Frontier – prima naam voor deze straat tussen braakliggend land en ontluikende beschaving. Eerst komen de verkenners, dan de pioniers met huifkarren en opeens is er een stad. How The West Was Won. Maar dit is de nieuwste uitbreiding van Rosmalen, De Groote Wielen, naar de waterpartij die na zandwinning achterbleef. Veel grond moet nog bebouwd worden, maar het trio AH, Etos en Gall & Gall heeft al wortel geschoten; meer heb je niet nodig. Of toch: een dierenwinkel die De Groote Vriend heet.
Rosmalen, gemeente Den Bosch, groeit al decennia naar het noordoosten en binnenkort tot voorbij die ontgronde zandputten. Nu lopen ginds nog koeien, maar het bestemmingsplan voorziet in 3.500 woningen. Het stokt wel enigszins op onteigening van boerenland, aanleg van een energienet en nieuwe toegangsroutes; de oude voldoen in geen velden of wegen.
Als het aan minister Mona Keijzer (Wonen, BBB) ligt, verandert dat. Ze heeft De Groote Wielen aangewezen als een van 24 ‘doorbraaklocaties’ om sneller te bouwen. Het idee is: korte procedures, meer prefab, meer goedkopere woningen. En de normen „een tandje minder”: plafonds lager, trappen steiler, duurzaamheid en daglichtnormen niet heilig. Scheelt duizenden euro’s aan bouwkosten.
‘Flexwijk’ in De Groote Wielen doet al twee jaar veel van wat Mona Keijzer wil bereiken
Opvallend genoeg ligt in De Groote Wielen, als een groen eiland tussen het opschietend steen en beton, al twee jaar een ruim wijkje – Stek – waar ze al veel doen van wat Keijzer wil: Tweehonderd kleine en iets minder kleine sociale huurwoningen, prefab, grotendeels van hout, in groepjes rond gedeelde binnentuinen. Aangevoerd per vrachtwagen, opgezet in een dag. Het merendeel heet ‘tijdelijk’ of ‘flex’ en kan op termijn verplaatst worden.
Huub Mickers, psychiatrisch verpleegkundige, is „heel blij” met de 52 vierkante meter over twee verdiepingen voor hem en vriendin Ivana. Sinds zijn achttiende staat hij ingeschreven, nu is hij 30. Ze hebben net de sleutel gekregen. Vandaag witten ze nog een wandje, morgen verhuizen. De meeste huizen rond ‘Erf D’ staan nog leeg, maar de toekomstige bewoners hebben al kennis gemaakt op een (verplichte) ‘erfdag’ en verteld „voor welke thema’s jij je gaat inzetten”, zoals het delen van een auto, hulp bij lief en leed, of de gemeenschappelijke tuin onderhouden. Stek is geen woongroep, maar het is er niet vrijblijvend.
Den Bosch plaatste vroeger flexwoningen waar veel mensen uit probleemgroepen kwamen wonen maar nooit een gemeenschap ontstond. Stek beoogt juist dat laatste. „Als je alleen een dak boven je hoofd zoekt, vragen wij: word je hier gelukkig?”, zegt projectleider Jurgen Arts. Selectie wil hij het niet noemen. „Wij hopen dat ze de vrijheid voelen een eigen gemeenschap te vormen. Wij scheppen de condities.” De community is een mix: starters, ouderen, statushouders, mensen met een ‘zorgvraag’, ouders met kinderen.
‘Erf D’ wordt ingezaaid met een bloemenmengsel dat op andere erven al fotogeniek hoog staat en contrasteert met omliggende wijken, waar de oprit met de kruimeldief stofvrij wordt gehouden. Vanaf oktober mogen de bewoners eigen accenten aanbrengen. Huub en Ivana kunnen niet wachten. En als ze er ‘als erf’ niet uitkomen – kippen, als bij een aanpalend erf, kabouters, een trampoline? – heeft de woningcorporatie een ‘gebiedsregisseur’ en een ‘groenverbinder’ in de aanbieding om het ‘proces te faciliteren’. Stek is geen Mona Keijzer-wijk. Toch kun je het een doorbraaklocatie noemen.
Hans Steketee doet elke maandag ergens vanuit Nederland verslag.
