Column | Staat versus straat

Het basketveldje naast station Almere Centrum is verlaten. Om het court staat een hek en alleen de talloze verroeste bierdopjes gedrukt in de naastgelegen grond verraden een roemrucht verleden. Ik was hier in 2019, vlak na de aankondiging dat Almere als een van de tien gemeenten zou deelnemen aan het landelijk experiment met gereguleerde cannabisteelt. Er was hier destijds nogal wat illegale straathandel in softdrugs en de grote vraag bij het experiment was wie de slag om de consument zou winnen: de staat of de straat.

De mannen hangend bij het basketbalveldje twijfelden daar niet over. „De straat”, zei één, gouden grill in zijn mond, „is al-tijd goedkoper”. De mannen liepen af en aan met witte junks en „Surinaamse broeders” naar de bosjes achter bij het fietspad. Want op dit beruchte veldje, dat wist iedereen, kon je álle drugs kopen die je maar wilde.

Maar nu zijn alle dealers hier verdwenen en gaat het veldje op de schop. Staat versus straat: 1-0. Het enige wietzakje dat nog op de grond ligt is de Amnesia Bio van naastgelegen coffeeshop De Blowboot van eigenaar Bart Vollenberg. Die heeft het spul legaal geteeld met zijn eigen bedrijf Aardachtig. Staat ook keurig op de verpakking. Net als de THC-waarde (21,12 procent) en een track and trace-code. Staat versus straat: 2-0.

Sterker, het experiment is in Almere nu een jaar bezig en de verkoop, zegt Vollenberg aan de telefoon, loopt voorspoedig. Zoals alle deelnemers mag hij sinds vorig week alleen nog legale wiet verkopen en dat trekt nieuwe klanten. Mensen die „uit principe schone wiet willen”. En lui met goede banen die eerder niet kwamen vanwege de registratieplicht. Die plicht heeft de gemeente inmiddels afgeschaft en ook de openingstijden zijn verruimd. De Blowboot mocht in 2019 pas om 16.00 uur open, nu al vanaf het middaguur. Staat versus straat: 3-0.

Alleen, je hebt niet álles in de hand. Na 2019 kwam corona en toen coffeeshops dreigden te moeten sluiten ontstonden lange rijen. Hét moment voor straatdealers om hun visitekaartjes uit te delen. Pats, 3-1.

En al die straatdealers kunnen 24/7 leveren via Snapchat. Aan huis, binnen een kwartier. Geen 5 gram, maar zoveel je wilt. En ook nog eens goedkoper. Want al die wiet uit Californië, legaal geteeld door miljardenbedrijven, komt in bulk illegaal naar Europa. En gelukkig, zegt Vollenberg, is de kwaliteit van nederwiet beter, maar niet alle consumenten in Almere – geen rijke stad – zijn daar gevoelig voor. 3-2.

Bovendien, reclame maken zoals de straatdealers op sociale media, mag hij niet. En leuk, die track and trace op zijn Amnesia Bio, maar de regelgeving voor etikettering verandert telkens en al dat inscannen, handwerk, kost ’m klauwen met geld. „Blijf dan nog maar concurrerend met de straat.” De stand, voorlopig: 3-3.

En nee, natuurlijk zijn de dealers niet weg. Die hebben zich verplaatst naar de andere kant van het station. „Heee pampa!” klinkt het daar onder het viaduct. De zaken gaan nog net zo goed, zegt een man met zonnebril op, pijpje ernaast. Al missen ze het veldje wel. „Tennis! Deden we er ook!” Maar hier kun je kopen voor 5 euro. Of op de pof. Lachend: „Dat kan niet in de shop hè.”

Freek Schravesande doet elke donderdag ergens vanuit Nederland verslag.