uit en was er rook. We grapten: och, het is maar rook. Niets aan de hand”, zegt haar moeder Natalja. „Je moet wat in zo’n situatie.”

Van een moderne kamer met klimaatcontrole en alle apparatuur binnen handbereik, ging ze naar een soort logeerbed in een krap achterkamertje in een oud gebouw, waar het net als buiten boven de 30 graden is. De gangen fungeren als opslag voor honderden liters plastic waterflessen. Moeder Natalja maakt zich zorgen. „Ze is heel kwetsbaar. Daar waren alle voorzieningen voor kinderen zoals Joelja, maar hier zijn we wel in de buurt van haar eigen artsen.”

Opnieuw schuilen

Dan gaat het luchtalarm weer af. In een ander ziekenhuis, met lange corridors met witte plastic deuren, schuilen patiënten in ondergrondse gangen. Op een bed zit Ljoedmilla met haar zoon Matfej (12). Zij heeft lange zwarte krullen en een blauwe jurk. Hij draagt een sportief shirt en de knuffelbever ‘Petro Petrovitsj’. Vanwege een verstoorde hormoonfunctie is hij klein van stuk. Zij waren in het gebouw van Ochmatdyd dat deels instortte.

„Hij lag aan de dialyse en door de schokgolf werd hij losgerukt van het apparaat”, zegt Ljoedmilla. Zelf schuilde ze in de gang. Ze laat een foto van Matfej zien van maandag. De katheter was losgetrokken, hij zat onder zijn eigen bloed. Het jongetje werpt een blik op haar telefoon: „Gaat het over mij?” en dan haalt hij zijn schouders op en gaat weer zitten. De kinderen huilen niet, vertellen de moeders. Er wordt gegild, maar niet gehuild.

„Ik ben nog nooit zo bang geweest als toen”, zegt Ljoedmilla. „Twee dagen waren vreselijk. Ik wist niet meer wat ik met mezelf aan moest.” Plotseling glimlacht ze alsof ze iets stouts doet. „Ik moet je eerlijk zeggen, nu ben ik nergens meer bang voor. Ik heb vijf zoons – ik was altijd bang om dood te gaan en ze achter te laten. Maar nu vrees ik niet meer. Ik heb gezien dat je er geen enkele invloed op hebt. Als het jouw tijd is, is het jouw tijd en dan ga je.”

Linksonder: Roma liep een hoofdwond op bij het bombardement. Rechtsboven: Kinderen komen uit de schuilkelder van het gemeentelijk ziekenhuis in Kyiv

Foto’s: Kostyantyn Chernichkin

Rozentuin teruggeplant

De verwoesting van iets wat puur gericht is op het welzijn van kinderen, maakt Oekraïners razend. „Het is genocide!” hoort NRC meermaals, onder meer van de burgemeester Vitali Klytsjko, in zijn kantoor in Kyiv. „Waarom verwoesten ze onze kritieke infrastructuur?” vraagt Klytsjko retorisch „Om onze bevolking depressief te maken. Maar in plaats daarvan werd ik na de aanval op het ziekenhuis van allerlei plekken aan het front gebeld door mensen die zeiden: we gaan ze dit laten voelen. Het heeft ons alleen maar gemotiveerd.”

Honderden, misschien wel duizenden inwoners van de stad kwamen helpen zodra duidelijk werd waar de inslag was. De regering heeft bezworen Ochmatdyd volledig te herbouwen. Het grootste deel van het puin is al deze week geruimd. Vrijwilligers plantten de rozentuin voor Ochmatdyd terug die verbrandde. Er zijn drie spiksplinternieuwe generatoren geïnstalleerd voor de elektriciteit. Werklieden demonteren de oude transformatoren. Specialisten nemen de schade aan de gevel op.

Maksym (9) krijgt een dialysebehandeling in het gemeentelijke ziekenhuis waar hij heen is gebracht.

De moeder van Uliana bij haar dochter, die in het ziekenhuis lag toen dat werd gebombardeerd

Oekraïne zint op een vereffening. „Wij weten precies van welke militaire basis zij ons aanvielen”, zei Zelensky donderdag in een persconferentie bij de NAVO. „Als zij ons aanvallen, onze kinderen in het ziekenhuis vermoorden. Dit is een gekke vraag, maar waarom kunnen wij niet antwoorden en precies die militaire basis aanvallen waar de raket vandaan kwam?”

Rusland probeerde de schuld nog in de schoenen te schuiven van de Oekraïense luchtverdediging. Maar onderzoeksjournalisten van Bellingcat wisten op basis van beelden vast te stellen dat het een Russische Kh-101 was die het ziekenhuis raakte.

Met zo’n raket kan in theorie héél precies worden gemikt, maar de navigatie kan wel verstoord raken. De vraag of het een moedwillige aanval was op het ziekenhuis of niet, hangt nog in de lucht. In de wijk staan ook belangrijke overheidsgebouwen. Voor de mensen die NRC spreekt in Kyiv doet het er niet toe. Serhi Mykolejevitsj, hoofd van de pediatrie-afdeling waar Joelja is ondergebracht, zegt: „Ik kan alleen maar zeggen: feit is dat het is gebeurd. Zij schoten de raket af. Het is hun schuld.”

Correctie (13/7) In een eerdere versie was de achternaam van Jevhenia Rochvarg verkeerd geschreven. Dat is aangepast.

Voormalig RTL-weerman John Bernard (87) overleden

admin
November 23, 2024
0

Tv-weerman John Bernard is afgelopen weekend overleden. Hij werd 87 jaar oud. Dat heeft zijn familie bevestigd tegenover RTL Nieuws. Bernard werkte 45 jaar lang als meteoroloog en begon zijn televisiecarrière in 1984 bij de NOS. Later stapte hij over naar RTL 4, waar hij tot aan zijn pensioen in 2002 werkte.

De weerman stond bekend als „een zeer kundige collega”, zegt Ilse Openneer, RTL Nieuws-hoofdredacteur in een reactie tegen RTL. Bij de omroep zijn de verhalen over Bernard „legendarisch”, schreef zijn RTL-collega Helga van Leur in 2014. Zo voorspelde Bernard in 1991 het begin van de Golfoorlog. Hij adviseerde de toenmalige hoofdredacteur van RTL Nieuws dat mensen wakker moesten blijven. Bernard achtte de meteorologische omstandigheden in Irak namelijk perfect voor een aanval, schreef De Volkskrant in 2003.

Onderdeel van het meubilair

In haar blogbericht van tien jaar geleden schreef Van Leur dat Bernard altijd „gekscherend [zei] dat hij onderdeel uitmaakte van het meubilair bij mensen thuis: elke dag even gezellig op de avondkoffie keuvelen over het weer.”

Bernard kreeg weinig negatieve reacties op zijn weerpraatjes, zo schreef hij in 2002 in een dagboek dat hij in zijn laatste week als weerman bijhield voor NRC. „Soms was de vraag: Wilt u ergens anders in beeld gaan staan, want u staat met uw dikke achterwerk voor mijn favoriete vakantiestek.”

Uitgeschreven teksten via een autocue voorlezen was „taboe” voor Bernhard, schreef hij in zijn dagboek. „Mensen die regelmatig kijken weten heel veel van mij. Ik vind dat prima, omdat ze anders ook wel een sprekende computer of een talking head voor een camera kunnen zetten en die zijn er al genoeg”.

D66 wil helpen de plannen van kabinet-Schoof ‘beter’ te maken, zegt partijleider Jetten

admin
November 23, 2024
0

Op het vorige D66-congres in april van dit jaar kon je Rob Jetten nog de kwalificatie „extreemrechts” horen gebruiken voor het te vormen kabinet. De PVV noemde hij destijds, in Nieuwegein, een „ondemocratische” partij.

Deze zaterdag, in de Brabanthallen in Den Bosch, niets van die woorden. Jetten zoekt in zijn congresspeech, een jaar na de verkiezingszege van de PVV, naar manieren om plannen van dit kabinet „beter” te maken, in samenwerking met andere oppositiepartijen. Als het kabinet goede plannen maakt, zegt Jetten, zal D66 die steunen.

Maar die plannen heeft Jetten nog niet gezien, zegt hij ook. Hij ziet alleen „chaos” en „polarisatie”. Jetten roept het kabinet op om iets te doen, of anders op te stappen. „Weet u nog, al die grote woorden? Honderdduizenden huizen, goedkope boodschappen, een einde aan de problemen in de zorg, geen eigen risico meer”, aldus Jetten.

Het kabinet beoordelen op verdiensten, is een toon die partijen als CDA, SGP en JA21 eerder al aansloegen. Nu is er ook een progressieve partij waar het kabinet samenwerking mee kan zoeken. Waarom kiest D66 voor deze koers? Jetten, na afloop van zijn toespraak: „Veel mensen hebben op deze clubs gestemd met de gedachte dat het goed zou zijn voor Nederland. Dan is het aan ons om te laten zien dat ze niet op inhoud leveren.”

‘Monsterverbond’

Om te laten zien dat het hem menens is, kondigde Jetten in zijn toespraak een samenwerking aan met JA21 en CDA om de onderwijsbezuinigingen deels terug te draaien. „Een monsterverbond”, noemt de partijleider het. Het kabinet komt acht zetels tekort in de Eerste Kamer en moet dus steun zoeken bij oppositiepartijen.

De drie partijen doen een voorstel om de bezuinigingen op onder andere lerarensalarissen en maatschappelijke diensttijd terug te draaien en de langstudeerboete af te schaffen. In ruil daarvoor krijgt het kabinet steun voor de onderwijsbegroting in de beide Kamers.

Het is een samenwerking in de geest van de samenwerking van de drie christelijke partijen tijdens de behandeling van het Belastingplan. Zij vormden gedrieën een blok en zeiden dat ze het Belastingplan alléén zouden steunen, als het kabinet meer zou doen voor eenverdieners, de afschaffing van de giftenaftrek voor bedrijven terug zou draaien én een motie van onder andere CDA en D66 zou uitvoeren die oproept een alternatieve inkomstenbron te zoeken dan de voorgenomen btw-verhoging.

Jetten roemde de zet van de christelijke oppositie dan ook. Over de grootste progressieve oppositiepartij GroenLinks-PvdA daarentegen, sprak Jetten niet in zijn toespraak.

D66, kun je horen op de Tweede Kamergangen van de partij, is ervan overtuigd dat ze met deze koers kan groeien. Aan de ene kant hoopt de partij GroenLinks-PvdA-stemmers te overreden die, naar de inschatting van D66, misschien zien dat het samenwerkingsverband nu ver van de macht afstaat en weinig voor elkaar krijgt. En aan de andere kant hoopt D66 op teleurgestelde links-liberale VVD’ers, die vinden dat hun partij onder leiding van Dilan Yesilgöz te veel gaat lijken op de PVV.

Deze strategie moet zich nog uitbetalen. Bij de Tweede Kamerverkiezingen verloor D66 vorig jaar vijftien van de 24 zetels. In de laatste peiling van Ipsos I&O stond bij de sociaal-liberalen een klein plusje. Terug op het niveau van de verkiezingen in 2021 zijn ze nog niet.

NSC wil nu laten zien hoe het anders kan, want het ziet ‘een existentiële leegte van gedachten’ bij veel politici

admin
November 23, 2024
0

De meubelboulevard is een plek waar je met tegenzin naartoe gaat, waar je veel te lang blijft hangen en waar relaties voortdurend op de proef worden gesteld. Niet dat NSC met de meubelboulevard in Nieuwegein als locatie van het tweede ledencongres een impliciete boodschap had. Maar de vergelijking met de manier waarop de partij zich voelt in de coalitie met de PVV, VVD en BBB, is snel gemaakt.

Nieuw Sociaal Contract, de partij van Pieter Omtzigt, verkeert in de zwaarste fase sinds de oprichting van de partij. De coalitie waar het kabinet-Schoof op rust, dreigt keer op keer uit elkaar te vallen. NSC’ers zien dat zíj daar in de beeldvorming vaak de schuld van krijgen, en vinden dat onterecht. Tegelijkertijd zien ze hun partij steeds meer in de knel raken in de coalitie met de radicaal-rechtse PVV.

Deze week stapten Tweede Kamerleden Rosanne Hertzberger en Femke Zeedijk uit de fractie, beiden uit protest tegen de samenwerking in de coalitie. Eerder waren de staatssecretarissen Nora Achahbar en Folkert Idsinga ook opgestapt. Velen in de partijtop weten niet goed hoe het verder moet: met grote tegenzin waren ze in de coalitie gestapt, en ze merken dat het niet bepaald meevalt. Maar er zomaar uitstapen is ook niet aantrekkelijk: peilingen laten zien dat NSC, nu twintig Kamerzetels, op groot verlies staat.

In groepjes terugblikken

Wat te doen? Over deze fundamentele vraag gaat het deze zaterdag in Nieuwegein nauwelijks. In deelsessies blikken leden in groepjes met NSC-kopstukken terug op de afgelopen periode, maar grote conclusies blijven achterwege. NSC’ers in fractie en kabinet verwijzen steeds impliciet naar de ‘heftige periode’ van de laatste tijd, die „mij in mijn gevoelswereld raakt” (Kamerlid Merlien Welzijn), of die „mij niet in de koude kleren is gaan zitten” (Europarlementariër Dirk Gotink).

Bij de leden die naar Nieuwegein zijn gekomen, allemaal actief partijkader, overheerst mildheid. Over Nicolien van Vroonhoven, die de afgelopen weken het fractievoorzitterschap waarnam omdat Pieter Omtzigt thuis zat. Over de lastige positie van de partij in de coalitie. En over zichzelf: NSC-leden zeggen vrijwel allemaal dat ze alleen maar gesterkt zijn in hun overtuiging dat hun partij nodig is.

Omtzigt zegt dat hij „een aantal bezwaren” van de opgestapte Kamerleden goed begreep. Hij zei niet welke, of welke niet

Eén van deze leden is de 20-jarige Nehad Alsheikh Hamo, die negen jaar geleden uit Syrië was gevlucht en nu als badmeester in Noord-Brabant werkt. Alsheikh Hamo was vooral „zwaar aangedaan” door het vertrek van Nora Achahbar, staatssecretaris van Toeslagen. „Toen zij het had over polariserende omgangsvormen, riep dat bij mij veel herkenning op. Als je een migratieachtergrond hebt, kunnen woorden hard aankomen. Dat merk ik ook in mijn dagelijks leven. Die pijn wordt vaak niet begrepen, en dat besef kwam hard aan bij me.”

Toch is Alsheikh Hamo óók blij dat NSC in de coalitie blijft. „We kunnen zo het beleid bijsturen of van tafel krijgen, zoals de noodwet over asiel. Het mag bij ons wat zelfverzekerder. We moeten leren op onze eigen benen te staan en ons niks van de buitenwereld aantrekken.”

Langdurige ovatie

De woensdag teruggekeerde Pieter Omtzigt is ook op het congres aanwezig. Hij gebruikt zijn toespraak, na een langdurige ovatie, nauwelijks om terug te blikken op de afgelopen periode. Hij zegt dat hij „een aantal bezwaren” van de opgestapte Kamerleden goed begreep. Hij zei niet welke, of welke niet.

Omtzigt laat in zijn toespraak zien hoe hij wil dat NSC uit het dal kruipt. Hij zette zich af tegen „politici die olie op het vuur gooien”, die „het hardst schreeuwen om de krant, het nieuws en de sociale media te halen”. Hij ziet „een existentiële leegte van gedachten” bij deze schreeuwers, een neiging tot „schijnoplossingen” te komen. Hij haalt minister Marjolein Faber (Asiel en Migratie, PVV) aan als voorbeeld, die „na meer dan honderd dagen nog maar weinig concreets tot stand heeft gebracht.” Maar Omtzigt noemt in zijn toespraak de naam van Geert Wilders (PVV) niet. Hij wil, zegt hij na afloop, „niet naar één persoon wijzen”.

NSC wil de crisis bezweren met inhoud. De partij wil de partij van de ‘oplossingen’ zijn, en op die manier de polarisatie tegengaan. Op het congres staan die dan ook centraal. Plenair wordt er nauwelijks over de samenwerking met de PVV gepraat. Een lid wilde een motie indienen om over die vraag te stemmen, maar die werd door het bestuur afgewezen. De indiener, Hans van der Burg, toont in de plenaire zaal alle begrip. „Blijf bij elkaar”, roept hij zijn partij op. „Steun elkaar. Blijf aan tafel zitten.”

Toekomst zit in inhoud

Leden mogen inhoudelijke vragen stellen aan NSC-politici, en doen dat met enthousiasme. In de plenaire sessie pleiten leden voor meer tiny houses, voor een betere bereikbaarheid van de overheid, of over de oprichting van „een wandelclubje”. Eén moment wordt het spannend, als een lid een motie van wantrouwen indient tegen het partijbestuur, omdat er procedureel iets mis is gegaan bij het stemmen over moties en amendementen. De motie wordt door 83 procent afgewezen.

NSC’ers zien in inhoud hun toekomst. Pieter Omtzigt: „Als iemand in de Kamer een tweet stuurt, doet die het beter dan wanneer Nicolien van Vroonhoven tien voorstellen over bestaanszekerheid doet. U zult NSC’ers vaker horen met inhoudelijke plannen. We willen laten zien wat we wél willen.”