De Oekraïense droneaanval past in dit rijtje van legendarische krijgslisten

Hè, waar zijn de Grieken nou? En wat doet dat houten paard voor de poort? Zo moeten de verdedigers van Troje op de muren van hun stad hebben gestaan – als we Homerus mogen geloven, tenminste. De Trojanen besloten het geschenk de stad binnen te halen, waarna de in het paard verstopte Grieken tevoorschijn kwamen en de stad in de as legden.

Deze krijgslist van ruim 3.000 jaar geleden heeft nogal wat weg van de Oekraïense verrassingsaanval van dit weekend. De Oekraïners smokkelden in houten huisjes op vrachtwagens drones Rusland binnen en richtten daarmee grote schade aan op vier militaire vliegvelden.

Het is onbekend of de Oekraïnse geheime dienst zich heeft laten inspireren door de Ilias, maar feit is dat het verhuld binnendringen van het grondgebied van de vijand een krijgslist met een lange geschiedenis is.

Verhalen daarover gaan zelfs verder terug dan het beleg van Troje, dat rond 1200 v.Chr. plaatsvond. Zo’n 250 jaar eerder belegerde de Egyptische generaal Djehuti de stad Joppa (nu Jaffa). Hij deed alsof hij zich wilde overgeven en stuurde een konvooi naar de stad, bepakt met manden waarin tribuut zou zitten. In werkelijkheid ging het om tweehonderd soldaten, die eenmaal binnen de stadsmuren de bevolking wisten te overmeesteren. „Zo veroverde de energieke arm van farao de stad”, valt te lezen op het papyrus waarop deze geschiedenis is overgeleverd.

Egyptologen gaan er vanuit dat het hier een verzonnen verhaal betreft, net zoals de Ilias, maar uit archeologisch onderzoek blijkt wel degelijk dat Jaffa medio vijftiende eeuw v.Chr. een belegering meemaakte.

Stoute daet

Over de historiciteit van de inname van Breda in 1590 bestaat geen enkele twijfel. De Tachtigjarige Oorlog verliep op dat moment niet naar wens voor de Nederlanders, en schipper Adriaen van Bergen stelde daarom aan prins Maurits voor om mannen de stad binnen te smokkelen aan boord van het schip waarmee hij regelmatig turf bezorgde bij het kasteel van de Spaanse bezetters.

Maurits besloot de gok te wagen. Zo’n 75 van zijn soldaten gingen aan boord van het turfschip, dat na een ijskoude tocht van enkele dagen de stad bereikte. Daar ging het nog bijna mis omdat de schuit lek raakte, maar flink hozen voorkwam dat het Trojaans paard verdronk.

In de vroege ochtend van 4 maart gaf commandant Charles de Héraugière zijn troepen bevel om aan land te gaan. Ze overmeesterden de bezetting van het kasteel en deden daarna de poort open voor het leger van de prins. Overal in de Republiek der Verenigde Nederlanden werd deze „cloeckmoedighe ende Stoute daet”, zoals een pamfletschrijver het noemde, gevierd al een grote overwinning.

Vrolijk op de trommel

Bij de belegering van steden gebruikten niet alleen aanvallers krijgslisten. In het Chinese handboek De 36 krijgslisten (zesde eeuw n.Chr.) bijvoorbeeld staat ‘de Strategie van het Lege Fort’ uitgelegd. Deze list komt erop neer dat de bezetting van een stad of fort doet alsof ze een val zetten – in de hoop dat de belegeraar afziet van een aanval en ontmoedigd afdruipt.

Deze tip werd niet alleen in China gebruikt, zoals blijkt uit de slag bij Mikatagahara in Japan in 1573. Krijgsheer Tokugawa Ieyasu moest zich hier met grote verliezen terugtrekken op een fort. Om zijn achtervolgers voor de gek te houden, liet hij de poort open, ontstak alle lichten en liet vrolijk op de trommel spelen. Zijn vijanden dachten dat dit een valstrik was om hen naar binnen te lokken en sloegen daarom op ruime afstand hun kamp op. Tokugawa maakte van dit gebrek aan doortastendheid gebruik door hen in de nacht met een kleine strijdmacht te overvallen en op de vlucht te jagen.

Duizenden voertuigen

Je sterker voordoen dan je bent, deden de geallieerden ook aan de vooravond van D-Day, de landing in Normandië op 6 juni 1944. Om de Duitsers ervan te overtuigen dat de invasie zou plaatsvinden in de buurt van Calais, creëerden de Amerikanen in de buurt van Dover de compleet fictieve First United States Army Group, onder leiding van de beroemde generaal George S. Patton.

Kosten noch moeite werden gespaard voor de illusie. De Amerikanen bouwden complete nepbases, waar ze duizenden voertuigen en tanks gemaakt van rubber, stof en hout parkeerden. Onophoudelijk radioverkeer moest de indruk wekken dat er rondom deze legergroep enorme bedrijvigheid heerste. De list werkte: zelfs nadat de geallieerden in Normandië waren geland, verwachtten de Duitsers een aanval over het Nauw van Calais.

Delen





Mail de redactie