David Crosby: eeuwige rebel die de Woodstockgeneratie een stem gaf

Posted on by admin

N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.

Necrologie

David Crosby 1941-2023, singer-songwriter De rebelse David Crosby leende zijn fabuleuze zangstem het liefst aan songs met een kritische ondertoon, eerst bij The Byrds, daarna Crosby, Stills & Nash (& Young), en solo. Hij was lang een karikatuur van de blowende hippie, maar vond later een balans tussen nieuw materiaal en de oude songs die de soundtrack van de babyboomergeneratie waren geworden.






David Crosby tijdens repetities voor een televisieoptreden in 1969.
David Crosby tijdens repetities voor een televisieoptreden in 1969.

Foto Michael Ochs Archives/ Getty Images

Op vroege foto’s van The Byrds kon je al zien dat David Crosby een grillig pad zou kiezen in de pophistorie. Roger McGuinn, Gene Clark en de andere twee hadden keurig Beatle-haar, terwijl Crosby’s weerbarstige bruine lokken alle kanten op schoten. Hij droeg een wijde cape, de anderen strakke jasjes. Als de eeuwige rebel in The Byrds, daarna Crosby, Stills & Nash en zijn lange solocarrière was Crosby de belichaming van de Woodstockgeneratie, genoemd naar het festival waar hij in 1969 optrad. Donderdag overleed hij op 81-jarige leeftijd na een lange ziekteperiode.

Croz, ook wel ‘De Walrus’ genoemd vanwege zijn prominente snor, leende zijn fabuleuze zangstem het liefst aan songs met een kritische ondertoon. Zijn popsucces in The Byrds met Dylans ‘Mr Tambourine Man’ en het stichtelijke ‘Turn! Turn! Turn!’ pareerde hij met ‘Triad’, een controversieel lied over een driehoeksverhouding. Bij Crosby, Stills, Nash en later Young was hij de ultieme hippie die de idealen van de sixties verwoordde in ‘Wooden Ships’ en ‘Almost Cut My Hair’. Op zijn eerste soloplaat zong hij ‘What Are Their Names’, over de machthebbers die in de weg stonden van wereldvrede.

The Byrds begin jaren 60, met geheel links David Crosby. Foto Camera Press/Hollandse Hoogte

David Van Cortlandt Crosby werd op 14 augustus 1941 geboren in Los Angeles, als zoon van een Oscarwinnende cameraman. Zijn prille toneelambities liet hij varen voor het folkduo dat hij begon met de latere souljazzzanger Terry Callier. Op tournee in Chicago leerde hij Jim (later Roger) McGuinn kennen. Ze noemden zich The Byrds en hun sterk door The Beatles beïnvloede muziek nam een drastische wending toen ze een demo van de nog onbekende Bob Dylan te pakken kregen, die ze weergaloos bewerkten tot een closeharmony-popsong. ‘Mr. Tambourine Man’ werd een wereldhit en The Byrds begonnen aan een korte succesperiode waarin Crosby, McGuinn en Clark vochten om het bandleiderschap. Hun muziek werd gaandeweg meer psychedelisch, met Crosby’s ‘Mind Garden’ van het album Younger Than Yesterday uit 1967 als een bedwelmend hoogtepunt. Crosby verliet de band in datzelfde jaar en werd onderdeel van een muzikaal broeinest in Laurel Canyon, waar hij de jonge zangeres Joni Mitchell onder zijn hoede nam en haar eerste album produceerde.

Driestemmige samenzang

Cass Elliot van The Mamas and the Papas bracht David Crosby en Steve Stills in contact met de Engelsman Graham Nash die net uit The Hollies was gestapt. Hun driestemmige samenzang was meteen fenomenaal. Na het instant-succes van CSN’s debuutalbum met Crosby’s ‘Guinnevere’ en ‘Long Time Gone’ sloot het drietal een verbond met de Canadees Neil Young. Woodstock was hun tweede optreden ooit en het collectief maakte een verpletterende indruk. Crosby, Stills, Nash & Young werden een gewilde liveattractie, groots in de hink-stap-sprong tussen folk en rock en geplaagd door onderlinge wrijvingen. Na het klassieke album Déjà Vu, genoemd naar een song van Crosby, haakte Young af en herrees het duo Crosby & Nash uit de as van de gecrashte supergroep.

In zijn autobiografie Long Time Gone (1988) vertelt Crosby het bloedstollende verhaal van de excessen, de drugsverslaving en de aanvaringen met de politie die zijn leven daarna beheersten. David Crosby werd een karikatuur van de blowende hippie, nu met een crackpijp op een half verbrand matras terwijl zijn legende hem voorbij was gesneld. De afkickkliniek en een levertransplantatie gaven hem een tweede kans. Crosby begon de band CPR met zijn zoon James Raymond en vond een mooie balans tussen nieuw materiaal en de oude songs die de soundtrack van de babyboomergeneratie waren geworden. Neil Youngs ‘Ohio’ zong hij met evenveel vuur als zijn eigen ‘Wooden Ships’ en ook The Byrds’ ‘Eight Miles High’ bleef op zijn repertoire staan. In ‘The Lee Shore’ (de lijzijde) en ‘Shadow Captain’ bezong hij zijn levenslange passie voor het varen, op de schoener die door Graham Nash uit Crosby’s faillissement werd gered.

David Crosby was een moeilijke man („Ik werd uit de Byrds gegooid omdat ik een klootzak was”), die Neil Young publiekelijk schoffeerde toen die een relatie aanging met actrice Daryl Hannah. Daarmee viel de lang gekoesterde droom van een reünie van CSN&Y voorgoed in het water en moest zelfs de gelijkmatige Graham Nash erkennen dat samenspelen er niet meer in zat. Soloshows in latere jaren eindigde David Crosby vaak met ‘Wooden Ships’, over de mythische reis van de uitverkorenen die van de paarse bessen gegeten hadden en die de zilveren mensen aan de kustlijn konden zien. Wie in de sixties volwassen was geworden, wist precies wat Croz bedoelde.

Related Posts

EU laat Israël voorlopig ongemoeid ondanks schending van humanitair recht in Gaza

De Europese Unie pakt Israël voorlopig niet aan voor schending van humanitair recht in Gaza. Na diplomatieke dreigementen uit Brussel beloofde Israël de invoer van hulpgoederen via de VN weer mogelijk te maken. Israël krijgt nu eerst de kans te bewijzen dat het zich aan deze belofte houdt, bleek tijdens een vergadering van ministers van Buitenlandse Zaken. Sancties blijven als optie op tafel.

Eind vorige week bereikten Israël en de EU een akkoord over het hervatten van hulp. Zo moet Israël meer hulptransporten toelaten, drie grensovergangen voor hulp openen, waterleidingen herstellen en zorgen voor minimaal 25 bakkerijen en 20 keukens.

Over de vraag of Israël zich aan deze afspraken houdt, ontstond prompt verwarring. Eurocommissaris Hadja Lahbib (Crisisbeheer) zei dat de afspraken niet volledig werden nagekomen en dat er onduidelijkheid was over het aantal vrachtwagens dat Gaza nu binnenkomt. Volgens minister Caspar Veldkamp (Buitenlandse Zaken, NSC) zijn er maandag 180 vrachtwagens met hulp doorgelaten, zondag 160. De ministers spraken daarom vanwege de verwarring af dat de EU zélf de afspraken gaat controleren en dat ambassadeurs daar tweewekelijks van op de hoogte worden gebracht. Aan het einde van de zomer maken de ministers de balans op.

Lees ook

De cijfers laten zien: er komen lang niet genoeg trucks met voedsel Gaza binnen

De cijfers laten zien: er komen lang niet genoeg trucks met voedsel Gaza binnen

Honderden trucks

EU-buitenlandchef Kaja Kallas onderstreepte dat er wel vooruitgang zichtbaar was, maar zei ook: „We moeten meer zien. We hebben een afspraak met Israël om de situatie op de grond echt te verbeteren. Maar het gaat niet om de afspraak, het gaat om uitvoering van de afspraak.” Zo lang de humanitaire situatie niet verbetert, „hebben we met zijn allen niet genoeg gedaan”.

Vanuit Gaza kwamen ook de afgelopen dagen berichten dat bij voedseldistributie en tijdens gevechten weer slachtoffers zijn gevallen. Het VN-kantoor voor coördinatie van humanitaire hulp (OCHA) meldde dat maandag zeven kinderen om het leven zouden zijn gekomen terwijl ze stonden te wachten bij een distributiepunt voor water. Donderdag zouden vrouwen en kinderen zijn omgekomen bij een distributiepunt voor voedsel. UNICEF noemde het vorige week nog een schande dat telkens weer mensen omkomen bij distrubtiepunten en riep Israël op zich te houden aan het internationaal humanitair recht. VN-organisaties waarschuwden ook voor een tekort aan brandstof. Vorige maand stelde UNICEF dat bijna zesduizend kinderen in Gaza ondervoed zijn, van wie er duizend slecht aan toe zijn.

Het gaat niet om de afspraak, het gaat om uitvoering van de afspraak

Kaja Kallas
EU-buitenlandchef

Het humanitaire akkoord dat Kallas sloot met de Israëlische minister van Buitenlandse Zaken, Gideon Saar, werd in Brussel meteen gepresenteerd als een diplomatiek succes. Als Israël inderdaad weer dagelijks hulp doorlaat, is dat een belangrijke doorbraak, ook al is de humanitaire nood daarmee bij lange na niet gelenigd. Vóór de Gaza-oorlog reden dagelijks honderden trucks naar Gaza.

Importstop

Het akkoord haalde ook de angel uit een steeds pittigere Europese discussie over Israëls optreden in Gaza. Traditioneel is de EU hopeloos verdeeld als het om Israël gaat. Ierland en Spanje zijn kritisch op Israël en zijn geneigd de kant van de Palestijnen te kiezen. Duitsland is gezien de Holocaust uiterst terughoudend in het bekritiseren van Israël.

Nederland koos in de Gaza-oorlog, die volgde op de terreuraanslag van Hamas en de gijzeling van Israëliërs, lang de kant van Israël. Op initiatief van Veldkamp onderzocht de EU dit voorjaar of Israël zich nog wel hield aan de humanitaire verplichtingen die zijn opgenomen in het Associatieakkoord dat het met de EU sloot. In het akkoord zijn de betrekkingen tussen Israël en de EU geregeld, het bevat onder andere voor Israël belangrijke afspraken over handel.

Palestijnen in Gaza begeleiden een hulptransport. Foto Dawoud Abu Alkas/Reuters

De EU stelde vervolgens formeel vast dat er „aanwijzingen” zijn dat Israël de humanitaire verplichtingen schendt die in artikel 2 van het akkoord zijn vastgelegd. De Europese Commissie stelde daarna, op verzoek van de regeringsleiders, een lijst op met mogelijke sancties. De meest vergaande optie is opschorting van het akkoord, maar daar is unanimiteit voor vereist. Dat is vrijwel niet haalbaar. Ook zouden handelsafspraken opgeschort kunnen worden. Zo’n besluit vereist een gekwalificeerde meerderheid – en dat is moeilijk als een groot land als Duitsland zou afhaken. Daarnaast zouden landen individueel sancties kunnen opleggen, zoals een importstop op goederen uit de bezette Westelijk Jordaanoever.

Kleine opening

De diplomatieke druk die ontstond door het Europese onderzoek was genoeg om Israël zover te krijgen de hulpverlening weer op te voeren. De hulpverlening was goeddeels overgenomen door de Israëlisch-Amerikaanse Gaza Humanitarian Foundation (GHF). Bij de distributiepunten van GHF vallen vaak doden als beveiligers het vuur openen op burgers die iets van de spaarzame hulpgoederen proberen te bemachtigen. Volgens de VN zijn op en rond GHF-distributiepunten in de afgelopen zes weken zeker 875 doden gevallen.

De EU wil niets te maken hebben met het GHF en drong bij Israël aan op hervatting van hulp op grotere schaal door de VN en bekende ngo’s. Het akkoord leidt dus mogelijk tot een lichte verbetering van de humanitaire situatie. Dat is hoe dan ook winst, al is het gezien de rampzalige situatie in Gaza slechts een kleine stap.

Het akkoord is tegelijk net genoeg voor de EU om voorlopig te ontkomen aan moeilijke beslissingen over zwaardere sancties. Met de overeenkomst is een kleine opening geschapen waardoor Israël voorlopig aan druk van de EU kan ontsnappen. Nederland heeft door de discussie over het akkoord te openen bereikt dat meer hulp wordt toegelaten tot Gaza. Boven aan de agenda staat nu een staakt-het-vuren en vrijlating van de gijzelaars, op die gesprekken heeft Nederland hooguit indirect invloed.


Nederlandse belastingadviseur aangehouden door ICE: wie is deze ‘fiscalist van de sterren’?

Frank Butselaar had maandag zijn vliegticket naar Nederland al geboekt toen de Amerikaanse Immigratiedienst ICE hem voor de deuren van de gevangenis opwachtte. De Nederlandse belastingadviseur had er net dertig maanden cel op zitten. Nu zit hij weer achter slot en grendel omdat hij, zo schrijft het FD, niet over een visum beschikt en dus per direct illegaal in de VS is.

Butselaar stond jarenlang bekend als de ‘fiscalist van de sterren’, van onder anderen Linda de Mol en dj’s Tiësto en Afrojack, maar viel door de mand toen de VS hem veroordeelden wegens belastingfraude. Tussen 2012 en 2018 zou het land door zijn constructies voor zo’n honderd miljoen dollar aan belastinginkomsten zijn misgelopen.

Butselaar begon zijn carrière als mkb-belastingadviseur en ontpopte zich tot een geliefd financieel adviseur van bekende Nederlanders. Zo won Linda de Mol dankzij Butselaar een zaak tegen de Belastingdienst, die stelde dat zij fiscaal als werknemer van RTL in dienst was. Onterecht, vond De Mol.

Na de zaak bleven Butselaar en De Mol samenwerken. Zo was hij ook van 2013 tot 2023 lid van de raad van toezicht van Linda.foundation, een initiatief van de presentatrice en haar tijdschrift Linda. om gezinnen die het financieel zwaar hebben te steunen.  

‘Atypische Zuidas-advocaat’

„Een bijtertje”, omschrijft opiniemaker Jort Kelder hem, in de FD-podcastserie over Butselaar, De Fiscalist van de sterren. Kelder klopte na de succesvolle zaak van De Mol ook bij de fiscalist aan, vanwege vergelijkbare „herrie” met de Belastingdienst. Hij zag Butselaar als een atypische „Zuidas-advocaat”, „geen kakker maar een beetje een vrije jongen in de advocatuur”. Kelder won zijn zaak tegen de Belastingdienst in 2011.

Maar de glorie van Butselaar bleek niet voor eeuwig: Nederlandse opsporingsdienst Fiod en het Openbaar Ministerie kregen lucht van zijn successen en vielen in 2018 zijn kantoor en huis in Naarden binnen, op verdenking van het plegen van omvangrijke belastingfraude.

Butselaar spreekt vanaf het begin alle aantijgingen tegen. In 2022 doet hij in een interview met Quote uitgebreid verslag van de Fiod-inval – ‘Wat kunt u beter wel en niet doen’ als de Fiod voor uw deur staat, luidt de introductie. Butselaar uit zijn irritatie over het handelen van het OM tijdens het onderzoek. „Er is sprake van een tunnelvisie, je kunt het gewoon niet goed doen”, zegt hij. Zijn vertrouwen in de overheid is „onherstelbaar beschadigd”.

In 2018 noemde zangeres Patricia Paay de fiscalist in een interview met Story ”een zak”. Hij zou haar niet hebben verteld dat ze haar belastingaangiften nog moest betalen, wat haar zo’n 200.000 euro zou hebben gekost. De Belastingdienst legde in 2017 beslag op haar huis, in 2020 werd dat door de rechtbank Zeeland-West-Brabant opgeheven.

Uitgeleverd aan VS

Het onderzoek van het OM liep nog toen Butselaar in zijn vakantiehuis in Italië een uitleveringsverzoek kreeg naar de VS, die hem aanklaagden voor grootschalige belastingontduiking. De strafeis was twintig jaar cel, het werden er tweeënhalf. Dat kwam volgens het FD, dat aanwezig was bij de rechtszaak, door een vormfout van justitie. Hierdoor vervielen vijf punten van de aanklacht. Butselaar bekende schuld voor de overgebleven aanklacht.

Lang hoefde de belastingadviseur niet door te brengen in een Amerikaanse cel. De 21 maanden die hij in voorarrest zat, deels in Italië en daarna in de VS, werden meegerekend. Ondertussen kozen de Nederlandse dj’s Tiësto en Afrojack voor een schikking in de VS, voor het niet betalen van belastingen, meldde het FD in 2023.

Vroeger was ik de held op feestjes. Nu vertel ik nooit meer iemand wat ik doe voor de kost

Frank Butselaar

Geen warm welkom

Waar Butselaar zich nu bevindt en wanneer hij naar Nederland vertrekt, is vanwege het arrest door ICE onduidelijk. Een warm welkom zal het niet zijn: het OM heeft nog een zaak tegen hem lopen wegens belastingfraude. Ook spande dj Afrojack een rechtszaak tegen advocatenkantoor Greenberg Traurig aan, wegens het ‘stelselmatig’ voorliegen – het advocatenkantoor waar Butselaar als fiscalist werkte. De Amsterdamse rechter drong in april aan op een schikking.

De aanklachten van de VS en Nederland hebben Butselaar niet koud gelaten. In een interview met het FD in 2023 zegt hij: “Ik had nooit belastingadviseur moeten worden. […] Vroeger was ik de held op feestjes. Nu vertel ik nooit meer iemand wat ik doe voor de kost”.


Kunnen de Noorse pioniers in het vrouwenvoetbal oude tijden doen herleven?

Met een stoïcijnse blik rent Ada Hegerberg naar de zijlijn, slaat drie keer met haar rechterhand op haar borst en wijst naar het veld om vervolgens met de armen wijd haar team bijeen te roepen. Alsof ze wil zeggen, ‘ik hoor hier thuis, wij horen hier thuis’. Hegerberg heeft net gelijk gemaakt tegen gastland Zwitserland in het officiële openingsduel van het EK voetbal.

Het is niet zomaar een goal – maar pas haar eerste op een eindtoernooi sinds 2015. Vijf jaar weigerde ze te spelen voor de nationale ploeg, uit protest tegen de omgang van de Noorse bond met het vrouwenvoetbal. De toernooien die ze wél speelde, verliepen teleurstellend voor Hegerberg (30), Champions League-topscorer aller tijden en in 2018 gekozen tot beste speelster ter wereld.

Voor de nationale ploeg eindigden die toernooien ook niet goed. Maar nu staat Hegerberg met Noorwegen in de kwartfinale van het EK, woensdag wacht in Genève Italië.

Noorwegen is een van de voorlopers in het vrouwenvoetbal. In de eerste jaren na de oprichting van de grote internationale toernooien – in de jaren tachtig en negentig – eindigde Noorwegen bijna altijd bij de laatste vier. Maar door de snelle ontwikkeling van de sport in andere landen werd Noorwegen voorbijgestreefd.

Protest

Na het teleurstellende EK in 2017 – Noorwegen scoorde niet en verloor alle duels – besloot sterspeelster Hegerberg een „pauze” in te lassen bij het nationale team. Ze had al vaker publiekelijk kritiek geuit op de omgang van de bond met het vrouwenvoetbal. In Noorwegen viel dat niet goed, haar besluit zou egoïstisch zijn.

Maar ze kon ook op steun rekenen. Onder meer van Lise Klaveness, destijds voetbalanalist. „Ada Hegerberg pleit terecht voor een prestatiecultuur, hoge normen, een kwalitatief sportprogramma en goed leiderschap”, schreef Klaveness in een opiniestuk voor de nationale omroep NRK.

Klaveness – voormalig Noors international en advocaat – werd in 2018 directeur topvoetbal bij de Noorse bond en in 2022 bondsvoorzitter. Dat betekende ook de terugkeer van Hegerberg in de nationale ploeg. De hooggespannen verwachtingen rond haar rentree werden echter niet waargemaakt. Op het EK die zomer verloor de ploeg met 8-0 van Engeland.

De Noorse bondsvoorzitter Lise Klaveness tijdens een FIFA-congres in maart 2022 in Doha. Foto Hassan Ammar / AP

Datzelfde jaar kreeg de Noorse bond om een heel andere reden wereldwijde aandacht. In aanloop naar het mannen-WK in Qatar, eind 2022, baarde Klaveness opzien door zich op het FIFA-congres uit te spreken tegen de „onacceptabele manier” waarop het toernooi aan de golfstaat was toegewezen, met „onacceptabele gevolgen”. Ze wees op de mensenrechtensituatie in het land en riep op tot compensatie van de families van gastarbeiders die om het leven waren gekomen bij de bouw van stadions.

Klaveness wees de FIFA slechts op hun eigen statuten en verantwoordelijkheden, zei ze. De Noorse bond, die zich als een van de weinige bonden ook uitsprak tegen het Israëlische geweld in Gaza, verschilt daarin van andere federaties, die vaak voor een diplomatieke toon kiezen.

Geridderd

Klaveness – sinds dit voorjaar een van de twee vrouwelijke leden in het UEFA-bestuur – en Hegerberg, passen in een traditie van Noorse pioniers in het vrouwenvoetbal. Ellen Wille stond met een toespraak op het FIFA-congres van 1986 aan de wieg van het WK voor vrouwen. Karen Espelund trad in 2011 als eerste vrouw toe tot het UEFA-bestuur. En Per Omdal, voormalig vice-voorzitter van de UEFA en preses van de Noorse bond, maakte zich hard voor vrouwenvoetbal. Daarvoor werd hij in 2022 geridderd in Noorwegen. Klaveness omschrijft Omdal tegenover persbureau AP als haar „mentor” met wie ze nog wekelijks contact heeft.

Woensdag moet blijken of Noorwegen oude tijden kan doen herleven, door zich voor het eerst in twaalf jaar te plaatsen voor de halve finales op een eindtoernooi. Hoewel aanvoerster, is Hegerberg in eigen land nog altijd niet onomstreden. In het derde groepsduel tegen IJsland – de Noren waren al zeker van de kwartfinales – werd geëxperimenteerd met een andere voorhoede. Met name de 20-jarige Signe Gaupset maakte indruk. In een peiling zei 75 procent Hegerberg liever op de bank te zien starten tegen Italië.

Voor Klaveness zal de erfenis van Hegerberg niet afhangen van die ene wedstrijd. „Ada ziet nu al in dat ze deel is van iets groters, een verbinding met de geschiedenis.”