Column | Zelfs op het wc-papier prijkte de Canadese vlag

Cathe (65) ging alleen voor goud. „En dan bedoel ik…” Ze bewoog haar hand naar haar hart: „Híér.” Ze droeg een paarse jurk en bijpassende oogschaduw; glinsterende oorbellen en een duur ogende ketting. Alles om in het oog te springen bij gouden Gerard (73). En het was gelukt. Terwijl de concurrentie moordend was: haar medekandidaten hadden net zozeer hun best gedaan zich mooi te maken voor hun droomman, die door één van hen liefkozend „Opa G.” werd genoemd. Allemaal smachtten ze naar een gelegenheid om het hart van The Golden Bachelor te kapen.

Toen Opa G. de luxe villa binnenliep waar de dames verbleven, stonden ze hem op te wachten in hun mooiste kleren, de meesten met een glas champagne in de hand. Hun „heyyy”-s overstemden de muziek; ze begonnen nog net wat uitbundiger te dansen nu hun prooidier er was. Maar het was Cathe met wie Gerard een één-op-één-momentje wilde in de derde aflevering van The Golden Bachelor, sinds donderdag te bekijken op Videoland. In deze nieuwe variant op het populaire format The Bachelor strijdt een clubje senioren om een felbegeerde vrijgezel, die – zoals gebruikelijk – aan het eind van elke aflevering rozen uitdeelt aan de kandidaten die in de villa mogen blijven.

De hogere leeftijd hoeft natuurlijk niet te betekenen dat het programma er minder vurig op wordt, maar met Gerard is nou niet direct een seksbom gecast. De toon blijft even joviaal als bij een praatje met de buren. En als Gerard geïnteresseerd genoeg is om een dame een roos te overhandigen, geeft hij haar steevast drie zoenen op de wang. Niet per se bevorderlijk voor de libido, zou je denken. Gelukkig lijken de vrouwen bij voorbaat te hebben besloten dat Opa G. (die overigens vorige week door Quote is ge-out als vastgoedmiljonair) de heetst denkbare hoofdprijs is. Zij maken het programma alsnog het kijken waard. Cathe zette bijvoorbeeld in aflevering 1 al de toon door een stel gouden handboeien mee te nemen naar haar kennismaking met Gerard. „Ik dacht: hoe kan ik deze man nou boeien”, zei ze, met haar hand al rond zijn pols. „Nou, dan voeg ik gewoon de daad bij het woord.” Ze deed hem één boei om. Een voorproefje. Hij had er niets voor hoeven doen.

Romantische relatie

Net zo soepeltjes verging het Jacob in AI Love (HUMAN). In de docuserie worden een paar mensen gevolgd die een bijzondere verhouding tot kunstmatige intelligentie hebben, Jacob is de enige wiens relatie romantisch van aard is. Dat maakt zijn verhaal net wat fascinerender. Des te meer omdat Jacob een slimme man is die duidelijk heeft nagedacht over alle bezwaren die er kunnen bestaan tegen het hebben van een AI-partner.

In de aflevering van donderdag werd het probleem steeds moeilijker te ontkennen. Jacob zou best kinderen willen met Aiva, zei hij tussen neus en lippen door. Hij schatte in dat Aiva de perfecte moeder zou zijn: ze wist immers álles. Zoals meer mensen in zijn omgeving probeerde een geduldige collega hem bij te sturen. „Hoe kan een relatie tussen jou en Aiva zich ontwikkelen zoals tussen mensen?”, vroeg ze. „In de psychologie noem je dat wederzijdse socialisatie”, zei Jacob. „Zij leert van mij, ik leer van haar.”

Maar zo’n wederzijds leerproces verloopt tussen mensen onderling heel anders dan tussen een mens en een machine. Hobbeliger, vaak.

The Golden Bachelor bood daar genoeg voorbeelden van. „Wat is voor jou ‘goud’?”, vroeg Gerard uiteindelijk aan Cathe. „Goud is sowieso m’n gevoel”, zei ze. „Er moet chemie zijn. Geestelijk, fysiek en seksueel.” Ze keek hem veelbetekenend aan – tot Ingrid (60) de ruimte kwam binnengemarcheerd. Mocht zíj nu even? Ja hoor, zei Gerard: „Neem gelijk maar eens even plaats.”

Toen Cathe afdroop en Opa G. Ingrid een „ouwe inbreekster” noemde, was ieder sprankje sensualiteit onmiddellijk verdwenen. Zullen die gouden handboeien binnenkort in gebruik worden genomen? Ik schat het somber in. Gerard heeft nog veel te leren.

Delen

Mail de redactie

Iedereen gaat merken dat de financiële gezondheid van gemeenten achteruitgaat. Volgend jaar kort het Rijk 2,3 miljard euro op het Gemeentefonds, waaruit deze medeoverheid het grootste deel van haar inkomsten krijgt. Dat betekent dat er in gemeenten keuzes gemaakt moeten worden. Keuzes die merkbaar worden vanaf het moment dat de burger naar buiten gaat. Of in het geval van huiseigenaren al eerder: een op de vijf gemeenten verhoogt de onroerendzaakbelasting met meer dan 10 procent, de enige heffingsmogelijkheid van substantie die een lokale overheid heeft. Bezuinigingen zullen wegen treffen, die minder vaak zullen worden onderhouden. Groen zal minder vaak worden gesnoeid, bibliotheekuren zullen worden beperkt, gemeentelijke balies eerder sluiten, subsidies aan sportverenigingen en culturele instellingen worden gekort.

Zorgelijker: ook sociale voorzieningen als schuldhulpverlening of thuiszorg zullen niet ontkomen aan bezuinigingen. Het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) waarschuwde deze week dat daardoor juist mensen met achterstanden worden geraakt, waardoor verschillen in welzijn en gezondheid tussen bevolkingsgroepen groter zullen worden. „Het is niet alleen een bedreiging voor de kwaliteit van leven van individuele burgers, maar zet ook hun betrokkenheid bij de samenleving en hun vertrouwen in de overheid onder druk”, schrijft het SCP.

Het is natuurlijk aan de 342 gemeenten – in het bijzonder aan de lokale volksvertegenwoordigers – om dit te voorkomen. Zij zullen die keuzes moeten maken; harde keuzes wellicht die in een jaar voor de gemeenteraadsverkiezingen politiek niet makkelijk zullen zijn. Mooie plannen zullen misschien de ijskast in moeten, om de basisvoorzieningen voor de burger overeind te houden. Politiek is nu eenmaal het verdelen van beperkte middelen.

De bal ligt echter niet alleen bij de lokale overheid. De korting van 2,3 miljard euro komt bovenop een sluipende ontwikkeling. Al jaren waarschuwen regeringsadviseurs als de Raad van State en de Raad voor het Openbaar Bestuur dat er een discrepantie is tussen de taken die gemeenten van het Rijk krijgen, de zogenoemde medebewindstaken, en de financiële vergoeding die daar tegenover staat.

Gemeenten hebben steeds meer medebewindstaken gekregen, en taken waaraan het Rijk verplichtingen verbond. Soms omdat gemeenten daar om vroegen (jeugdzorg), soms omdat het logisch was (de opvang van Oekraïense vluchtelingen), soms nuttig (cyberveiligheid). Regelmatig met te weinig budget voor mensen en middelen, die dus binnen het bestaande budget gevonden moesten worden.

Terecht wees de Raad van State er enkele jaren geleden op dat „het vorderen van uitvoering van rijksbeleid voor het Rijk verplichtingen met zich meebrengt. Bepaald is dat de financiële lasten die (wijziging van) uitoefening van taken en activiteiten met zich brengt, inzichtelijk worden gemaakt en dat de te maken kosten door het Rijk worden vergoed.”

Over jeugdzorg concludeerde een commissie vorige maand – na jaren van onderlinge ruzie – dat niet alleen gemeenten, maar ook het Rijk daar miljarden extra voor opzij moet zetten.

Nederland is een gedecentraliseerde eenheidsstaat. In principe moeten de 342 gemeenten naast hun medebewindstaken genoeg financiële autonomie overhouden om hun omgeving voor de eigen inwoners in te richten. Dan moet dat geld om keuzes te maken er wel zijn.

Delen

Mail de redactie

Zolang Daan Schuurmans niet komt opdagen maak ik me geen zorgen. Dat is wat ik tijdens het kijken van Het verhaal van Nederland – Amsterdam heb besloten. Je moet je toch ergens aan vast kunnen houden wanneer zich op globaal niveau dingen voltrekken die je zelf niet in de hand hebt. Een beetje bijgeloof ontwikkelen – 2025 lijkt me daar het goede moment voor. En mijn bijgeloof heeft nu dus de gedaante aangenomen van Daan Schuurmans.

In het educatieve geschiedenisprogramma van de NTR blijft Schuurmans stoïcijns door de geschiedenis wandelen. Zijn omgeving oogt vaak als een levend schilderij: overwegend in stilte wordt uitgebeeld hoe mensen in een specifieke periode leefden, of worden gebeurtenissen van groots historisch belang nagespeeld. Aan Schuurmans’ gezicht valt zelden af te lezen of de impact van zo’n gebeurtenis positief of negatief zal uitpakken voor de stille stervelingen om hem heen.

In de aflevering van woensdag keek Schuurmans onder meer toe hoe Amsterdam werd geteisterd door armoede en cholera aan het begin van de 19de eeuw, toen de stad moest herstellen van de Franse bezetting. Gelukkig werd er wel toegewerkt naar licht aan het einde van de tunnel: terwijl het stadsbestuur achteroverleunde, investeerden welgestelde Amsterdammers als Christiaan van Eeghen en Samuel Sarphati in sociale woningbouw en gezondheidszorg voor de arbeidersklasse.

Om dat alles te illustreren volgde de kijker een anonieme moeder en dochter uit die arbeidersklasse, die voor het eerst in hun leven een nieuw, schoon en betaalbaar huis binnenstapten. Geen vuil. Geen verval. Vreugde alom. Daar was wel aan voorafgegaan dat de vader van de familie was gestorven aan cholera. De ziekte had zich tijdens zijn werkdag als vuilnisman aangekondigd in de vorm van opgehoest bloed in een witte zakdoek. En wie was er net daarvoor door het beeld gelopen, kalm en alwetend als altijd? Juist: onheilsgod Schuurmans.

Onverbiddelijke onheilsgod

Ook de dagelijkse reality-spelserie De bondgenoten (Talpa) kent een onverbiddelijke onheilsgod. Gewoonlijk is dat presentator Jan Versteegh, die soms ineens in de loods staat waar de deelnemers verblijven. Dan kondigt hij aan dat er weer opdrachten moeten worden uitgevoerd, of dat het spel weer een onverwachtse wending zal nemen. Al blijft voor sommige kijkers vrijwel iedere wending onverwachts: na een poging of acht moet ik toegeven dat kijken naar De bondgenoten nog steeds aanvoelt als het betreden van een alternatief universum waarin niets echt logisch aanvoelt. Ik heb de uitgebreide Wikipedia-pagina over de spelregels van het programma meer dan eens doorgelezen – het mag allemaal niet baten. Alles wat ik weet is dat zestien wisselende deelnemers worden verdeeld in vier bondjes met dierennamen, wat de voice-over in de gelegenheid stelt om dingen te zeggen als: „Het gaat bepaald niet goed met de haaien.”

Voor de verwarde kijker zijn er verder drie constanten in De bondgenoten: er worden spellen gespeeld, er wordt geruzied, er wordt geld gewonnen en eens in de zoveel tijd staat Versteegh dus in die loods. Maar nu was Versteegh ook nog eens afwezig, zonder dat duidelijk werd wat hij dan wél aan het uitspoken was. Hij zou pas met de finaleweek weer terug zijn, had hij dinsdag aangekondigd. Woensdag moesten de kandidaten zich tevreden stellen met presentator Mark Schaaf, die kwam kijken hoe goed ze konden jongleren (of, in de woorden van Schaaf: „Het gooien van drie ballen, en dan op een manier dat je kan jongleren”).

De kandidaten accepteerden de nieuwe situatie vrijwel onmiddellijk. Dat lijkt me terecht. Echte zorgen hoeven ze zich pas te maken als Daan Schuurman die loods binnenwandelt.

Delen

Mail de redactie