Hij wil een hap nemen van zijn oliebol, maar het lukt niet. Telkens als Arend Kisteman aanstalten maakt, groet iemand hem of schiet een ondernemer hem aan. Het is maandagmiddag, 13.00 uur. Het VVD-Kamerlid staat in het centrum van Zwolle voor de bakkerszaak die hij vijftien jaar geleden zelf begon. Een kapper die hij nog kent van de ondernemersvereniging stopt met zijn fiets om zijn verhaal te doen over de hoge lasten waar hij mee kampt en het afbetalen van zijn coronaschuld aan de overheid.
„De ondernemerspijn die uit zijn woorden sprak, herken ik zó”, zegt Kisteman (40) terwijl we naar een belendende kroeg lopen voor een kop koffie. „Het is de belangrijkste reden dat ik nu politicus ben. Ik wéét wat ondernemers doormaken.”
Geboren in een gereformeerd nest („Het geloof heb ik losgelaten”) volgde hij na de mavo de bakkersopleiding. Hij liep stage op het eiland Île de Ré („Ik spreek geen woord Frans, maar had de techniek van het bakken al snel door”) en begon na een vertegenwoordigersbaan in bakkerijgrondstoffen zijn eigen zaak in de Hanzestad.
Als kind twijfelde hij nog of hij kok of bakker wilde worden, maar de wetenschap dat hij als bakker met de feestdagen vrij zou zijn, gaf de doorslag. „Wat ik toen nog niet wist, is dat je als bakker met de feestdagen uitgeteld bent van de dagen ervoor.”
Toch heeft hij „geen seconde” spijt gehad van zijn keuze. Hij leende tweeënhalve ton bij de bank, werkte tachtig uur per week en ontmoette er zijn latere vrouw. Kisteman: „Ze kwam vaak met haar moeder in de winkel.”
Het ondernemerschap leerde hem naar eigen zeggen organiseren. „Als dat namelijk niet klopt, gaat het altijd mis.” Via de branchevereniging van ambachtelijke bakkers en het hoofdbestuur van MKB Nederland kwam hij tijdens de energiecrisis in contact met de politiek. Weinig ondernemers hadden zo veel last van de exploderende energieprijzen als bakkers. Wat hem opviel: „Enorme onwetendheid over de praktijk bij Kamerleden.”
En net als bij het opzetten van zijn bakkerij, dacht Kisteman: „Dat kan ik beter.” Zo belandde hij, na aanmoediging door toenmalig minister Micky Adriaansens (Economische Zaken), bij de VVD, die hem in 2023 op een verkiesbare plek zette. Vol overgave en zonder veel kennis van de politiek stapte hij de arena in. „In mijn eerste grote interview zei ik: ‘Ik sta zelfs hoger op de lijst dan zittende Kamerleden!’” Kisteman lachend: „Dat viel niet helemaal goed…” Een klassieke beginnersfout, zegt hij. „Helemaal niet kwaad bedoeld, maar onwetend enthousiast.”
Na die ontgroening vond hij stilaan zijn weg in de politiek. „Ik vind het steeds leuker worden, krijg vaker iets voor elkaar.” Misschien, denkt hij, júíst omdat hij niet afhankelijk is van de politiek. „Ik weet: ik kan altijd weer gaan bakken.”
Hugo Logtenberg is redacteur van NRC en vervangt deze week Petra de Koning.
