Column | De schaduw van een nieuwe flat

Hemelsbreed zit er 57 meter tussen, maar het kán. Er past een flat tussen de twee flats die er al staan. Nu is daar een grasveld met een voetbalkooi, een basketbalnet en bomen. Dit is ook de plek waar in de zomer wordt gebarbecued en waar kinderen spelen. Er kan een extra flat tussen. Erg krap, maar het kan.

Moet je het willen? Dat vraagt Peter Kuipers (63) zich af. Met zijn vrouw woont hij op de achtste en bovenste etage van een van die twee flats in de wijk Nijenheim in Zeist. Een dichtbevolkte jarenzeventigwijk vol eengezinswoningen en flats.

Hier woont van alles, vat Kuipers samen. Van statushouders uit Somalië, Eritrea, en Syrië tot heel divers Holland. Een aantal bewoners met een ‘rugzakje’ (GGZ-problemen en zo). Er is een groep enthousiastelingen (zeven gezinnen verspreid over drie flats) die in een gezamenlijke ruimte koffiedrinkochtenden, oliebolbakavonden en kerstlunches organiseren. Er is een repaircafé en een appgroep. De bipolaire buurvrouw krijgt aandacht en prikt nu zwerfafval. En als ze uit haar pannetje gaat omdat er ergens te hard housemuziek aan staat, gaat iemand even kletsen. Een volkswijk waar het best goed toeven is.

Maar nu werpt de nieuwe flat zijn schaduw vooruit.

Vanaf zijn balkon kijkt Kuipers uit over Zeist-West. Rechts stroomt De Grift, daarachter ziet hij het winkelcentrum en de moskee. Nog wel. Straks kijkt hij bij overburen naar binnen. En dan heeft hij op de bovenste verdieping nog geluk. Voor de bewoners op lagere etages wordt het ook een stuk donkerder in huis.

De flatbewoners kregen in de zomer van 2021 een brief over de nieuwe flat die er zou komen. Daarna nog vier keer per mail een nieuwsbrief én een mail met een uitnodiging voor een inloopbijeenkomst. Die mails lezen veel bewoners niet, bleek toen Peter Kuipers in 2023 maar eens langs de deuren ging. Niet iedereen is digitaal vaardig, niet iedereen leest Nederlands.

De meesten waren boos, toen ze begrepen wat er gebouwd zou worden, vertelt hij. Ze noemden de plannen krankzinnig. Uit zijn aantekeningen: „Ik krijg een tussenpropgevoel.”

„Op dat stukje grond? Niet te begrijpen.”

35 van de 49 bewoners waren mordicus tegen, één man haalde zijn schouders op. De rest begreep niet waar hij het over had vanwege een taalbarrière.

Deze boze bewoners huren geen advocaat in. Ze sturen geen woedende mails naar de gemeente, ze beginnen geen procedure omdat er bonte spechten zitten of woelmuizen nestelen. Ze zoeken niet naar bouwbelemmerende stikstofregels. Ze voelen zich machteloos, zegt Kuipers.

Als je cynisch bent, is precies dat de reden voor de gemeente om deze plek te kiezen. Zet eenzelfde flat naast een Zeister villawijk en je bent nog niet jarig.

Kuipers en zijn vrouw zullen verhuizen. Zij kunnen dat doen. De machteloze bewoners blijven.

Sheila Kamerman doet wekelijks ergens vanuit Nederland verslag.