Waarom lijkt bij politiek rechts alles moeiteloos te verlopen en is er bij links vaak herrie in de tent? Harry Mulisch (1927-2010) formuleerde vanaf de jaren 60 al een antwoord op die oude, altijd actuele vraag. De schrijver: „Rechts heeft alleen belangen en links heeft ideeën en meningen”. Mulisch rekende zich in die jaren uitdrukkelijk tot links, Cuba-Castro-links. Dat van die belangen vond Mulisch daarom fout, want het ging rechts om eigenbelang: meer auto’s, harder rijden, minder belastingen et cetera. Het werd pas interessant wanneer er meningen op het spel stonden, vond hij. En met die meningen komt ook de interne strijd – en dat zeg ik.
Lees net het artikel Het dilemma van Pride, protest of viering, over de lhbti+-manifestaties in Amsterdam, die dit weekend zijn begonnen. Er zijn verschillende organisaties die zich daar mee bezighouden: de grootste club is Stichting Pride Amsterdam, voor de directe belangen van de lhbti+- mensen en voor het ‘vieren’ en de feestjes. Maar er bestaat ook Queer Amsterdam, dat veel politieker is en vooral het maatschappelijke protest wil vertegenwoordigen, vooral als er ‘anti-’ voor staat, zoals antikapitalistisch.
In Mulisch-termen: ‘Stichting Pride’ is ‘rechts’ en ‘Queer’ links.
Mij verbaast dat allemaal niet, want homo’s zijn zeg maar mensen met allerlei verschillende meningen; net als zwarte en bruine burgers kennen ze de vrijheid van meningsuiting en geldt er geen speciaal gebod tot eensgezindheid.
Het komt niet als een verrassing dat het relletje van vorige week uitbrak bij Queer Amsterdam (links), want bij de Pride Walk van afgelopen zaterdag schreef de organisatie: „no Israeli flags allowed”. Burgemeester Halsema vond dat „onacceptabel”, sommige Joodse lhbti+’ers voelden zich zwaar miskend, Queer Amsterdam maakte excuses voor de „begrijpelijke opschudding”, en trok zich daarna terug. Dat is jammer, want homo’s leven niet bij sloepen, witte wijn en Booking.com alleen.
Nog naarder: de Joodse lbhti+’ers die werden uitgescholden.
Ik dacht meteen: hou op met die nationale vlaggen, want lhbti+’ers hebben geen land, wij varen hooguit met een regenboogvlag.
Maar dat is natuurlijk een foute, pragmatische, bijna rechtse redenatie, want via het intersectionalisme hangt alles met alles samen. Homobelangen, queerstrijd? Het zal best, maar hoe zit het met Gaza, de Palestijnen, de fossiele bedrijven en het veganisme wereldwijd?
Links heeft inderdaad de ‘meningen en ideeën’, die tot achter de komma uitgevochten moeten worden, totdat eensluidendheid is bereikt, want anders volgt er scheuring.
Die lhbti+-strijd is belangrijk genoeg: kijk naar Poetin, Orbán, Erdogan, Trump. Niet het narcisme van de kleine, maar van de grote verschillen doet ertoe.
En ook dat verhaal van de splinter en de balk.
Stephan Sanders schrijft elke maandag op deze plek een column.
