Een klein jaar geleden liep Thomas Chatterton Williams, de Amerikaanse schrijver die in Parijs woont, te somberen door de straten rond zijn huis. Ik somberde met hem mee. Marine Le Pen kon heel goed de nieuwe Franse president worden, Biden was oud en onzeker, van Kamala Harris hoorden we veel te weinig, en als Poetin doorzette in Oekraïne, en Trump als opvolger van Biden…?
We lieten de puntjes die daarop volgden voor ons uit waggelen.
Toen werd afgelopen zomer Kamala Harris toch presidentskandidaat, en beheerste Trump het wereldtoneel met zijn onnavolgbare methode van hete baden/koude baden – vroeger wel toegepast op zogeheten geesteszieken, nu dus op de Amerikaanse bevolking als geheel.
Hij is even in Amsterdam, in cultuurcentrum de Balie, Williams, zo vlak voor de Amerikaanse verkiezingen. Reden genoeg tot somberte, maar toch zie ik een lichtpuntje zodra Williams opduikt.
Hij is, ondanks ons beider gemengde etnische afkomst, heel anders opgegroeid dan ik, met een Afro Amerikaanse opvoeding, veel basketbal en hiphop.
Maar dit hebben we gemeen: het voornemen om ‘uit de gevangenis van de rassenpolitiek te stappen’, zoals Williams het omschrijft.
Williams gelooft ondertussen niet meer dat ‘race politics’ een bruikbaar uitgangspunt is om de emancipatiestrijd te voeren.
‘Ophouden daarmee, juist de mensen die zich als Zwart of Mens van Kleur identificeren’, zegt Williams – des te moediger voor iemand die zo Amerikaans is. Hij ageert èn tegen Trump, èn tegen identiteitspolitiek.
Wij vertellen een verhaal over onszelf: dat is één. En twee: de samenleving heeft verhalen over ons klaarstaan.
Maar gaat het over kleur, over etniciteit dan zijn er maar twee smaken, vooruit, drie: zwart, wit, en die zogeheten Mensen van Kleur.
Alles wat de gevangeniscipiers hebben verzonnen over wit en zwart wordt niet alleen geloofd door de gevangenen, ze dragen het enthousiast uit als eigen vondst.
Het is een verzinsel, bedoeld om dat andere, nog veel grotere verzinsel te beschermen: dat het echt bestaat, biologisch, het verschil tussen wit en zwart.
„De wereld is zonder die ras-ficties al onheilspellend genoeg”, beweerde Williams gisteravond.
Daarna wachten op Godot: op de uitslag en mogelijk onheil.
Stephan Sanders schrijft elke maandag op deze plek een column.
