Column | Europa moet de westerse kar nu wel trekken: thanks Donald

Deze column eindigt met een verdwaalde piemel. Dan weet je dat maar meteen. Er was weinig tot geen noodzaak om daar vandaag over te schrijven: het NH Helpt-item waaraan ik de term verdwaalde piemel’ ontleen werd dinsdag al uitgezonden. Maar het geval wil dat dat item donderdagavond laat pas op mijn pad kwam, en toen bleek het zo’n zeldzame parel dat ik het niet over mijn hart kon verkrijgen om erover te zwijgen. Ik gun het elke lezer om het weekend in te gaan met de term ‘verdwaalde piemel’. Vooral na weken als deze. „Juist nu”, zeggen ze dan.

Dat besluit bracht me wel in een heel lastig parket, want de programma’s die ik verder had gekeken sloten niet per se aan op het voornoemde thema. Sterker: ik moest bijzonder hard zoeken naar een manier om deze column toch in de richting van die verdwaalde piemel te duwen. Door een freudiaanse bril herkeek ik enkele praatprogramma’s, in de hoop toch een fallisch haakje te vinden.

Ik begon met goede moed bij actualiteitenprogramma Nieuws van de Dag (Talpa), waarvan de kijkcijfers sinds een flitsende start in januari behoorlijk zijn gedaald. Donderdag werd er een poging gedaan om onheilsthema’s (flatbewoners doodsbang na massale kraak van 60 woningen!) af te wisselen met een beetje entertainment: op de agenda stond onder meer Max Verstappen. Gunstig, want bij mannen in snelle auto’s zijn fallussymbolen zelden ver weg. Maar ik strandde vroegtijdig in een lang, technisch item over ministeries die moesten bezuinigen. Verslaggever Jeroen Holtrop was naar Den Haag gestuurd om aan ambtenaren te vragen wat ze de afgelopen week hadden gepresteerd en of ze hun functie zelf nuttig vonden. Ik overwoog iets te doen met de term ‘lullig’, maar dat bracht me net niet helemaal waar ik moest zijn.

Wedstrijdje ver pissen

Misschien dat Ongehoord Nieuws (ON!) een snellere route kon verzorgen naar die verdwaalde piemel. Daar liet presentator Tom de Nooijer bij een discussie over bijzonder onderwijs bijvoorbeeld de term ‘wedstrijdje ver pissen’ vallen toen een JA21’er en een FvD’er deden wie er het meeste wist over Thorbecke. Hier school enige potentie in, maar wederom niet genoeg. Uiteindelijk besloot ik maar aan het knutselen te slaan met de woorden van de orthodox christelijke uitgever Tom Zwitser, die vond dat Geert Wilders premier had moeten worden en ‘Deepstate Dick’ dus op de verkeerde plek zat.

Dick op de verkeerde plek… dan zou je ook kunnen zeggen: Dick is de weg kwijt. Dick is lost, in goed Engels. Nee, ik ben verre van trots op deze brug, maar je snapt hopelijk wel waar hij eindigt. Dus als je er zelf even overheen stapt heb ik je eindelijk waar ik je hebben wil en kan ik je deze zin voorleggen: Ria zoekt verdwaalde piemels. Zo, we zijn bij de kern.

De in Purmerend woonachtige Ria plaatste namelijk een online oproep op NH Helpt, onderdeel van NH Nieuws (de regio-omroep van Noord-Holland). In een bijbehorende tv-rubriek worden wekelijks Noord-Hollanders geïnterviewd die hulp of producten zoeken of aanbieden. En dit keer was dus de beurt aan de goedgehumeurde Ria, die liet zien wat ze al aan piemels verzameld had. Piemelbeeldjes, piemelmokken, piemelrietjes: haar woonkamer stond er vol mee. Die collectie wilde ze graag nog verder uitbreiden. Grootte en vorm deden er niet toe, zei Ria. „Een piemel is een piemel. Klein, dik, dun – alle soorten en maten piemels kan ik gebruiken.”

Nadat ik dit inspirerende interview vier keer had bekeken zocht ik Ria’s oproep op. Die was op de site van NH Nieuws makkelijk terug te vinden onder de kernachtige kop ‘Piemels’, en begon met de mooiste zin die ik vooralsnog in 2025 ben tegengekomen. „Ik spaar bij toeval piemels”, schreef Ria, „en heb al een hele verzameling. Wie heeft er nog een verdwaalde piemel staan om toe te voegen aan mijn collectie?”

Nu slingeren er in mijn huis geen piemels rond, maar ik hoop dat iemand dit leest en denkt: verrek, ik heb er nog eentje op zolder liggen. Stuur dat ding naar Ria, alsjeblieft. Dan ga ik zelf even twee weken bijkomen van dit fallische uitstapje. Ik meld me als ik weer naar de premier kan kijken zonder onverhoopt te denken aan een verdwaalde piemel.

Delen

Mail de redactie

Heel even leek het erop dat het kon: een veilig Syrië. De val van Bashar al-Assad, op 8 december vorig jaar, bracht ongekende vreugde teweeg. Assad was een dictator die decennialang mensen doodde en martelde. Ook zette hij bevolkingsgroepen tegen elkaar op. Hij werd opgevolgd door een voormalig jihadist, Ahmed al-Sharaa, die aankondigde dat hij, in weerwil van zijn verleden, verzoening wilde brengen.

Al-Sharaa verdiende het voordeel van de twijfel, maar drie maanden na zijn machtsovername is duidelijk geworden dat zijn voornemen tot verzoening hard op de werkelijkheid botst. Opstandelingen tegen het nieuwe regime lokten veiligheidstroepen van Al-Sharaa in een hinderlaag, waarna er grootschalig geweld uitbrak.

Zorgwekkend genoeg was dit geweld overwegend sektarisch van aard. Assad voerde een beleid waarin zijn eigen bevolkingsgroep, de alawieten, stelselmatig bevoordeeld werden boven andere groepen. Zo kreeg deze groep, die slechts 13 procent van de bevolking uitmaakt, bovenmatig veel hoge posities in de top van de regering, het leger en de veiligheidsdiensten. Dit zette kwaad bloed bij andere bevolkingsgroepen, niet in de laatste plaats bij de soennitische meerderheid in het land.

Ook al is Assad naar Moskou gevlucht, zijn aanhang is niet helemaal verdampt. Vooral in de kustregio van Syrië, een alawitisch bolwerk, zijn zijn aanhangers nog actief. De hinderlaag tegen troepen van de nieuwe leider lokte geweld uit dat veel verder ging dan als het bij clashes tussen twee troepenmachten was gebleven. Wraaklustige soennieten zagen er een aanleiding in om willekeurige alawieten, of ze nou Assad-aanhanger waren of niet, te doden. Sommige alawieten werden standrechtelijk geëxecuteerd.

Het is aan Al-Sharaa om te bewijzen dat de vereniging van het land hem menens is. Een goed teken is de overeenkomst die hij begin deze week sloot met de Koerden, die zich overwegend in het noordoosten ophouden. Ook met de druzen, in het zuiden, zou er een deal ophanden zijn. Deze afspraken zouden Al-Sharaa de controle geven over een groot deel van het land.

De nieuwe leider moet aan zijn beloftes worden gehouden dat hij minderheidsgroepen goed zal behandelen. Tot die minderheden horen ook de alawieten. Handlangers van Assad die misdaden op hun geweten hebben verdienen berechting, maar voor geweld tegen willekeurige alawieten zou in het nieuwe Syrië geen plaats mogen zijn.

Burgers die willen vluchten, moeten dit via veilige routes kunnen doen. Humanitaire organisaties moeten voedsel, medische hulp en onderdak kunnen bieden aan degenen die schuilen in afgelegen dorpen. Ook moet de ophitsing tegen alawieten tegengegaan worden.

De nieuwe Syrische regering kan haar taak alleen volbrengen als het Westen in actie komt. Door de verlammende sancties tegen het land heeft Al-Sharaa niet genoeg geld om alle strijdgroepen op de loonlijst van een centraal leger te krijgen. Dit leidt tot ongeregeldheden, waardoor het vertrouwen afneemt, waarop de kans kleiner wordt dat de sancties opgeheven worden.

Deze vicieuze cirkel moet doorbroken worden. Laat het Westen een eerste stap zetten en de sancties verlichten. Ook al heerst er begrijpelijke scepsis over de intenties van Al-Sharaa, onder dit sanctieregime zullen zijn verzoeningspogingen in elk geval niet slagen.

Delen

Mail de redactie

Mijn vader wachtte in Uruguay op mijn telefoontje. Ik moest hem vertellen of mijn roman vanaf de Libris-longlist ook de shortlist had gehaald. Meteen daarna belandde het gesprek in de geopolitiek. Preciezer: op de grens tussen Rusland en Oekraïne. Niet mijn favoriete regio want dan wordt altijd pijnlijk duidelijk hoe gehersenspoeld ik in Nederland raak. Het laatste gesprek dat we daarover hadden eindigde met mijn pa die het nog leuk probeerde te houden: „Spreek je morgen! Het journaal begint op Sputnik-TV!”

Ik had toen een pleidooi voor Zelensky gehouden. Zelfs als je begrip hebt voor Poetins inval van Oekraïne, moest je toch inzien dat Zelensky oprecht voor zijn volk streed, had ik gezegd. Mijn vader trok een waaier akkoorden tevoorschijn die door de NAVO met voeten waren getreden: akkoord zus en akkoord zo. Dat zus en zo komt van mij want hij noemt akkoorden bij naam of jaartal, wat in vader-dochterdiscussies verboden zou moeten zijn. Samengevat: er was afgesproken dat de NAVO vanaf Duitsland geen centimeter naar het oosten zou gaan en kijk tot waar NAVO uitgebreid was. Dat Zelensky en zijn volk in de hel waren beland, was niet de wens van Rusland, maar uitlokking door de NAVO.

Ik sputterde iets over vrijheid en democratie.

Voor mijn vader moet zijn gehersenspoelde dochter aanhoren pijnlijk zijn. Ik kan hem niet helpen. Als Nederlandse prominenten zwatelen over Russische tanks door onze straten, hoor ik de propaganda nog wel, maar aan subtielere wasbeurten is het lastiger ontkomen. Als reden waarom Poetin Oekraïne binnenviel, krijgt de gemiddelde Nederlandse mediaconsument iets over machtshonger opgediend. Poetin wil uitbreiden of een Russisch imperium herstellen. Als je hem zijn gang laat gaan, neemt hij heel West-Europa in. Mijn vader: „Hij heeft het grootste land van het continent! Dat staat grotendeels leeg. Waarom zou hij meer land willen?!”

Al was het om mijn vader van repliek te kunnen dienen, googelde ik me een NAVO-konijnenhol in. Diep hoefde ik niet te gaan, want daar stond Jeffrey Sachs al. De Amerikaanse topeconoom had in februari het Europees Parlement toegesproken. Daar zei hij dat mijn pa gelijk had. Of in Sachs’ woorden: „Als je twee supermachten tegenover elkaar hebt met de neuzen tegen elkaar, houd ze dan ietwat uit elkaar.” Hij pleitte voor neutraliteit. „Zeker als een supermacht de hele tijd met zijn neus in de ander zit te porren.” Het porren deed de Verenigde Staten.

In de Tweede Kamer zei onze minister van Buitenlandse Zaken: „Er staat niet morgen een Rus in uw tuin … maar we moeten wel een stevig hek om die tuin bouwen.” Even dacht ik nog: Was het niet NAVO die bij het hek van Rusland stond te sarren? De gedachte dreef weg. Ik had me alweer voldoende aan binnenlandse media blootgesteld. Ik wist: NAVO is goed, Poetin is slecht en voor weldoordachte analyses heeft niemand tijd.

Vrijdag schijnen Trump en Poetin te gaan praten. In Nederland wordt dan het Boekenbal gehouden. Voor wie een hekel heeft aan boeken en vrije pers is dat een uitstekende plek voor een bomaanslag. Ik ga dus niet in galajurk en op hakken. Niet omdat ik er de pest in heb dat mijn prachtige roman de shortlist niet haalde en ik weiger me in een flauwekuljurk te hijsen voor die Nederlandse rotletteren, maar vanuit veiligheidsoverwegingen. Als ze het boekenbal opblazen, raak je op hakken nooit uit het puin. Wel neem ik een fluitje mee, extra water en cash.

Carolina Trujillo is schrijfster.

Delen

Mail de redactie