De Grote Bespaargids: zo ben je niet meer geld kwijt dan nodig

Illustratie: Jasmijn van der Weide

Geld besparen Ten opzichte van augustus 2021 zijn de kosten van het levensonderhoud nu al ruim 15 procent hoger. Hoe zorg je ervoor dat je evengoed het meeste waar voor je geld hebt? NRC zet op een rij hoe je kan besparen. (Bijgewerkt op 13 september 2023)

De stijgende prijzen raken iedereen, al is het in verschillende mate. Om de kosten op te vangen, willen of moeten mensen geld besparen. Het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting (Nibud) adviseert om op een rij te zetten waar je geld naartoe gaat, in een al dan niet digitaal huishoudboekje. Na een week of twee zou je al een beter beeld moeten hebben van je uitgaven. Waar je op kunt besparen, verschilt per persoon. NRC geeft uiteenlopende tips om minder uit te geven.

Zo bespaar je op energie en andere woonlasten

Huiseigenaren besteedden in 2021 al maandelijks gemiddeld 23,4 procent van hun inkomen aan woonlasten en huurders 36,3 procent, blijkt uit onderzoek van het CBS. Daar komen de energiekosten nog bij. Hoe kun je besparen op gas, elektriciteit en andere woonlasten?

1. Zet je ketel op 60 graden en douch kort en koud

Zuinig zijn met stroom en warm water kan sowieso geen kwaad, of je nog energie afneemt tegen een relatief laag tarief of al hoge prijzen betaalt. Je kunt dat op veel manieren doen. Een greep uit de mogelijkheden:

  • Het instellen van je cv-ketel op 60 graden. Bij installatie worden cv-ketels vaak op 70 à 80 graden afgesteld, maar dat is niet nodig. Wie hem op 60 graden zet kan volgens milieuorganisatie Urgenda 60 kuub gas per jaar besparen. Ter vergelijking: 60 kuub gas is genoeg voor een gemiddeld gezin om anderhalf jaar op te koken.
  • Een huishouden van drie personen waarbinnen iedereen vijf keer in de week vijf minuten doucht in plaats van de nu gemiddelde negen, bespaart volgens duurzaamheidsvoorlichter Milieu Centraal op jaarbasis meer dan 15.000 liter warm water en eveneens 60 kuub gas. Wie koud doucht, dus zonder enige inmenging van warm water, verbruikt natuurlijk helemaal geen gas.
  • Het drogen van de was aan een waslijn of wasrek in plaats van in de droger kan op jaarbasis volgens Milieu Centraal zo’n 260 kilowattuur (kWh) stroomverbruik schelen.

Ook bij het koken kun je allerlei aanpassingen doen om energie te besparen. Een overzicht van hoe je dat kan aanpakken vind je hier: Tien tips om zuiniger te koken.

Als je financieel de ruimte nog hebt, kan het de moeite waard zijn je huis (verder) te verduurzamen om je energieverbruik terug te dringen. Dat hoeven geen grote investeringen te zijn: het dichten van kieren en het gebruiken van radiatorfolie kan al vanaf een paar tientjes. Maar waar begin je? Maak een stap-voor-stapplan, raden ‘huisfluisteraars’ annex binnenshuis-klimaatexperts Lars Boelen en Felix van Gemen van Paris Proof Plan aan: „Door zo’n plan te maken waar je in huis veel energie kunt besparen en hoe je dat gaat doen, houd je het overzichtelijk. Een soort do it yourself energie-APK. Begin met klusjes die je aanspreken. Je zult zien dat het succesvol toepassen daarvan motiverend werkt”, aldus Van Gemen.

2. Sluit je hypotheek over

Mocht je een koophuis hebben: in tijden dat de hypotheekrente laag is (die is nu juist hoger), kan het in sommige gevallen netto per jaar veel geld schelen als je je hypotheek oversluit of als je kiest voor rentemiddeling. In beide gevallen kun je je hypotheek tegen een lager rentepercentage aflossen. Let wel: voor het oversluiten of voor de rentemiddeling moet je een boete betalen. Als de hypotheekrente stijgt, daalt vaak die boete, maar wordt de kans dat het oversluiten überhaupt de moeite waard is dus ook kleiner. Bij oversluiten betaal je het boetebedrag in één keer, bij rentemiddeling wordt het verrekend in je nieuwe rentepercentage.

Slimmer geld besteden aan boodschappen en andere dagelijkse aankopen

Mensen besteden vaak meer aan boodschappen en andere dagelijkse aankopen dan ze denken. Hoe kun je op deze uitgaven minderen?

1. Let op aanbiedingen in de supermarkt en koop slim in

Je kunt natuurlijk op een aantal simpele manieren geld besparen in de supermarkt. Let bijvoorbeeld op aanbiedingen (maar haal niet meer voedsel in huis dan je opeet), pak producten die onder ooghoogte liggen en haal zoveel mogelijk boodschappen in één keer. Ook kun je de Consumentenbond in de gaten houden: die zoekt regelmatig uit hoe de prijzen van producten in verschillende supermarkten tot elkaar zich verhouden.

Lezerstip | Plantaardiger eten kan geld besparen

Vegetarisch eten kan geld besparen. Dit geldt vooral als je duurdere vleessoorten laat staan en vervangt door peulvruchten en bonen in plaats van relatief dure vleesvervangers. Bijkomend voordeel: vegetarisch eten is ook minder belastend voor het klimaat.

2. Eet op wat je in huis haalt

Je bespaart het meest op boodschappen door minder te kopen. En wat je koopt, ook écht op te eten. Consumenten verkwisten veel voedsel: bijna een derde van alle verspilling in Nederland komt voor rekening van huishoudens. Een simpele manier om te beginnen met de verspilling binnen je huishouden terug te dringen is het invriezen van eten dat je niet op krijgt voor het niet meer goed is. Veel winst kunnen Nederlanders behalen op het verspillen van brood: uit onderzoek van onderzoeksbureau FlyCatcher in opdracht van het Voedingscentrum blijkt dat brood het meest verspild wordt van alle voedingsmiddelen. In dit artikel leggen we uit hoe en waarom dat ook anders kan: Bijna een kwart van al het brood gaat verloren – dat kan wel wat minder.

Lezerstip | Gebruik apps om eten te redden

Sommige bakkers, supermarkten, restaurants en hotels maken pakketten met eten dat anders zou worden weggegooid. Die bieden ze vervolgens voor de helft of zelfs maar een derde van de waarde aan via de app ‘Too good to go’. Als je een beetje handigheid hebt in de app en kunt improviseren met wat je hebt, haal je voor relatief weinig geld veel eten in huis. Wel kan het natuurlijk zo zijn dat er in een pakket producten zitten waar je niet op zit te wachten; dat is een kwestie van geluk hebben.

Albert Heijn heeft een soortgelijke functie in zijn app geïntegreerd: je reserveert online een relatief goedkoop pakket vol producten en haalt hem op bij een aangesloten filiaal.

3. Poets met alleskunners

Ook voor schoonmaakmiddelen in huis zijn er alternatieven voor alle dure potjes en sprays. Soms is een oude alleskunner net zo goed in zijn werk: Oma’s alleskunner is weer helemaal hip.

4. Koop je kleren duurzaam en leer ze zelf te repareren

Tweedehands kleding kopen bespaart geld en afhankelijk van wat je koopt en waar is het ook vaak een duurzame keuze. In dit artikel lees je er alles over: Tweedehands is al lang geen teken van armoede meer.

Ook het organiseren van een kledingruil is een manier om geen nieuwe kleren te hoeven kopen. Geef bijvoorbeeld een trui weg die je nooit meer draagt en krijg daar een vest van iemand anders voor terug. Zo wisselt je garderobe, zonder te groeien en zonder dat het direct geld kost.

Daarnaast is het zelf repareren van je kleding een optie als je geld wilt besparen. Je hebt voldoening van je werk, bent geen geld kwijt aan een nieuwe spijkerbroek en helpt tegelijkertijd het milieu.

Lezerstip | Stap over op herbruikbare menstruatieproducten

Vrouwen die menstrueren kunnen flink geld besparen door over te stappen op herbruikbare menstruatieproducten, zoals menstruatiecups of -ondergoed. Een cup kun je jarenlang gebruiken en bovendien heb je er, ongeacht hoeveel je bloedt, maar één nodig. Gemiddeld kost zo’n cup 20 tot 30 euro, dat is aanzienlijk minder dan de jaarlijkse kosten aan wegwerp-menstruatieproducten.

Ook menstruatieondergoed, gemiddeld zo’n 20 euro per stuk, is een herbruikbaar alternatief. Daar heb je er voor één cyclus wel meerdere van nodig, waardoor de kostenbesparing minder groot is. Weten hoe menstruatieondergoed precies werkt? Lees verder in dit artikel: Bloeden kan voortaan gewoon in je onderbroek.

Besparen op verzekeringen

Hoewel alleen een zorgverzekering verplicht is in Nederland (en als je een auto hebt ook een WA-verzekering) zijn veel mensen breder verzekerd dan dat. Vaak kun je daarop bezuinigen.

1. Vul een inboedelwaardemeter in

Wie een inboedelverzekering afsluit, moet aangeven hoeveel de inboedel waard is. Door dat zo goed mogelijk in te schatten, betaal je niet teveel of te weinig premie. Het invullen van een inboedelwaardemeter kan daarbij helpen. Ook hoef je bijvoorbeeld de waarde van het glas van je ramen niet mee te verzekeren in je inboedel als je dat ook al hebt gedaan in je opstalverzekering.

2. Controleer of je zorgverzekering komend jaar niet voordeliger kan (en of iets minder dekking ook volstaat)

Je kunt natuurlijk ieder jaar de voor jou goedkoopste zorgverzekering zoeken. Als je wat langer de tijd neemt, kun je ook narekenen hoeveel aanvullende zorg je nodig hebt en nagaan of een collectieve zorgverzekering geldbesparend kan zijn. Vind je het lastig om de weg te vinden binnen de zorgverzekeringswereld? NRC neemt je in dit artikel bij de hand: Eerste hulp bij kiezen tussen 55 zorgverzekeringen.

En hoe noodzakelijk is eigenlijk een uitvaartverzekering? Een sobere crematie kostte in 2019 ongeveer 5.600 euro, volgens de Uitvaartberekenaar van het Nibud. Heb je zo’n buffer achter de hand, dan kun je deze polis ook laten zitten en ongeveer 60 euro per jaar uitsparen.

3. Check of je reisverzekering wel zo uitgebreid hoeft

Hoe vier jij je vakantie of nachtjes weg? Als je geen al te dure spullen meeneemt, niet naar risicogebied gaat en geen gevaarlijke sporten doet, kun je overwegen om je reisverzekering te schrappen. De verplichte basiszorgverzekering dekt immers al eventuele zorgkosten in het buitenland, zolang die niet hoger zijn dan ze in Nederland zouden zijn, en aanvullende verzekeringen gaan nog verder.

Ook is een doorlopende reisverzekering pas de moeite waard als je meerdere tripjes naar het buitenland maakt per jaar en ook binnen Nederland af en toe een nacht weggaat. Ga je één keer per jaar of soms ook een jaar niet op vakantie, dan ben je waarschijnlijk goedkoper uit als je je alleen per keer verzekert voor de duur van je reis.


Hoe je zuiniger rijdt of met de trein reist

Je moet nu eenmaal soms geld uitgeven aan reizen. Als je slim kiest hoe je reist, kun je vaak geld besparen.

1. Rij maximaal 100 kilometer per uur, schakel snel en stap niet overhaast over op elektrisch rijden

Redenen voor mensen om over te stappen op elektrisch rijden zijn dat het beter is voor het klimaat en de verminderde maandelijkse gebruikslasten. Maar de kosten om je auto op te laden of om je benzineauto af te tanken kruipen door de hoge energieprijzen steeds dichter naar elkaar. Ook is het voor het milieu niet per se voordelig als het gros van de mensen binnen enkele jaren overstapt op elektrisch rijden: de productie van dergelijke auto’s is ook belastend voor het milieu.

Wie snel verschil wil zien in de rijkosten kan daarom beter bijvoorbeeld standaard maximaal 100 kilometer per uur rijden, ook als je harder mag. Daardoor ligt het benzinegebruik gemiddeld een kwart lager. En sneller opschakelen loont ook: in de tweede versnelling van een gemiddelde benzineauto rij je met 60 kilometer per uur 1 op 8; in zijn vijf rijd je de helft zuiniger.

2. Maak slim gebruik van deelauto’s en treinabonnementen

Wie geen auto bezit of de auto weg heeft gedaan om geld te besparen, kan tegenwoordig ook deelvervoer gebruiken. Het aantal aanbieders van elektrische deelscooters- en steps neemt snel toe. Voor langere ritten kunnen deelauto’s uitkomst bieden. In dit artikel legt NRC uit hoe je de goedkoopste deelauto kan vinden: Liever niet met de trein? Zo vind je de goedkoopste deelauto.

Een tip voor mensen die vaak met NS-treinen reizen: check of een NS Flex Dal-Voordeelabonnement de moeite waard is. Voor zo’n 5 euro per maand krijg je 40 procent korting in de daluren en weekenden. De meeste reizigers hebben hun abonnementskosten er al uit met één retour in de daluren per maand.

Zo bespaar je op vakantie en vrije tijd

Ook vrijetijdsbesteding kost vaak geld. Kun je hierop besparen en zo ja, hoe?

1. Vermijd vakantie vieren in het hoogseizoen en ga zo mogelijk met de trein of auto

Op vakantie gaan is niet voor iedereen weggelegd. Maar ook wie de ruimte financieel wel heeft, kan slimmer met zijn budget omgaan. Bekende tips zijn zo mogelijk op vakantie gaan buiten het hoogseizoen, koffers en kampeerspullen lenen in plaats van kopen en hypertoeristische plekken mijden. Maar wat kun je nog meer doen om zuinig op vakantie te gaan?

Als het aankomt op de reis ben je voor afstanden binnen 500 kilometer vanaf Amsterdam steeds vaker goedkoper uit met de auto of trein in plaats van het vliegtuig. Dat zocht NRC uit: Is de internationale trein echt een redelijk alternatief voor korte vliegreizen?

Als je wel gaat vliegen, tipt de ANWB je tickets te boeken op zondag. Onlinereisbureau Expedia en ticketorganisatie Airlines Reporting Corporation analyseerden de prijzen van een miljard vluchten en uit dat onderzoek blijkt dat vluchten geboekt op zondag het goedkoopst zijn. De grootste kans op een goedkoop ticket heb je door zo’n vier tot drie maanden voor vertrek te boeken. Boot gemist? Dan boek je de goedkoopste vlucht gemiddeld acht weken van tevoren: dan komen de bodemtarieven in zicht, zo laat de reisbond weten.

Laatste tip van de ANWB: voor het boeken van een all-inclusive-vakantie betaal je misschien een flinke prijs, maar omdat je dan in één keer ook voor al het eten en drinken hebt betaald weet je precies wat je kwijt bent.

2. Zet op een rij welke abonnementen je hebt en schrap wat niet nodig is

Veel mensen onderschatten het aantal abonnementen dat ze hebben. Meer dan de helft van de huishoudens heeft daarnaast geen idee hoeveel geld ze maandelijks uitgeven aan hun abonnementen en ruim een kwart vergeet weleens een abonnement op te zeggen. Dat blijkt uit het jaarlijkse abonnementenonderzoek van Nibud over 2021.

„Je uitgaven opschrijven, dat blijkt vaak een eye opener”, zei Nibud-woordvoerder Gabriëlla Bettonville in 2019 tegen NRC. „Maak je gebruik van al die streamingdiensten, of zo’n abonnement op sokken, overhemden, bloemen en de bioscoop? Vaak zijn het kleine bedragen, maar het telt wel op.”

3. Ga voor beweging en ontspanning de natuur in en speel YouTube uit

Hobby’s als wandelen en mooie bladeren zoeken zijn zo goed als gratis. En fietsen kan zowel een hobby als een sport zijn. Daar hoef je geen lid van een sportvereniging voor te worden. Wil je dat wel? Sommige bieden een abonnement voor daluren aan: daarmee kun je sporten op de goedkopere, want minder populaire tijden.

Op zoek naar een nieuwe goedkope hobby? Start je zoektocht dan online. Gratis hobby-tutorials op YouTube, de zogeheten do-it-yourself-filmpjes, trekken duizenden kijkers. Van vogelspotten tot breien, veel dingen zijn (tot op zekere hoogte) te leren op het videoplatform.

Ben je een boekenwurm? Een abonnement bij de bibliotheek kost zo’n 50 euro per jaar. Lees je meer dan vier boeken in een jaar tijd, dan heb je die kosten er dus al snel uit. Kinderen onder de 18 kunnen gratis lid worden van de bibliotheek. Voor e-boeken kun je een abonnement afsluiten voor 10 euro in de maand. Lees je dus meer dan één boek per maand, dan kan zo’n abonnement de moeite waard zijn.

Lezerstip | Gratis bij een bibliotheekabonnement: de online bibliotheek

Met een abonnement op een bibliotheek krijg je vaak ook toegang tot de online collectie. Hoewel er vaak iets minder boeken beschikbaar zijn dan bij andere betaalde aanbieders, kun je zo zonder extra kosten toch digitaal boeken lezen. Bijkomend voordeel: vaak zijn er ook luisterboeken te vinden.