De opkomst van Twitch en de cruciale rol daarin van game-influencers

„Hey Radical, leuk je te zien!” Deze dinsdag in juni is een hele gewone werkdag voor de Nederlandse game-influencer GlitchKraft. Op hun kanaal op streamingdienst Twitch zijn tientallen mensen ingelogd, die meekijken terwijl die gamet en met hun fans chat. Zij zien de non-binaire influencer (die/hun) vlak langs de camera turen. Naast het beeld van hun webcam zien ze hen Outer Wilds spelen, een artistieke sciencefiction-game waarin die op dat moment speurt naar informatie in een brij van plakkertjes met namen en uitleg. Af en toe kijken hun ogen opzij of naar boven: richting de voor het publiek onzichtbare plek waar de chatberichtjes van kijkers een voor een voorbij schuiven. Zoals die van Radical. „Je bent op vakantie? Ik hoop dat je een leuke vakantie hebt!”

GlitchKraft – zoals veel streamers gebruikt die alleen een pseudoniem – zendt vier uur per dag, van 14.00 uur tot 18.00 uur, live uit vanuit hun Twitch-kanaal. GlitchKraft heeft een relatief klein publiek – zo’n 5.000 volgers – maar dat is genoeg om dit werk fulltime te kunnen doen. Wereldwijd is de animo voor zulke game-uitzendingen groot. De onbetwiste marktleider is Twitch, inmiddels onderdeel van Amazon, dat dagelijks 30 miljoen bezoekers trekt. Minder dan YouTube, dat zo’n 122 miljoen dagelijkse gebruikers heeft, maar wat Twitch bijzonder maakt, is dat gebruikers vooral naar live-uitzendingen kijken.

De Nederlandse game-influencer GlitchKraft.

„Je hebt mensen die op hun kanaal alleen maar Call of Duty spelen. Dat ben ik niet: ik speel als ‘variety streamer’ gewoon verschillende games. Meestal verhalende”, vertelt GlitchKraft via een videoverbinding. Zoals de meeste Twitch-streamers bedient die een niche vol gelijkgestemden. Veel kijkers kent die persoonlijk, van de gesprekken via de chatbox. „Als je regelmatig en consistent genoeg streamt, bouw je een band met ze op.”

Ook in Nederland is Twitch populair. In 2023 keken Nederlanders gezamenlijk 170 miljoen uur via het platform naar hun favoriete influencers. Die liefde lijkt wederzijds: de streamer houdt net als in 2022 zijn grote Europese beurs TwitchCon in Rotterdam. Niet alleen de editie komend weekend, maar ook die van 2025 en 2026, in evenementenhal Rotterdam Ahoy.

„We hebben een vrij diverse Europese gemeenschap, en onze beurs wordt altijd veel bezocht door mensen uit Nederland, maar ook Duitsland en het Verenigd Koninkrijk”, zegt Rachel Delphin, chef marketing van Twitch. „Nederland is dus logisch als centrale plek. We waren daarnaast op zoek naar een stad die ons niet alleen welkom wil heten, maar ook echt wil meedenken met het programma.” De gemeente Rotterdam bleek een goede partner volgens Delphin. Niet geheel verrassend: Rotterdam investeerde de afgelopen jaren steeds meer in de relatie met de game-industrie. De stad hostte al netwerkevenementen in de gamesector en ondersteunde het Nederlandse team dat afgelopen jaar het IESF wereldkampioenschap competitief gamen voor vrouwen won.

Tienduizend gamers in Ahoy

Het betekent dat Rotterdam de komende jaren elke zomer een weekend lang het mekka wordt voor meer dan tienduizend Europese gamers en andere liefhebbers van Twitch. Volgens Delphin gaat het Twitch om „de kwaliteit van je tijd op het platform”, niet de kwantiteit. Hoe hechter de band van Twitch-kijkers en Twitch-influencers, hoe loyaler ze aan Twitch zijn, is de inschatting. Daarom is TwitchCon bedacht, een plek waar al die digitale gemeenschappen fysiek bij elkaar kunnen komen. Waar de banden worden aangehaald tussen fans, influencers – en met het merk Twitch.

Voor fans is er een beursvloer met activiteiten, meet-and-greets en competities. Voor influencers zijn er lesprogramma’s. „Ik weet één lezing die mij persoonlijk heel erg is bijgebleven”, zegt GlitchKraft over TwitchCon 2022. „Het ging over hoe je contact zoekt met studio’s en game-uitgevers, maar ook hoeveel geld je kunt vragen voor wat je doet. Het is zeker als beginnende streamer niet gemakkelijk om je werk op waarde te schatten.” Dit jaar is GlitchKraft er weer, om fans en vrienden te ontmoeten en gamemakers te spreken. Een Twitch-streamer verdient geld met abonnementen en donaties, maar ook door samenwerkingen met gamemakers, die hun game graag aan een breed publiek laten zien.

We zien regelmatig ‘Twitch-huwelijken’

Rachel Delphin
marketeer Twitch

En aan dat alles verdient Twitch zelf geld – hoe meer succesvolle streamers, hoe meer inkomsten. Twitch verkoopt advertenties en houdt een percentage van de abonnementsgelden in, goed voor een omzet van 2,8 miljard dollar in 2022, al maakte de dienst volgens topman Dan Clancy geen winst.

De streamingsite werpt zijn net daarom steeds breder uit: het is een gewilde plek voor talkshows en ‘praatuitzendingen’: een influencer zet de camera en de chatbox aan en kletst urenlang met het publiek. „Vrijwel elke organisatie pocht online over ‘gemeenschappen’. Heb je net lakens gekocht bij een webshop, dan word je al in een e-mail verwelkomd in de ‘lakengemeenschap’”, grinnikt Delphin van Twitch. Maar voor Twitch is het menens, zegt ze. „Een gemeenschap is voor ons ‘time spent’, doorgebrachte tijd met elkaar. Met de streamers, maar ook met de andere mensen in de chatbox. We zien bijvoorbeeld regelmatig ‘Twitch-huwelijken’.”

Veiligheid op het platform

Een probleem was dat het Twitch lange tijd niet lukte om het platform veilig te houden. Verhalen over prominente streamers die racistische termen gebruikten of zich anderszins misdroegen en chatboxen die volliepen met haatdragende berichten waren aan de orde van de dag. GlitchKraft herinnert zich nog de ‘hateraids’, waarbij buitenstaanders computerscripts gebruikten om chatkanalen volledig te ontregelen door ze te vullen met onzin en scheldwoorden. „Zo rond 2021 werd het écht heftig”, zegt die. „Na een paar maanden greep Twitch eindelijk in.”

Sindsdien volgden de maatregelen elkaar in rap tempo op. Delphin noemt er een aantal: betere algoritmen om kwalijk gedrag in chatboxen op te sporen, een ‘schildmodus’ die een influencer kan aanzetten om de chat leeg te vegen en op slot te zetten, een functie waarmee je zelf automatisch bepaalde woorden uit je chat kunt weren. Bovendien heeft het platform veel macht gegeven aan moderatoren van individuele kanalen. „Die kunnen nu op allerlei manieren de regels van een kanaal handhaven”, zegt Delphin.

GlitchKraft zendt dagelijks vier uur uit en heeft vijfduizend volgers. Die zien GlitchKraft via een webcam, en het spel dat die speelt.

Moderatoren zijn vaak fans van de betreffende influencers, die meestal onbetaald de chat van een kanaal in de gaten houden. „Mijn moderatoren kunnen nu bijvoorbeeld een persoonlijke waarschuwing naar iemand sturen, en dan linken naar de regel die iemand heeft overtreden”, zegt GlitchKraft. Het duurde „wel erg lang” voordat die functies er kwamen, zegt die. „Maar uiteindelijk heeft Twitch goede dingen gedaan.”

Zelf is GlitchKraft in ieder geval weer van de partij op TwitchCon. Mét de moderatoren. „Ik heb er eentje in Zweden, eentje in Ierland, eentje in Canada en eentje in Nederland. Ik wil ze graag ontmoeten”, zegt die.

Dankzij giften van trouwe fans kunnen ze dit jaar allemaal mee naar TwitchCon.